به جای تنبیه بدنی از چه راه‌هایی برای تربیت کودک می‌توان استفاده کرد؟
می‌توانید به جای تنبیه بدنی، از ساز و کارهای بازدارنده استفاده کنید: 1. محرومیت موقت: این شیوه برای کودکان خردسال (بیشتر، زیر 5 سال) مناسب است؛ بدین گونه که او را به ازای هر سال سن، یک دقیقه در اتاقی بدون امکانات (البته نه تاریک و ترسناک) قرار دهید؛ پس برای مثال، کودک 3 ساله را 3 دقیقه وامی‌دارید تا در اتاقی بماند و از فعالیت عادی(بازی، تلویزیون و...) محروم شود. اگر کودک شما مقاومت کرد، محرومیت او را دو برابر کنید. در مورد نوپایان می‌توان آن‌ها را روی صندلی نشاند و کنارشان ایستاد. 2. محرومیت: این شیوه برای همه‌ی سنین مناسب است؛ بدین گونه که کودک را از اسباب‌بازی، تلویزیون، رایانه، پول توجیبی و... به طور مقطعی و متناسب با رفتار نامطلوب، محروم می‌کنیم. 3. قهر: قهر، وسیله‌ی بسیار مؤثری برای اصلاح رفتار کودک و نوجوان است؛ البته نباید طولانی و در استفاده از آن زیاده‌روی شود. 4. تحریک عواطف و احساسات: برای اصلاح رفتار می‌توان احساس کودک و نوجوان را با جمله‌هایی عاطفی (برای این عمل تو غصه می‌خورم؛ از این کار تو رنجورم و...) تحریک کرد. توجه داشته باشید که استفاده‌ی پی در پی از این شیوه، آن را بی‌اثر می‌کند. برخی والدین (به ویژه مادر) در تحریک عاطفه‌ی کودک با جمله‌هایی از قبیل (تو با این رفتار مرا پیر می‌کنی؛ با این عمل باعث مرگ من خواهی شد و...) زیاده‌روی می‌کنند که ممکن است احساس فرزند را جریحه‌دار کند و آثار روحی بدی داشته باشد. 5. بده و بستان: فرزند، نیازهای فراوانی دارد. اگر به خواسته‌ی شما مبنی بر اصلاح رفتار خود بی‌توجهی می‌کند، منتظر باشید تا برای رفع نیاز خود نزد شما بیاید. در این هنگام به او بگویید: من هم خواسته‌ای دارم؛ خواسته‌ام را برآور (بده) تا به نیازت پاسخ گویم (بستان). 6. تهدید به تنبیه: در صورت عدم تأثیر ساز و کارهای پیش گفته، تهدید به تنبیه بدنی (البته به طور غیر مستقیم و با کنایه) می‌تواند مؤثر باشد (ر. ک: ص 95). منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
عنوان سوال:

به جای تنبیه بدنی از چه راه‌هایی برای تربیت کودک می‌توان استفاده کرد؟


پاسخ:

می‌توانید به جای تنبیه بدنی، از ساز و کارهای بازدارنده استفاده کنید:
1. محرومیت موقت: این شیوه برای کودکان خردسال (بیشتر، زیر 5 سال) مناسب است؛ بدین گونه که او را به ازای هر سال سن، یک دقیقه در اتاقی بدون امکانات (البته نه تاریک و ترسناک) قرار دهید؛ پس برای مثال، کودک 3 ساله را 3 دقیقه وامی‌دارید تا در اتاقی بماند و از فعالیت عادی(بازی، تلویزیون و...) محروم شود.
اگر کودک شما مقاومت کرد، محرومیت او را دو برابر کنید. در مورد نوپایان می‌توان آن‌ها را روی صندلی نشاند و کنارشان ایستاد.
2. محرومیت: این شیوه برای همه‌ی سنین مناسب است؛ بدین گونه که کودک را از اسباب‌بازی، تلویزیون، رایانه، پول توجیبی و... به طور مقطعی و متناسب با رفتار نامطلوب، محروم می‌کنیم.
3. قهر: قهر، وسیله‌ی بسیار مؤثری برای اصلاح رفتار کودک و نوجوان است؛ البته نباید طولانی و در استفاده از آن زیاده‌روی شود.
4. تحریک عواطف و احساسات: برای اصلاح رفتار می‌توان احساس کودک و نوجوان را با جمله‌هایی عاطفی (برای این عمل تو غصه می‌خورم؛ از این کار تو رنجورم و...) تحریک کرد. توجه داشته باشید که استفاده‌ی پی در پی از این شیوه، آن را بی‌اثر می‌کند.
برخی والدین (به ویژه مادر) در تحریک عاطفه‌ی کودک با جمله‌هایی از قبیل (تو با این رفتار مرا پیر می‌کنی؛ با این عمل باعث مرگ من خواهی شد و...) زیاده‌روی می‌کنند که ممکن است احساس فرزند را جریحه‌دار کند و آثار روحی بدی داشته باشد.
5. بده و بستان: فرزند، نیازهای فراوانی دارد. اگر به خواسته‌ی شما مبنی بر اصلاح رفتار خود بی‌توجهی می‌کند، منتظر باشید تا برای رفع نیاز خود نزد شما بیاید. در این هنگام به او بگویید: من هم خواسته‌ای دارم؛ خواسته‌ام را برآور (بده) تا به نیازت پاسخ گویم (بستان).
6. تهدید به تنبیه: در صورت عدم تأثیر ساز و کارهای پیش گفته، تهدید به تنبیه بدنی (البته به طور غیر مستقیم و با کنایه) می‌تواند مؤثر باشد (ر. ک: ص 95).
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین