این که کدام پیامبر پس از دعوت بسیار و تحمّل سختیهای بیشمار، مردم به او ایمان نیاورده و در نتیجه مورد نفرین قرار گرفتند، در تاریخ بسیار است و ما در این جا برای روشن شدن هرچه بهتر مطلب تنها به چند مورد اشاره میکنیم. (حضرت نوح) حضرت نوح یکی از پیامبران الهی است که در حدود 122 آیه از قران درباره آن حضرت نازل شده است. خداوند حضرت نوح را برگزید تا مردم را هدایت به توحید نماید و آن قوم بتپرست بودند و بتهای بسیار داشتند. حضرت نوح 950 سال قوم خود را دعوت کرد و نسل به نسل آنها را از خردسالی تا سالخوردگی دعوت به خدای یگانه نمود و هیچ اثری در آن قوم نکرد، از خداوند درخواست نمود که آنها را به عذاب دردناک خود چنان مبتلا سازد که احدی از آنها باقی نمانند. جبرئیل نازل شد و گفت: ای نوح پرودگار عالم دعای تو را اجابت فرمود. نوح دستور یافت تا کشتیای ساخته و آماده شود. پس از اتمام ساخت کشتی به نوح خطاب شد که چون فرمان ما صادر شود و علامت عذاب آشکار شد، بیدرنگ به کشتی درآی و خانوادة خود را و آنان که به تو ایمان آوردهاند (که گروهی اندک در حدود 80 نفر بودند) به کشتی ببر و از هر جانوری جفتی همراه بردار تا فرمان الهی جریان یابد. نوح با اطرافیانش در روز اول ماه رجب بر کشتی نشستند و سیلاب باران از آسمان سرازیر شد و چشمهسارهای زمین بشدت جوشید و سیل تمام تپهها و کوهها را فرا گرفت و تمام بتپرستان را در کام خود گرفت.[1] (حضرت صالح) حضرت صالح از پیامبرانی است که خداوند او را برانگیخت تا مردم را به صلاح و وحدت و یگانگی دعوت کند حضرت صالح فرزند جابر بن ارم بن سام بن نوح علیه السلام میباشد و در قرآن 60 آیه در رابطه با شرح حال وی و قومش ذکر شده است. قوم ثمود که صالح برای هدایت آنان برانگیخته شد، مردمی بتپرست بودند و چندین بتکده داشتند و حضرت صالح حدود 120 سال به هدایت و دعوت آنان پرداخت و قوم ثمود در مقابل او را تکذیب نمودند. قوم ثمود در خواست معجزهای کردند و آن هم شتری شیرده و بچه دار که دهماهه و آبستن باشد. در میان همان سنگی که آنها تعظیم میکردند و قربانیها را در مقابلش مینمودند. باذن خدا و به درخواست حضرت صالح سنگ شکافته شد و صدای مهیبی شنیده شد و سر یک شتر سرخ موی بیرون آمد چون قوم ثمود انتظار نداشتند به این زودی معجزه ظاهر شود از صالح درخواست کردند که فرزندش را از خدا بخواهد که در همان لحظه بچه شتری از آن ناقه جدا شد و بدور مادرش گردش کرد. و با این که آن قوم معجزه را به چشم خود دیدند، ولی دستور الهی را در حقّ آن ناقه عملی نکرده و آن را پی نمودند، در این موقع حضرت صالح به آنها خبر داد که عذاب بر شما نازل میشود و علامتش این است که فردا رنگهای شما زرد میشود، روز بعد سرخ شده و روز سوم سیاه خواهد شد. سه روز گذشت و عصر روز سوّم صدای مهیبی بلند شد که دلهای آنها را از جای تکان داد و باد تندی سخت وزیدن گرفت که هریک از افراد ثمود را بلند میکرد و بر زمین میکوبید و هلاک میساخت. تمام خانهها و قصرها را با خاک یکسان کرد و این خود درس بزرگ و عبرتی عظیم است که هرکس در مقابل توحید و یکتائی خدا بایستد و نافرمانی او را بکند و بر فرستادگان درگاهش ظلم کند، دچار هلاکت و نابودی سخت می گردد.[2] (حضرت لوط) در حدود 80 آیه در 14 سوره قرآن نام لوط و قومش ذکر شده است. حضرت لوط قوم خود را به توحید و دوری از بت پرستی و اجتناب از اعمال خلاف عفت دعوت نمود و این دعوت 30 سال طول کشید، ولی آنها از اعمال زشت خویش دست برنداشتند و این دعوتها هیچ اثری در آنها نکرد و چون عذاب الهی نزدیک شد چهار فرشته بر حضرت لوط فرود آمده و وعده عذاب الهی را به وی دادند و به فاصله کوتاهی بر آنها از سنگریزه آنقدر بارید که عمارات آنها دگرگون شد و بلندیهای آن به پستی برگشت و همه نابود شدند.[3] اینها نمونههایی از اقوام مختلف بودند که در مقابل دعوت حق، فرستادگان خدا را عصیان نموده دچار هلاکت و نابودی گشتند و در قرآن به برخی از این وقایع برای عبرتگیری مردم اشاره شده است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. حیاه القلوب، علامه مجلسی. 2. تاریخ انباء، علی زاده. 3. قصص القرآن، ابن کثیر. 4. قصص القرآن، جزایری. ---------------------------------------- [1] . عمادزاده، حسین، قصص الانبیا از آدم تا خاتم، تهران، انتشارات اسلام، چاپ سی و سوم، 1371، ص196-210 . [2] . مجلسی، حیوة القلوب، تهران، سازمان چاپ و انتشارات جاویدان، ج1، ص108-114. [3] . رسولی محلاتی، سید هاشم، تاریخ انبیاء(قصص قرآن) از آدم تا خاتم، تهران، انتشارات علمیّه الاسلامیّه، ج1، ص200-218. ( اندیشه قم )
این که کدام پیامبر پس از دعوت بسیار و تحمّل سختیهای بیشمار، مردم به او ایمان نیاورده و در نتیجه مورد نفرین قرار گرفتند، در تاریخ بسیار است و ما در این جا برای روشن شدن هرچه بهتر مطلب تنها به چند مورد اشاره میکنیم.
(حضرت نوح)
حضرت نوح یکی از پیامبران الهی است که در حدود 122 آیه از قران درباره آن حضرت نازل شده است. خداوند حضرت نوح را برگزید تا مردم را هدایت به توحید نماید و آن قوم بتپرست بودند و بتهای بسیار داشتند. حضرت نوح 950 سال قوم خود را دعوت کرد و نسل به نسل آنها را از خردسالی تا سالخوردگی دعوت به خدای یگانه نمود و هیچ اثری در آن قوم نکرد، از خداوند درخواست نمود که آنها را به عذاب دردناک خود چنان مبتلا سازد که احدی از آنها باقی نمانند.
جبرئیل نازل شد و گفت: ای نوح پرودگار عالم دعای تو را اجابت فرمود. نوح دستور یافت تا کشتیای ساخته و آماده شود. پس از اتمام ساخت کشتی به نوح خطاب شد که چون فرمان ما صادر شود و علامت عذاب آشکار شد، بیدرنگ به کشتی درآی و خانوادة خود را و آنان که به تو ایمان آوردهاند (که گروهی اندک در حدود 80 نفر بودند) به کشتی ببر و از هر جانوری جفتی همراه بردار تا فرمان الهی جریان یابد.
نوح با اطرافیانش در روز اول ماه رجب بر کشتی نشستند و سیلاب باران از آسمان سرازیر شد و چشمهسارهای زمین بشدت جوشید و سیل تمام تپهها و کوهها را فرا گرفت و تمام بتپرستان را در کام خود گرفت.[1]
(حضرت صالح)
حضرت صالح از پیامبرانی است که خداوند او را برانگیخت تا مردم را به صلاح و وحدت و یگانگی دعوت کند حضرت صالح فرزند جابر بن ارم بن سام بن نوح علیه السلام میباشد و در قرآن 60 آیه در رابطه با شرح حال وی و قومش ذکر شده است.
قوم ثمود که صالح برای هدایت آنان برانگیخته شد، مردمی بتپرست بودند و چندین بتکده داشتند و حضرت صالح حدود 120 سال به هدایت و دعوت آنان پرداخت و قوم ثمود در مقابل او را تکذیب نمودند. قوم ثمود در خواست معجزهای کردند و آن هم شتری شیرده و بچه دار که دهماهه و آبستن باشد. در میان همان سنگی که آنها تعظیم میکردند و قربانیها را در مقابلش مینمودند. باذن خدا و به درخواست حضرت صالح سنگ شکافته شد و صدای مهیبی شنیده شد و سر یک شتر سرخ موی بیرون آمد چون قوم ثمود انتظار نداشتند به این زودی معجزه ظاهر شود از صالح درخواست کردند که فرزندش را از خدا بخواهد که در همان لحظه بچه شتری از آن ناقه جدا شد و بدور مادرش گردش کرد. و با این که آن قوم معجزه را به چشم خود دیدند، ولی دستور الهی را در حقّ آن ناقه عملی نکرده و آن را پی نمودند، در این موقع حضرت صالح به آنها خبر داد که عذاب بر شما نازل میشود و علامتش این است که فردا رنگهای شما زرد میشود، روز بعد سرخ شده و روز سوم سیاه خواهد شد. سه روز گذشت و عصر روز سوّم صدای مهیبی بلند شد که دلهای آنها را از جای تکان داد و باد تندی سخت وزیدن گرفت که هریک از افراد ثمود را بلند میکرد و بر زمین میکوبید و هلاک میساخت. تمام خانهها و قصرها را با خاک یکسان کرد و این خود درس بزرگ و عبرتی عظیم است که هرکس در مقابل توحید و یکتائی خدا بایستد و نافرمانی او را بکند و بر فرستادگان درگاهش ظلم کند، دچار هلاکت و نابودی سخت می گردد.[2]
(حضرت لوط)
در حدود 80 آیه در 14 سوره قرآن نام لوط و قومش ذکر شده است. حضرت لوط قوم خود را به توحید و دوری از بت پرستی و اجتناب از اعمال خلاف عفت دعوت نمود و این دعوت 30 سال طول کشید، ولی آنها از اعمال زشت خویش دست برنداشتند و این دعوتها هیچ اثری در آنها نکرد و چون عذاب الهی نزدیک شد چهار فرشته بر حضرت لوط فرود آمده و وعده عذاب الهی را به وی دادند و به فاصله کوتاهی بر آنها از سنگریزه آنقدر بارید که عمارات آنها دگرگون شد و بلندیهای آن به پستی برگشت و همه نابود شدند.[3]
اینها نمونههایی از اقوام مختلف بودند که در مقابل دعوت حق، فرستادگان خدا را عصیان نموده دچار هلاکت و نابودی گشتند و در قرآن به برخی از این وقایع برای عبرتگیری مردم اشاره شده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. حیاه القلوب، علامه مجلسی.
2. تاریخ انباء، علی زاده.
3. قصص القرآن، ابن کثیر.
4. قصص القرآن، جزایری.
----------------------------------------
[1] . عمادزاده، حسین، قصص الانبیا از آدم تا خاتم، تهران، انتشارات اسلام، چاپ سی و سوم، 1371، ص196-210 .
[2] . مجلسی، حیوة القلوب، تهران، سازمان چاپ و انتشارات جاویدان، ج1، ص108-114.
[3] . رسولی محلاتی، سید هاشم، تاریخ انبیاء(قصص قرآن) از آدم تا خاتم، تهران، انتشارات علمیّه الاسلامیّه، ج1، ص200-218.
( اندیشه قم )
- [آیت الله سبحانی] آیا نفرین کردن مؤمن جایز است؟
- [آیت الله بهجت] آیا دعا علیه مؤمن (نفرین) هنگام نماز باعث باطل شدن نماز می شود؟
- [سایر] فرستادن صلوات بر پیامبر (ص) چه برکاتی برای مومنان دارد؟
- [سایر] علاوه بر ایمان به خداوند، معاد، رسالت پیامبران و...، آیا ایمان به ملائکه نیز جزو ضروریات است؟!
- [سایر] چرا در قرآن کریم ایمان به فرشتگان بر ایمان به پیامبر مقدم است؟ آیا فرشتگان بر پیامبران برتری دارند؟
- [سایر] چرا حضرت امام رضا علیه السلام با ورودش به ایران خواهران و... را با خود نیاوردند؟
- [سایر] اسامی 124 هزار پیامبر در کدام کتابها و کجاها آمده است؟ آیا تمام آنها معجزه داشتند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا نفرین کردن از نظر اسلام گناه است؟ و آیا در اثر نفرین کردن یک نفر خداوند سرنوشت آن شخص را بر اثر نفرین تغییر می دهد؟
- [سایر] آیا حدیث پیامبر(ص) در خصوص ایمان آوردن بادمجان منطقی است؟
- [سایر] نخستین ایمان آورنده به رسالت پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله – چه کسی بود؟
- [آیت الله مظاهری] رشوه دادن و رشوه گرفتن و دلّالی در رشوه و مانند آن حرام است و پیامبر همه آنها را مورد لعن قرار داده است. (الرَّاشی وَ الْمُرْتَشی وَ الْماشی بَیْنَهُما مَلْعُونُون)[2] (رشوه دهنده و رشوه گیرنده و واسطه بین آنان، از نفرین شدگان هستند.)
- [آیت الله اردبیلی] اگر وسایل زراعت ملک خود او باشد، میتواند کرایه آنها را از مخارج حساب کند، به شرط این که اگر از آنها در آن زراعت استفاده نمیکرد، میتوانست آنها را کرایه بدهد و در غیر این صورت نمیتواند کرایه آنها را از مخارج حساب نماید؛ ولی چنانچه به واسطه زراعت مستهلک شده باشند، میتواند هزینه استهلاک آنها را جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله مظاهری] خرما و مویز و کشمش و آب آنها گرچه جوش بیایند پاک و خوردن آنها حلال است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] ذکر میشود اگر بعد از دادن زکات آنها از مخارج سال زیاد بیاید، باید خمس آنها را بدهد.
- [آیت الله خوئی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد، ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند، یا انسان بداند که مالک راضی نیست، یا مالک صغیر یا مجنون باشد، یا آن نهرها در تصرف غاصب باشند، در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آنها جایز نیست و اما نهرهائی که در دهات و مانند دهات سیرة مردم بر استفادة از آنها جاری است وضو گرفتن و سائر استفادهها از آنها اشکال ندارد اگرچه مالک آنها صغیر و مجنون باشد و نیز مالک آنها حق منع استفاده مردم را ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وسایل و لوازمی را که برای کشاورزی نیاز دارد، بخرد و به سبب زراعت، آنها به کلّی از بین بروند، میتواند قیمت آنها را جزء مخارج حساب نماید و اگر از بین نروند، نمیتواند قیمت آنها را از مخارج حساب نماید، ولی همان گونه که گفته شد، میتواند کرایه آنها را جزء مخارج زراعت به حساب آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که بدون گاو و چیزهای دیگری که برای زراعت لازم است نمیتواند زراعت کند، اگر آنها را بخرد و به واسطه زراعت به کلی از بین برود، میتواند تمام قیمت آنها را جزء مخارج حساب نماید، و اگر مقداری از قیمت آنها کم شود، میتواند آن مقدار را جزء مخارج حساب کند، ولی اگر بعد از زراعت، چیزی از قیمت آنها کم نشود، نباید چیزی از قیمت آنها را جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسلمانی که منکر خدا یا یگانگی خداوند یا رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله شود مرتدّ میشود و انکار حکم ضروری دین (یعنی حکمی که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز و روزه) با اعتراف به توحید و رسالت سبب ارتداد نیست، هر چند ضروری بودن آن را بداند، ولی در مسأله 1107 اشاره شد که کسی که یکی از ضروریات دین را انکار میکند و شبههای در حق وی نباشد و شک داریم که به دو اصل توحید و رسالت ایمان قلبی دارد، شرعاً کافر بشمار میآید، هر چند ضروری بودن آن حکم را نداند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لازمه ایمان به خداوند متعال و ایمان به انبیاء عظام صلوات الله علیهم اجمعین و ایمان به احکام الهی آن است که شخص مؤمن، قلباً از منکر و معصیت خداوند متعال، منزجر باشد، و منکر را قلباً انکار کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر موقع واجبشدن زکات گندم و جو و کشمش و خرما که در مسأله پیش گفته شد، صاحب آنها بالغ باشد، باید زکات آنها را بدهد.