امام زمان (عج) درباره تصرّف در اموال دیگران چه فرمودند؟
شرح پرسش: لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان (علیه السلام) می‌فرمایند: (فَلا یَحِلُّ لاَِحِد أَنْ یَتَصَرَّفَ مِنْ مالِ غَیْرِهِ بِغَیْرِ إِذْنِهِ؛ برای هیچ کس جایز نیست که بدون اذن صاحب مال، در مالش تصرّف کند.)[1] شرح حدیث: این کلام، بخشی از جوابی است که حضرت مهدی (علیه السلام) در پاسخ مسائل اسدی، مرقوم داشته‌اند. حضرت به مطلبی اشاره می کنند که در آیه‌ی شریفه‌ی (لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ إِلاّ أَنْ تَکُونَ تِجارَةً عَنْ تَراض مِنْکُمْ)[2] به آن اشاره شده است. خداوند در این آیه فرموده است: (اموال خود را بین خود به باطل نخورید، بلکه تصرّف شما به واسطه ی تجارتی باشد که با رضایت شما، در میانتان متداول است.) مال مسلمان نیز همانند آبرو و جانش باید محفوظ باشد، و دیگران نباید چشم سوئی به آن داشته باشند. مالک مال دیگران شدن، اگر بدون اسباب شرعی وعرفی (از قبیل تجارتِ با رضایت، بخشش، ارث، اجاره و یا سایر اسباب شرعی که در فقه اسلامی به آن‌ها اشاره شده است) باشد، نتیجه ای جز هرج و مرج در پی ندارد. در این آیه و نیز حدیث شریف، این گونه دستور داده شده که تصرّف در مال دیگران باید با رضایت یا اذن یا اجازه ی صاحب مال باشد و کسی حق ندارد با زور، مال دیگری را از دستش بیرون آورد و خود را صاحب آن بداند. پی نوشتها: [1]. کمال الدین، ص521، ح49 ؛ احتجاج، ج2، ص299 ؛ بحارالأنوار، ج53، ص183، ح11 ؛ وسائل الشیعة، ج9، ص540و541، ح12670. [2]. سوره ی نساء، آیه ی 29. منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدی (علیه السلام)، علی اصغر رضوانی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).
عنوان سوال:

امام زمان (عج) درباره تصرّف در اموال دیگران چه فرمودند؟


پاسخ:

شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان (علیه السلام) می‌فرمایند: (فَلا یَحِلُّ لاَِحِد أَنْ یَتَصَرَّفَ مِنْ مالِ غَیْرِهِ بِغَیْرِ إِذْنِهِ؛ برای هیچ کس جایز نیست که بدون اذن صاحب مال، در مالش تصرّف کند.)[1]

شرح حدیث:
این کلام، بخشی از جوابی است که حضرت مهدی (علیه السلام) در پاسخ مسائل اسدی، مرقوم داشته‌اند.
حضرت به مطلبی اشاره می کنند که در آیه‌ی شریفه‌ی (لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ إِلاّ أَنْ تَکُونَ تِجارَةً عَنْ تَراض مِنْکُمْ)[2] به آن اشاره شده است. خداوند در این آیه فرموده است: (اموال خود را بین خود به باطل نخورید، بلکه تصرّف شما به واسطه ی تجارتی باشد که با رضایت شما، در میانتان متداول است.)
مال مسلمان نیز همانند آبرو و جانش باید محفوظ باشد، و دیگران نباید چشم سوئی به آن داشته باشند. مالک مال دیگران شدن، اگر بدون اسباب شرعی وعرفی (از قبیل تجارتِ با رضایت، بخشش، ارث، اجاره و یا سایر اسباب شرعی که در فقه اسلامی به آن‌ها اشاره شده است) باشد، نتیجه ای جز هرج و مرج در پی ندارد. در این آیه و نیز حدیث شریف، این گونه دستور داده شده که تصرّف در مال دیگران باید با رضایت یا اذن یا اجازه ی صاحب مال باشد و کسی حق ندارد با زور، مال دیگری را از دستش بیرون آورد و خود را صاحب آن بداند.

پی نوشتها:
[1]. کمال الدین، ص521، ح49 ؛ احتجاج، ج2، ص299 ؛ بحارالأنوار، ج53، ص183، ح11 ؛ وسائل الشیعة، ج9، ص540و541، ح12670.
[2]. سوره ی نساء، آیه ی 29.

منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدی (علیه السلام)، علی اصغر رضوانی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین