در این زمینه باید توجه داشت که زن و مرد می توانند در زندگی شخصی یا خانوادگی خود اسراری داشته باشند که ممکن است بیان همه آنها به مصلحت نباشد اما برخی از زن و شوهرها به بیان آن می پردازند و وقتی از آنها پرسیده می شود چرا آن رابیان کردید می گویند می خواستم با همسرم صادق باشم . در این جا باید متذکر شد که اگر چه باید به راستی سخن گفت و پیامبر فرمودند :النجاه فی الصدق :نجات آدمی در راستگویی است اما باید دانست که مصلحت نیست که هر سخن راستی گفته شود و لذا گفته اند: جز راست نباید گفت هر راست نشاید گفت برخی جوانانی که مشکلاتی در مورد خانواده خویش داشته اند به محض آن که رفتارهای دوستانه همسر خود را می بینند به درددل با همسر خود می نشینند و از برخی و با از تمام اعضای خانواده خویش گلایه می کنند . هر قدر شدت این گلایه ها بیشتر باشد این کار خطرناکتر است . این خطر عمدتا در جایی وجود دارد که طرف مقابل اهل سوء استفاده باشد مثلا وقتی زنی لب به گلایه می گشاید و احساس نارضایتی از خانواده خود اعلام می دارد مردی که اهل سوء استفاده است احساس می کند پل های پشت سر او خراب است و او هر اندازه آزار ببیند امکان بازگشت به خانواده خویش را ندارد . بنابراین طرح این گونه اسرار که می تواند مشکلات یا خطراتی را به همراه داشته باشد ضرورتی نداردو رد صورت مطرح نشدن آنها دروغی نیز گفته نشده است.(1) صداقت در امور طرفینی و مسائلی که مربوط به زن و شوهر است , خوب و لازم است , اما دلیلی ندارداتفاقاتی که ارتباط به زن و شوهر ندارد و یا مسئله ای که اگر زن و یا شوهر نداند, خیانتی محسوب نمی شود, ولی اگربداند, ممکن است باعث دعوا و بلوا شود, به یک دیگر گفته شود, مثلاً زن یا مرد در منزل پدر و مادرش متوجه سخنانی علیه همسرش می شود و حال آن که همسر حضور ندارد. در این جا دلیلی وجود ندارد که هر آن چه را درمنزل پدری اش اتفاق افتاده , به منزل خود منتقل کند. پس زن و شوهر باید به مصلحت خویش آن چه را که درپایداری زندگی مؤثر است , رعایت کنند و مسائلی که به هر کدام از ایشان ربطی ندارد, مطرح نکنند; زیرا ضررش بیش تر از منفعتش است . پی نوشت: 1- ایمانی ص 70 و 71 www.morsalat.com
با توجه به این که باید با همسر صداقت داشت آیا باید اسرار خانواده خود یا مسائلی که قبلا با آن مواجه بوده ایم برای همسر بیان کنیم؟
در این زمینه باید توجه داشت که زن و مرد می توانند در زندگی شخصی یا خانوادگی خود اسراری داشته باشند که ممکن است بیان همه آنها به مصلحت نباشد اما برخی از زن و شوهرها به بیان آن می پردازند و وقتی از آنها پرسیده می شود چرا آن رابیان کردید می گویند می خواستم با همسرم صادق باشم . در این جا باید متذکر شد که اگر چه باید به راستی سخن گفت و پیامبر فرمودند :النجاه فی الصدق :نجات آدمی در راستگویی است اما باید دانست که مصلحت نیست که هر سخن راستی گفته شود و لذا گفته اند:
جز راست نباید گفت
هر راست نشاید گفت
برخی جوانانی که مشکلاتی در مورد خانواده خویش داشته اند به محض آن که رفتارهای دوستانه همسر خود را می بینند به درددل با همسر خود می نشینند و از برخی و با از تمام اعضای خانواده خویش گلایه می کنند . هر قدر شدت این گلایه ها بیشتر باشد این کار خطرناکتر است . این خطر عمدتا در جایی وجود دارد که طرف مقابل اهل سوء استفاده باشد مثلا وقتی زنی لب به گلایه می گشاید و احساس نارضایتی از خانواده خود اعلام می دارد مردی که اهل سوء استفاده است احساس می کند پل های پشت سر او خراب است و او هر اندازه آزار ببیند امکان بازگشت به خانواده خویش را ندارد . بنابراین طرح این گونه اسرار که می تواند مشکلات یا خطراتی را به همراه داشته باشد ضرورتی نداردو رد صورت مطرح نشدن آنها دروغی نیز گفته نشده است.(1)
صداقت در امور طرفینی و مسائلی که مربوط به زن و شوهر است , خوب و لازم است , اما دلیلی ندارداتفاقاتی که ارتباط به زن و شوهر ندارد و یا مسئله ای که اگر زن و یا شوهر نداند, خیانتی محسوب نمی شود, ولی اگربداند, ممکن است باعث دعوا و بلوا شود, به یک دیگر گفته شود, مثلاً زن یا مرد در منزل پدر و مادرش متوجه سخنانی علیه همسرش می شود و حال آن که همسر حضور ندارد. در این جا دلیلی وجود ندارد که هر آن چه را درمنزل پدری اش اتفاق افتاده , به منزل خود منتقل کند. پس زن و شوهر باید به مصلحت خویش آن چه را که درپایداری زندگی مؤثر است , رعایت کنند و مسائلی که به هر کدام از ایشان ربطی ندارد, مطرح نکنند; زیرا ضررش بیش تر از منفعتش است .
پی نوشت:
1- ایمانی ص 70 و 71
www.morsalat.com
- [سایر] نقش صداقت در خانواده چیست؟
- [سایر] با توجه به این که ممکن است افراد در گفتوگوها صداقت نداشته باشند و واقعیت را نگویند، گفتوگو چه فایدهای دارد؟
- [سایر] چگونه از دخالت خانواده همسر در زندگی جلوگیری کنیم؟
- [سایر] احادیثی برای رفتار صحیح با خانواده همسر میخواستم.
- [سایر] خانواده تا چه حد در انتخاب همسر نقش دارند؟
- [سایر] در جمع خانواده ، در کنار همسر نشستن ، آیا اشکال دارد ؟
- [سایر] با توجه به ویژگی های روان شناختی نوجوان و جوان، این طبقه ی سنی با چه مشکلاتی مواجه اند؟
- [سایر] در کاری که از مدت پیش شروع کرده ام مواجه با ضرر شدم. افراد خانواده ام مدام بیمار هستند. من تنها فرد شاغل خانواده هستم و بار زندگی را به تنهایی بدوش میکشم. لطفا برای من راه حلی ارایه بدهید.
- [سایر] بنا به شرایطی به این نتیجه رسیدم که باید ازدواج کنم ولی فعلا نمیتونم این قضیه رو با خانواده مطرح کنم. حالا چند تا سوال برام پیش اومده : 1- برای انتخاب همسر مهم ترین ویژگی که باید به اون توجه کرد چیه؟ 2- راه بهتر انتخاب همسر اینه که خودم یه نفر رو برای آشنایی بیشتر انتخاب کنم یا این کارو به خانواده بسپارم؟ 3- از طریق یه آگهی که جلوی دانشگاهمون پخش میکردن با یه سایت همسر یابی آشنا شدم. می خواستم بدونم آیا میشه همسر آینده رو از این طریق پیدا کرد؟ اگه بله چرا؟ اگه نه چرا؟
- [سایر] برای انتخاب همسر به چه نکاتی باید بیشتر توجه کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] مرد با رعایت جهات زیر میتواند دو یا سه و یا حدّ اکثر چهار همسر دائم برای خود اختیار کند: اوّل:بتواند بین همسران خود به عدالت رفتار نماید. دوم:توانایی اداره بیش از یک خانواده را داشته باشد. پس اگر مرد نتواند بین همسران خود به عدالت رفتار نماید و یا نتواند آنان را تأمین نماید، نباید بیش از یک همسر برای خود اختیار کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسب و کار و تلاش برای زندگی از طریق تجارت و زراعت و صنعت و مانند آن برای کسانی که مخارج همسر و فرزند خود را ندارند واجب است، همچنین برای حفظ نظام و تأمین احتیاجات جامعه اسلامی، و در غیر این صورت، مستحب مؤکد است، مخصوصاً برای کمک به فقرا و یا وسعت بخشیدن به زندگی خانواده.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگروارث میت علاوه برچند عمو وعمه ودایی وخاله همسرمیت نیز باشد: همسر میت اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 ارث میبرد و 31 اصل مال میت به دایی و خاله می رسد که طبق مسائل 2919 تا 2923 بین آنان تقسیم می شود و بقیه مال بین عمو و عمه طبق مسائل 2913 تا 2917 تقسیم می شود. توجه به این نکته لازم است که سهم همسر از سهم دایی وخاله کسر نمی شود و تنها از سهم عمو و عمه کسر می شود.
- [آیت الله اردبیلی] بر اساس احکام اسلام، باید به آبادی دنیا و رفاه خانواده و جامعه، کمال توجّه را داشت و با دیدگاهی اُخروی و عادلانه و نیز با تدبیر و آگاهی از احکام معاملات، به تجارت و زراعت و کسب حسنات دنیا و رشد اقتصادی و وسعت در رزق و معاش رسید. در روایت آمده است که تجارت موجب توانگری و فزونی عقل وعزت است(1) و نیز آن کسی که به جهت بینیازی از مردم و تأمین خانواده و نیکی به همسایگان به طلب دنیا رود، در روز قیامت چهرهای چون ماه درخشنده خواهد داشت(2) و نیز در روایات، بازرگانان و کسبه به آموختن فقه و پرهیز از ربا و راستگویی و مدارا امر شدهاند (3).
- [آیت الله اردبیلی] ازدواج سنّت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم و از محبوبترین نهادها در نزد پروردگار و موجب رحمت و کثرت رزق و طرد بیبندوباری و فحشا از جامعه است(1) و خداوند متعال جامعه اسلامی را به ایجاد عُلقه ازدواج بین زنان و مردان مجرّد امر فرموده و وعده فضل و گشایش بر آنان داده است.(2) علاقه به خانواده و همسر، از اخلاق انبیاء و نشانه کثرت ایمان است به گونهای که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم علاقه به همسر را در ردیف علاقه به نماز و شمیم عطر قرار داده است(3). در روایات آمده است: آنگاه که خداوند متعال اراده میکند خیر دنیا و آخرت را به مسلمانی ارزانی دارد، به وی قلبی خاشع و زبانی ذاکر و جسمی صابر و همسری مؤمن عطا میکند که به هنگام نظر به او مسرور شود و در غیاب شوهرش از خود و اموال او پاسداری کند(4) و نیز در روایت آمده است: اگر مردی به خواستگاری آمده که دین، اخلاق و امانتداری او را میپسندید، خواستگاری او را بپذیرید در غیر این صورت فتنه و فساد عظیمی زمین را فرا خواهد گرفت.(5)
- [آیت الله اردبیلی] رساله توضیح المسائل به شیوه مرسوم، ابتدا بر اساس فتاوای زعیم بزرگوار شیعه حضرت آیة اللّه العظمی برجرودی قدسسره به دقت و با زبانی ساده تهیه و چاپ گردید و در معرض استفاده مقلدان و اندیشمندان قرار گرفت و به سبب دقت و سلاست و انتساب به آن مرجع بزرگوار و استاد مسلم فقه، سالها توسط فقیهان متأخر حاشیه و تعلیقه زده شد و سپس با مزج حواشی در متن اصلی، رسالههای بعدی تدوین گردید. حضرت آیة اللّه العظمی موسوی اردبیلی نیز ابتدا نظرات و فتاوای خود را به صورت حاشیهای بر رساله مزبور نگاشتند و پس از رحلت امام خمینی قدسسره به علت این که رساله معظم له در دست بسیاری از مقلدان و فارسی زبانان موجود بود، حواشی خود را به اختصار به رساله مزبور اضافه نمودند که چندین بار مورد چاپ و تجدید نظر قرار گرفت و در اختیار علاقمندان گذاشته شد. اما بازبینی و بازنگری رساله توضیح المسائل، ظهور مسائل جدید و مورد ابتلا، حذف مسائل غیر مورد ابتلا، تغییر در ساختار شکلی، جملات و ترتیب مسائل و برخی ابواب و توجه به نوآوریها و دقائق و کثرت تغییرات رساله پیشین، باعث گردید که رسالهای مستقل با ساختار فعلی تدوین شود تا به شیوهای مناسبتر، در عین حفظ چهارچوب قبلی، پاسخگوی نیاز مراجعین و فرزانگان گردد. لذا در این توضیح المسائل علاوه بر ذکر مسائل و نظرات جدید معظم له، متون مسائل تا اندازهای روانتر و ترتیب ابواب فقهی و مسائل مناسبتر شده و ابواب و مسائلی که مورد نیاز بوده، اضافه گردیده
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز نیست نطفه مرد بیگانه را در رحم زنی وارد کنند، خواه با اجازه آن زن باشد یا نه و خواه شوهر داشته باشد یا نه و خواه شوهرش اجازه بدهد یا نه. و هرگاه چنین کنند و بچّه ای از آن متولد شود اگر این عمل بطور شبهه انجام شده مثل این که گمان می کرد زن خود اوست و زن نیز گمان می کرد نطفه شوهر اوست و بعد از آن معلوم شد چنین نبوده است، در این صورت بچّه متعلّق به آن مرد و زن است و تمام احکام فرزند را دارد، ولی اگر این کار از روی علم و عمد انجام گیرد بچّه ای که از آن متولّد می شود فرزند آنها حساب نمی شود و احکام ارث و مانند آن را ندارد؛ ولی احکام محرمیّت نسبت به صاحب نطفه، زن و بستگانشان جاری می شود. در ضمن پیوند تخمدان زن اجنبیّه به همسر در صورت ضرورت مانعی ندارد و استفاده از مادر جانشین در جایی که بخاطر ضرورت نطفه¬ی زن و شوهر در بیرون رحم با هم ترکیب شده، آن هم مانعی ندارد؛ ولی با توجّه به این که این کار معمولاً مستلزم نظر و لمس نا مشروع است تنها در حال ضرورت انجام گیرد.