امام زمان
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
آیا شخصی که گناه کرده ، می تواند با امام زمان ( عج ) ارتباط داشته باشد؟
الف ) ماپرسش را در قالب کلی تر بیان کرده و بدان پاسخ می دهیم تا در ضمن آن شبهه حضرتعالی برطرف گردد.در زمانی که حضرت صاحب (عج ) در پرده غیبت کبری به سر می برد این پرسشها مطرح می شود آیا ارتباط با آن حضرت امکان دارد یا خیر؟ آیا شیعیان و پیروان حضرت می توانند از محضر آن بزرگواربهره مند گردند یا نه ؟ بر اساس روایاتی که در این زمینه وجود دارد دودیدگاه مطرح شده است : الف ) دیدگاهی که امکان ارتباط را تایید نمی کند ولزومی برای آن نمی بیند عالمانی چون شیخ مفید، فیض کاشانی ، شیخ جعفرکاشف الغطا و نعمانی ارتباط با امام زمان ( عج ) و دیدن ایشان را برای شیعیان حال چه عابد چه متقی و چه فرد متوسط در غیبت کبری ممکن نمی دانند .ب ) دیدگاهی که بر امکان ارتباط و وقوع آن اصرار می ورزد عالمانی چون سید مرتضی ، محدث نوری ، کراجکی و شیخ طوسی بر این عقیده اند البته این امکان را تنها برای اولیای الهی و افراد ویژه می دانند غیر از آنها یعنی حتی کسی که چندان گناه نداشته ولی بدلایلی در زمره اولیا الهی قرارنمی گیرد از این دیدار محروم است. ما در اینجا نمی توانیم به تحلیل ادله یکی از دو گروه پردازیم با توجه به دلایل مستقل می توان نکات ذیل را در این باب شمارش کرد : 1- مقصود از دیدن آن حضرت چند معنا و مرتبه است : 1-1-در هنگام مشاهده حضرت متوجه نباشند ولی بعد متوجه و یا معتقد گردندشخصی را که دیده اند حضرت حجت بوده است . 1-2- دیدن با شناخت یعنی کسی حضرت را ببیند و معتقد شود شخصی را که دیده امام عصر است وبه این امر اطمینان داشته باشد . 1-3- فیض حضور یعنی دیدن حضرت و شناخت ایشان همراه با سوال و جواب یعنی افزون بر اینکه حضرت را دیده و شناخته واز ایشان سوال کرده و با وی به گفت و گو بپردازد .بنابراین رویت درخواب یا دیدن بدون شناخت و شهود بر اساس سیر و سلوک مقصود نظر ما وهمچنین شما نیست . 2- از مجموع روایات متقن استفاده می شود که امکان ارتباطات به معانی که در شماره قبل مطرح شد در غیبت کبری وجودندارد دربرخی روایات تصریح شده که حضرت مثلا در مراسم حج شرکت می کند مردم رامی بیند ولی مردم حضرت را نمی بینند و نمی شناسند گاهی در جمع مردم حضورمی یابد و به آنان سلام می کند اما مردم نه ان هنگام و نه پس از آن او را نمی شناسند . 3- بزرگانی که مساله امکان ارتباط و مشاهده را مطرح کرده اند آن را به صورت احتمال بیان فرموده اند نه قطع و یقین . 4- تنها یک دسته ازروایات امکان دیدار با حضرت را برای خادمان ایشان (موالی خاصه ) اثبات می کند و دلیلی بر امکان ملاقات و ارتباط دیگران وجود ندارد . 5- بزرگانی که از آنان حکایت دیدار با حضرت حجت نقل شده خود در این باره ادعایی نکرده اند . 6- اگر فرض بر امکان مشاهده و ارتباط با حضرت باشد برابر توقیع شریفی که شش روز پیش از مرگ سمری آخرین نایب خاص ایشان در غیبت صغری از طرف امام عصر (عج ) صادر شده و از جهت سند و دلالت هیچ اشکالی در این باره منابع زیادی در دست داریم بخشی از آنها عربی است وبخشی فارسی . ما به نمونه هایی از آنها اشاره می کنیم : 1- حجتی ، محمدباقر،اسباب نزول . 2- واحدی ، ابوالحسن علی بن احمد نیشابوری ، اسباب النزول ،طبع دار الکتب العلمیه ، بیروت ، 1402 ه.ق 3- نسفی ، حافظ الدین عبدالله بن احمد، مدارک التنزیل و حقایق التاویل ، طبع افست دارالمعرفه ، بیروت. 4- زمخشری ، جار الله محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل ، طبع افست ، نشر ادب الحوزه. منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
الف ) ماپرسش را در قالب کلی تر بیان کرده و بدان پاسخ می دهیم تا در ضمن آن شبهه حضرتعالی برطرف گردد.در زمانی که حضرت صاحب (عج ) در پرده غیبت کبری به سر می برد این پرسشها مطرح می شود آیا ارتباط با آن حضرت امکان دارد یا خیر؟ آیا شیعیان و پیروان حضرت می توانند از محضر آن بزرگواربهره مند گردند یا نه ؟ بر اساس روایاتی که در این زمینه وجود دارد دودیدگاه مطرح شده است : الف ) دیدگاهی که امکان ارتباط را تایید نمی کند ولزومی برای آن نمی بیند عالمانی چون شیخ مفید، فیض کاشانی ، شیخ جعفرکاشف الغطا و نعمانی ارتباط با امام زمان ( عج ) و دیدن ایشان را برای شیعیان حال چه عابد چه متقی و چه فرد متوسط در غیبت کبری ممکن نمی دانند .ب ) دیدگاهی که بر امکان ارتباط و وقوع آن اصرار می ورزد عالمانی چون سید مرتضی ، محدث نوری ، کراجکی و شیخ طوسی بر این عقیده اند البته این امکان را تنها برای اولیای الهی و افراد ویژه می دانند غیر از آنها یعنی حتی کسی که چندان گناه نداشته ولی بدلایلی در زمره اولیا الهی قرارنمی گیرد از این دیدار محروم است. ما در اینجا نمی توانیم به تحلیل ادله یکی از دو گروه پردازیم با توجه به دلایل مستقل می توان نکات ذیل را در این باب شمارش کرد : 1- مقصود از دیدن آن حضرت چند معنا و مرتبه است : 1-1-در هنگام مشاهده حضرت متوجه نباشند ولی بعد متوجه و یا معتقد گردندشخصی را که دیده اند حضرت حجت بوده است . 1-2- دیدن با شناخت یعنی کسی حضرت را ببیند و معتقد شود شخصی را که دیده امام عصر است وبه این امر اطمینان داشته باشد . 1-3- فیض حضور یعنی دیدن حضرت و شناخت ایشان همراه با سوال و جواب یعنی افزون بر اینکه حضرت را دیده و شناخته واز ایشان سوال کرده و با وی به گفت و گو بپردازد .بنابراین رویت درخواب یا دیدن بدون شناخت و شهود بر اساس سیر و سلوک مقصود نظر ما وهمچنین شما نیست . 2- از مجموع روایات متقن استفاده می شود که امکان ارتباطات به معانی که در شماره قبل مطرح شد در غیبت کبری وجودندارد دربرخی روایات تصریح شده که حضرت مثلا در مراسم حج شرکت می کند مردم رامی بیند ولی مردم حضرت را نمی بینند و نمی شناسند گاهی در جمع مردم حضورمی یابد و به آنان سلام می کند اما مردم نه ان هنگام و نه پس از آن او را نمی شناسند . 3- بزرگانی که مساله امکان ارتباط و مشاهده را مطرح کرده اند آن را به صورت احتمال بیان فرموده اند نه قطع و یقین . 4- تنها یک دسته ازروایات امکان دیدار با حضرت را برای خادمان ایشان (موالی خاصه ) اثبات می کند و دلیلی بر امکان ملاقات و ارتباط دیگران وجود ندارد . 5- بزرگانی که از آنان حکایت دیدار با حضرت حجت نقل شده خود در این باره ادعایی نکرده اند . 6- اگر فرض بر امکان مشاهده و ارتباط با حضرت باشد برابر توقیع شریفی که شش روز پیش از مرگ سمری آخرین نایب خاص ایشان در غیبت صغری از طرف امام عصر (عج ) صادر شده و از جهت سند و دلالت هیچ اشکالی در این باره منابع زیادی در دست داریم بخشی از آنها عربی است وبخشی فارسی . ما به نمونه هایی از آنها اشاره می کنیم : 1- حجتی ، محمدباقر،اسباب نزول . 2- واحدی ، ابوالحسن علی بن احمد نیشابوری ، اسباب النزول ،طبع دار الکتب العلمیه ، بیروت ، 1402 ه.ق 3- نسفی ، حافظ الدین عبدالله بن احمد، مدارک التنزیل و حقایق التاویل ، طبع افست دارالمعرفه ، بیروت. 4- زمخشری ، جار الله محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل ، طبع افست ، نشر ادب الحوزه. منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
پاسخ:
الف ) ماپرسش را در قالب کلی تر بیان کرده و بدان پاسخ می دهیم تا در ضمن آن شبهه حضرتعالی برطرف گردد.در زمانی که حضرت صاحب (عج ) در پرده غیبت کبری به سر می برد این پرسشها مطرح می شود آیا ارتباط با آن حضرت امکان دارد یا خیر؟ آیا شیعیان و پیروان حضرت می توانند از محضر آن بزرگواربهره مند گردند یا نه ؟ بر اساس روایاتی که در این زمینه وجود دارد دودیدگاه مطرح شده است : الف ) دیدگاهی که امکان ارتباط را تایید نمی کند ولزومی برای آن نمی بیند عالمانی چون شیخ مفید، فیض کاشانی ، شیخ جعفرکاشف الغطا و نعمانی ارتباط با امام زمان ( عج ) و دیدن ایشان را برای شیعیان حال چه عابد چه متقی و چه فرد متوسط در غیبت کبری ممکن نمی دانند .ب ) دیدگاهی که بر امکان ارتباط و وقوع آن اصرار می ورزد عالمانی چون سید مرتضی ، محدث نوری ، کراجکی و شیخ طوسی بر این عقیده اند البته این امکان را تنها برای اولیای الهی و افراد ویژه می دانند غیر از آنها یعنی حتی کسی که چندان گناه نداشته ولی بدلایلی در زمره اولیا الهی قرارنمی گیرد از این دیدار محروم است. ما در اینجا نمی توانیم به تحلیل ادله یکی از دو گروه پردازیم با توجه به دلایل مستقل می توان نکات ذیل را در این باب شمارش کرد :
1- مقصود از دیدن آن حضرت چند معنا و مرتبه است :
1-1-در هنگام مشاهده حضرت متوجه نباشند ولی بعد متوجه و یا معتقد گردندشخصی را که دیده اند حضرت حجت بوده است .
1-2- دیدن با شناخت یعنی کسی حضرت را ببیند و معتقد شود شخصی را که دیده امام عصر است وبه این امر اطمینان داشته باشد .
1-3- فیض حضور یعنی دیدن حضرت و شناخت ایشان همراه با سوال و جواب یعنی افزون بر اینکه حضرت را دیده و شناخته واز ایشان سوال کرده و با وی به گفت و گو بپردازد .بنابراین رویت درخواب یا دیدن بدون شناخت و شهود بر اساس سیر و سلوک مقصود نظر ما وهمچنین شما نیست .
2- از مجموع روایات متقن استفاده می شود که امکان ارتباطات به معانی که در شماره قبل مطرح شد در غیبت کبری وجودندارد دربرخی روایات تصریح شده که حضرت مثلا در مراسم حج شرکت می کند مردم رامی بیند ولی مردم حضرت را نمی بینند و نمی شناسند گاهی در جمع مردم حضورمی یابد و به آنان سلام می کند اما مردم نه ان هنگام و نه پس از آن او را
نمی شناسند .
3- بزرگانی که مساله امکان ارتباط و مشاهده را مطرح کرده اند آن را به صورت احتمال بیان فرموده اند نه قطع و یقین .
4- تنها یک دسته ازروایات امکان دیدار با حضرت را برای خادمان ایشان (موالی خاصه ) اثبات می کند و دلیلی بر امکان ملاقات و ارتباط دیگران وجود ندارد .
5- بزرگانی که از آنان حکایت دیدار با حضرت حجت نقل شده خود در این باره ادعایی نکرده اند .
6- اگر فرض بر امکان مشاهده و ارتباط با حضرت باشد برابر توقیع شریفی که شش روز پیش از مرگ سمری آخرین نایب خاص ایشان در غیبت صغری از طرف امام عصر (عج ) صادر شده و از جهت سند و دلالت هیچ اشکالی در این باره منابع زیادی در دست داریم بخشی از آنها عربی است وبخشی فارسی . ما به نمونه هایی از آنها اشاره می کنیم :
1- حجتی ، محمدباقر،اسباب نزول . 2- واحدی ، ابوالحسن علی بن احمد نیشابوری ، اسباب النزول ،طبع دار الکتب العلمیه ، بیروت ، 1402 ه.ق 3- نسفی ، حافظ الدین عبدالله بن احمد، مدارک التنزیل و حقایق التاویل ، طبع افست دارالمعرفه ، بیروت. 4- زمخشری ، جار الله محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل ، طبع افست ، نشر ادب الحوزه.
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
- [سایر] چه کسانی با امام زمان (عج) ارتباط دارند؟
- [سایر] وظیفهی ما در مقابل افرادی که مدعی ارتباط با امام زمان (عج) هستند، چیست؟
- [سایر] چگونه در دوران غیبت، ارتباط با جهان غیب به وسیله امام زمان (عج) ادامه دارد؟
- [سایر] امام زمان (عج) درباره ارتباط اراده معصومین با اراده الهی چه فرمودند؟
- [سایر] آیا در زمان غیبت کبری، ارتباط با امام زمان (عج) ممکن است؟
- [سایر] عشق ورزی و ارتباط با امام زمان (عج) در زمان غیبت باید چگونه باشد؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] آیا با انجام گناه، در مقابل حضرت مهدی (عج) میباشیم؟
- [سایر] ویژگیهای شخصی یمانی که قبل از ظهور امام زمان (عج) قیام می‌کند را بیان کنید.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] قوانین و مصوباتی که از مجالس قانونگذاری دولتهای جائر به امر عمال اجانب خَذَلَهم اللَّه تعالی بر خلاف صریح قرآن کریم و سنّت پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میگذرد و گذشته است، از نظر اسلام لغو و از نظر قانون بیارزش است، و لازم است مسلمانها از امرکننده و رأیدهنده به هر طور ممکن است اعراض کنند، و با آنها معاشرت و معامله نکنند، و آنان مجرمند و عملکننده به رأی آنها معصیت کار و فاسق است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اشهدً انّ علیاً ولیً اللهِ جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از اشهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ ، به قصد قربت گفته شود . و چون در امثال زمان ما ، شعا ر تشیع محسوب می شود در هر جا که اظهار این شعار مستحسن و لازم باشد ، گفتن آن هم مستحسن و لازم است . ترجمه اذان و اقامه اللهَ اکبرً یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند اشهدً ان لا الهَ الاّ اللهً یعنی شهادت می دهم که غیر خدائی که یکتا و بی همتا است خدای دیگر سزاوار پرستش نیست . اشَهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادة خداست . اشهدً ان علیاً امیر المؤمنینَ ولیّ الله یعنی شهادت می دهم که حضرت علی (علیه الصلاهَ و السلام ) امیر المؤمنین ولی خدا بر همة خلق است حیّ علیَ الصلاهِ یعنی بشتاب برای نماز . حیّ علی الفلاحِ یعنی بشتاب برای رستگاری . حیّ علی خیرِ العملِ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است . قَد قامتِ الصلاهُ یعنی بتحقیق نماز بر پا شد . لا الهَ الاّ اللهُ یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است .