آیة اللّه سید حسین بروجردی قدس سره
ایشان در سال 1292 ه ق در بروجرد دیده به جهان گشود- تحصیلات مقدماتی را در مدرسه نوربخش وطن خود به پایان رسانید و برای ادامه تحصیلات خویش به حوزه علمیه اصفهان سفر نمود و در حجره پسر عموی خود آقا نوح‌الدین در مدرسه صدر اقامت گزید و نه سال تمام از محضر اساتیدی چون آقا سید محمدباقر درچه‌ای، ملّامحمد کاشی، ابوالمعالی کلباسی، سید محمدتقی مدرس و میرزا جهانگیر قشقایی بهره‌ها برد استادان گرانمایه‌ای که هر یک به گونه‌ای سید حسین را از عنایت خویش بهره‌مند ساختند و در شکل‌گیری شخصیت گوهر گرانبهای خاندان طباطبایی دخالت داشتند،
او در 22 سالگی به امر پدر بزرگوار خویش ازدواج کرد و برای تکمیل اندوخته‌های خود در حالی که مجتهدی جوان شمرده‌می‌شد در 28 سالگی عازم حوزه علمیه نجف اشرف گشت و خود را در برابر تابش مستقیم آفتاب دانش مرجع وارسته آیة اللّه العظمی محمدکاظم آخوند خراسانی قرار داد
به زودی نظرهای بجا و قابل تأمل او توجه استاد بزرگ حوزه نجف را جلب کرد و میان آنها پیوندی ناگسستنی پدید آورد،
آن بزرگمرد 8 سال در حریم حضرت امیرعلیه السلام اقامت گزید و علاوه بر آخوند خراسانی از بزرگانی چون شیخ الشریعه اصفهانی و سید محمدکاظم یزدی بهره کافی برد و در سال 1329 ه ق با استقبال پرشور مردم به زادگاهش گام نهاد و در بروجرد بساط تدریس و ارشاد مردم گسترد و مرجعیت آن مرد الهی در منطقه گسترش یافت همزمان با اوج‌گیری اعتراضهای مؤمنان علیه رضاخان و هجرت اعتراض آمیز روحانیان کشور به قم او به یاری روحانیت شتافت و با بلند شمردن شأن مؤسس حوزه علمیه قم آیة اللّه العظمی حائری (ره) همه جا او را مطرح می‌نمود و به دولتیان گفت شما با ایشان تماس بگیرید من هم اگر کاری داشتم از طریق آن جناب با شما در میان می‌نهم، با ورود حاج آقا حسین قمی به تهران و امر به معروف و نهی منکر ایشان نسبت به کردار دولت به تهران تلگراف زد که: اگر دولت سخن آیة اللّه قمی را نپذیرد به پایتخت خواهد رفت و مسئولیت فرجام چنین اقدامی تنها به عهده دولت است،
در سال 1363 ه ق بیمار شد و هفتاد روز در بیمارستان فیروز آبادی تهران بستری گردید چون او از بند بیماری رهایی یافت با دو پیشنهاد روبرو شد از یک سو نمایندگان بروجرد برای باز گرداندنش پیاپی به تهران می‌شتافتند و از سوی دیگر دانشوران ساکن قم او را به زندگی در حریم حضرت معصومه فرا می‌خواندند که سرانجام آفتاب رخشان فقاهت در چهاردهم محرم 1364 ه ق از افق قم برآمد و جهان را از نور دانش و گرمای معنویت خود سرشار ساخت، با رحلت مرجع بزرگوار حضرت آیة اللّه العظمی سید ابوالحسن اصفهانی مرجعیت گوهر یگانه بروجرد فراگیر شد و مؤمنان از هر سو به آن فقیه وارسته مراجعه کردند
بدون شک این مرد الهی و مجتهد بزرگ زیر باران پیوسته امدادها و عنایتهای فرا مادی قرار داشت
برای مثال حضرت آیة اللّه حاج شیخ علی‌اکبر نهاوندی که خود از بزرگان روحانیت شیعه به شمار می‌آمد پس از واگذار نمودن محراب خویش به آیة اللّه بروجردی به نجف شتافت، مرجع شیعیان جهان حضرت آیة اللّه سید ابوالحسن اصفهانی که از بیماری رنج می‌برد به ناگاه جناب نهاوندی را به جای خود برای اقامه جماعت فرستاد شیخ نهاوندی می‌گوید: شب اوّلی که به جای ایشان برای خواندن نماز جماعت رفتم وقتی بر سجاده قرار گرفتم آوایی شنیدم که فرمود: (عظَّمت ولدی عظمتک) فرزندم را بزرگ داشتی من نیز تو را بزرگ داشتم،
برگشتم به همه سو نگاه کردم مردم در صفهای جماعت نشسته بودند کسی جز من پیام غیبی را در نیافته بود،
کردار آن مرجع وارسته به ویژه در سالهای زندگی قم دلیل روشنی بر معنویت و همراهی پیوسته تأیید الهی با فقیه فروتن بروجرد است و شاگردان آن سید بزرگ از نسل امام سجاد از کرامات و شگفتی‌های معنوی فراوانی پرده برداشته‌اند
آیة اللّه بروجردی خدمات فراوانی به مسلمانان سراسر جهان نمود که تأسیس بیش از هزار مسجد، مدرسه، بیمارستان، کتابخانه، گرمابه در ایران، عراق، لبنان، آفریقا و اروپا از آن جمله شمرده میشود
او مرجع شیعیان جهان گشته بود و حتی بزرگترین عالمان حوزه‌های علمیه مخصوصاً حوزه علمیه قم که در رأس آنها آیة اللّه سید محمدتقی خوانساری و سید صدرالدین صدر و آیة اللّه حجت بودند امور را به ایشان واگذار نموده
بودند شاهان شیعه و سنی برایش هدیه می‌فرستادند به عنوان مثال زمانی ملک سعود پادشاه حجاز یک چمدان بزرگ حاوی پانزده نسخه قرآن کریم، قطعاتی از پرده خانه خدا و چیزهای گرانبهای دیگر نزد آن دانشمند وارسته گسیل داشت، سرور فقیهان شیعه تنها قرآنها و پرده کعبه را پذیرفت و باقی را همراه نامه‌ای به ملک سعود بازگرداند و گفت چون هدیه نمی‌پذیرم این را نیز نمی‌توانم قبول کنم ولی ناگزیر قرآن و پرده کعبه را می‌پذیرم و باقی را به رسم هدیه به شما باز می‌گردانم تا هنگام دعا به یادم باشید،
بیش از 19 اثر علمی ارزشمند از آیة اللّه بروجردی به جای مانده که کتاب گران سنگ (جامع احادیث شیعه) در 20 جلد یکی از آنها است،
خدمات علمی آن عالم بزرگ به حدّی بود که به جرأت می‌توان گفت اکثر علماء و مراجع تقلید این زمان از خرمن علم او خوشه چینی کردهاند، آیة اللّه العظمی اراکی، گلپایگانی و امام خمینی (قدس) از آن جمله‌اند. سرانجام آن مرد سراسر نور و معنویت در سن 93 سالگی در سیزدهم شوّال 1380 ه ق برابر با دهم فروردین 1340 ه ش برای همیشه چشم از جهان فرو بست و در مسجد اعظم قم که خود بنیاد نهاده بود در جوار بارگاه ملکوتی حضرت معصومه‌علیها السلام به خاک سپرده شد.
پرسمان
