آیا حضرت خدیجه(س) قبل از ازدواج با پیامبر همسران و فرزندانی داشته است؟
خدیجه(س) دختر خویلد بن اسد بن عبدالعزّی بن قصی بن کلاب که در مقایسه با سلسله انساب رسول خدا(ص) می‌توان اشتراک این دو بزرگوار را در اجداد خود از قصی بن کلاب تا عدنان به وضوح یافت. حضرت خدیجه(س)، پانزده سال پیش از عام الفیل متولد شده است. حکیم بن حزام در این خصوص چنین گوید: (من سیزده سال پیش از حادثة فیل متولد شدم و خدیجه دو سال پیش از من متولد شده بود.)[1] حضرت خدیجه(س) به تأیید اکثر مورخان دارای القاب و کنیه‌های مشهوری بوده‌اند که از مهم‌ترین و مشهورترین کنیه‌ها القاب ایشان حتی در دوران جاهلیت می‌توان به ام هند و طاهره اشاره کرد. این لقب حاکی از منزلت و جایگاه ایشان در میان مردم می‌باشد. حضرت خدیجه(س) قبل از ازدواج با پیامبر(ص) دوبار ازدواج کرده بود. ابتدا با عُتیَّق بن عائذ ازدواج کرد و برای او دختری به نام جاریة به دنیا آورد.[2] پس از وفات عُتیَّق، با ابوهالة بن زرارة بن نَبّاش بن عدی التمیمی ازدواج کرد و صاحب دو پسر به نام‌های هند و عبدالله شد و به خاطر هند، کنیه امّ هند گرفت. هند همان کسی است که برای امام حسن علیه السّلام شمایل رسول خدا(ص) را توصیف کرد و بسیار مورد علاقة رسول خدا(ص) بود و در جنگ جمل در رکاب حضرت علی علیه السّلام به شهادت رسید.[3] جمعی از علمای بزرگ معتقدند که ایشان قبل از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله ازدواج نکرده بودند و فرزندان قبلی منتسب به ایشان را مربوط به خواهر حضرت خدیجه می‌دانند.[4] ازدواج پیامبر با خدیجه یک ماه پس از سفر به شام انجام گرفت؛ یعنی پنج سال بعد از فجار گفته شده است. خدیجه در هنگام ازدواج چهل سال و پیامبر صلّی الله علیه و آله بیست و پنج سال داشته است. البته برای حضرت خدیجه سن بیست و هشت سال یا کمی بیشتر را هم ذکر کرده‌اند و از آنجا که حضرت خدیجه از پیامبر صلّی الله علیه و آله صاحب چندین فرزند شده است، سن چهل سال زیاد به نظر می‌آید. خدیجه مدت بیست و پنج سال در خانة پیامبر زندگی نموده است و تا زمانی که او زنده بود پیامبر همسر دیگری انتخاب نکرد. خدیجه در دهم ماه رمضان سال دهم بعثت در سن 65 سالگی تقریباً‌یک سال و نیم پس از بیرون آمدن بنی‌هاشم از شعب ابی‌طالب و به فاصله سه روز تا شش ماه بعد از وفات ابوطالب از دنیا رحلت فرمود. پیامبر او را در حجون مکه در قبرستان ابوطالب کنار قبرهای عبدالمطلب و عبدمناف دفن کرد و خود در قبرش فرود آمد. اندوه حضرت از رحلت آن تنها محب و مشفق او به نهایت انجامید و آن سال را عام الحزن نامید.[5] معرفی منابع، جهت مطالعه بیشتر: 1 پیامبر و یاران، عالمی دامغانی. 2 تاریخ پیامبر اسلام، ابراهیم آیتی. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . الطبقات الکبری، ابن سعد، بیروت، ج 1، ص 132. [2] . عسقلانی، ابن حجر، اصابه، بیروت، دارالصادر، ج 4، ص 281. [3] . ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 5، ص 72. [4] . بحارالانوار، بیروت، الوفاء 1403 ق، ج 16، 18، 22. [5] . مصدری، التنبیه والاشراف، تحقیق عبدالله اسماعی الصاوی، قاهره، ج 1، ص 200.
عنوان سوال:

آیا حضرت خدیجه(س) قبل از ازدواج با پیامبر همسران و فرزندانی داشته است؟


پاسخ:

خدیجه(س) دختر خویلد بن اسد بن عبدالعزّی بن قصی بن کلاب که در مقایسه با سلسله انساب رسول خدا(ص) می‌توان اشتراک این دو بزرگوار را در اجداد خود از قصی بن کلاب تا عدنان به وضوح یافت. حضرت خدیجه(س)، پانزده سال پیش از عام الفیل متولد شده است. حکیم بن حزام در این خصوص چنین گوید: (من سیزده سال پیش از حادثة فیل متولد شدم و خدیجه دو سال پیش از من متولد شده بود.)[1] حضرت خدیجه(س) به تأیید اکثر مورخان دارای القاب و کنیه‌های مشهوری بوده‌اند که از مهم‌ترین و مشهورترین کنیه‌ها القاب ایشان حتی در دوران جاهلیت می‌توان به ام هند و طاهره اشاره کرد. این لقب حاکی از منزلت و جایگاه ایشان در میان مردم می‌باشد. حضرت خدیجه(س) قبل از ازدواج با پیامبر(ص) دوبار ازدواج کرده بود. ابتدا با عُتیَّق بن عائذ ازدواج کرد و برای او دختری به نام جاریة به دنیا آورد.[2]
پس از وفات عُتیَّق، با ابوهالة بن زرارة بن نَبّاش بن عدی التمیمی ازدواج کرد و صاحب دو پسر به نام‌های هند و عبدالله شد و به خاطر هند، کنیه امّ هند گرفت. هند همان کسی است که برای امام حسن علیه السّلام شمایل رسول خدا(ص) را توصیف کرد و بسیار مورد علاقة رسول خدا(ص) بود و در جنگ جمل در رکاب حضرت علی علیه السّلام به شهادت رسید.[3] جمعی از علمای بزرگ معتقدند که ایشان قبل از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله ازدواج نکرده بودند و فرزندان قبلی منتسب به ایشان را مربوط به خواهر حضرت خدیجه می‌دانند.[4] ازدواج پیامبر با خدیجه یک ماه پس از سفر به شام انجام گرفت؛ یعنی پنج سال بعد از فجار گفته شده است. خدیجه در هنگام ازدواج چهل سال و پیامبر صلّی الله علیه و آله بیست و پنج سال داشته است. البته برای حضرت خدیجه سن بیست و هشت سال یا کمی بیشتر را هم ذکر کرده‌اند و از آنجا که حضرت خدیجه از پیامبر صلّی الله علیه و آله صاحب چندین فرزند شده است، سن چهل سال زیاد به نظر می‌آید. خدیجه مدت بیست و پنج سال در خانة پیامبر زندگی نموده است و تا زمانی که او زنده بود پیامبر همسر دیگری انتخاب نکرد. خدیجه در دهم ماه رمضان سال دهم بعثت در سن 65 سالگی تقریباً‌یک سال و نیم پس از بیرون آمدن بنی‌هاشم از شعب ابی‌طالب و به فاصله سه روز تا شش ماه بعد از وفات ابوطالب از دنیا رحلت فرمود.
پیامبر او را در حجون مکه در قبرستان ابوطالب کنار قبرهای عبدالمطلب و عبدمناف دفن کرد و خود در قبرش فرود آمد. اندوه حضرت از رحلت آن تنها محب و مشفق او به نهایت انجامید و آن سال را عام الحزن نامید.[5]
معرفی منابع، جهت مطالعه بیشتر:
1 پیامبر و یاران، عالمی دامغانی.
2 تاریخ پیامبر اسلام، ابراهیم آیتی.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . الطبقات الکبری، ابن سعد، بیروت، ج 1، ص 132.
[2] . عسقلانی، ابن حجر، اصابه، بیروت، دارالصادر، ج 4، ص 281.
[3] . ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 5، ص 72.
[4] . بحارالانوار، بیروت، الوفاء 1403 ق، ج 16، 18، 22.
[5] . مصدری، التنبیه والاشراف، تحقیق عبدالله اسماعی الصاوی، قاهره، ج 1، ص 200.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین