در پاسخ به این سوال لازم است تا در ابتدا بیان کرد که کسی که اشراف به احکام و مبانی دین اسلام ندارد، یعنی در معالم دین اسلام و بنیادهای اعتقادی آن به اندازة کافی تبحّر ندارد، طبعاً باید به علما و دانشمندان این دین رجوع کند، بویژه در مسائل مهمی مثل (ولایت فقیه) و (نیابت عام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در زمان غیبت.) بنابراین در اینگونه مسایل رجوع به اقوال علما بر همة مؤمنان و دینداران واجب و ضروری است، لذا اگر شخصی بدون توجه به این مسأله ادعای عدم اعتقاد به ولایت فقیه داشته باشد، مستحق عقاب و مجازات اخروی خواهد بود. هر چند که اگر در جامعة ولایی اَعمال و افعالی که موجب اخلال و تضعیف نظام است انجام ندهد، همانند دیگر شهروندان از کلیة حقوق برخوردار خواهد بود. البته از مشاغلی که تصدی آن توسط این افراد به اخلال در نظام و تضعیف آن منجر می شود، محروم خواهد بود.
آنچه بیان شد مربوط به مخالفت با اصل ولایت فقیه بود. امّا در مورد مخالفت با شخص ولی فقیه باید گفت که ولی فقیه در نظام اسلامی از طریق راه کار های تعیین شده توسط قانون اساسی که به تصویب کلیه ملّت رسیده است به این مقام منصوب شده و لذا مخالفت و عناد با شخص ولی فقیه به منزلة مخالفت با قانون اساسی خواهد بود زیرا قانون اساسی با واسطه، سرپرستی این شخص بر این مقام را مجاز دانسته است. بر اساس راهکار قانون اساسی، عده ای از علمای عادل که توسط ملّت انتخاب شده اند، موضوع تعیین ولی فقیه را بررسی کرده و آن شخص را به مردم و ملت معرفی می نماید. لذا قبول نداشتن شخص منتخب خبرگان به منزلة عدم پذیرش قانون اساسی است و طبیعی است کسی که مخالفت صریح و علنی با شخص ولی فقیه داشته باشد، مشمول قوانین مربوط به اخلال در نظام خواهد بود.
امّا در مورد مجازات اخروی باید گفت اکثر قریب به اتفاق مراجع تقلید فعلی مخالفت با قوانین نظام جمهوری اسلامی را حرام و شایستة مجازات می دانند. ولی اگر مخالفت به گونه ای باشد که موجب اخلال و تضعیف نظام و جامعة اسلامی باشد یا مخالفت به گونه ای باشد که موجب ضرر زدن به دیگران شود، همة مراجع اینگونه مخالفت را حرام می دانند. بنابراین مخالفت با شخص ولی فقیه به منزلة مخالفت با قانون بوده و مخالفت با قانون، حرام و مستوجب عقاب و مجازات است.
اهانت به ولی فقیه، بحث متفاوتی است. تفاوت بحث از اینروست که اساساً اهانت به هر شخص و مقامی از جنبة کیفری قابل بررسی است. بر همین اساس در ماده 514 قانون مجازات اسلامی چنین آمده است:
(هر کس به حضرت امام خمینی رحمة الله علیه بناینگذار جمهوری اسلامی ایران و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء ایجاد اهانت نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.)
فقرة فوق مربوط به اهانت به شخص است امّا در مورد اهانت به اصل ولایت فقیه، اگر این اصل را مشمول ذیل (مقدسات اسلام) به شمار آوریم، بر اساس اصل 513 قانون مجازات اسلامی مجازات آن حبس از یک تا پنج سال است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، عبدالله جوادی آملی، قم، مرکز نشر اسرا، 1378.
2. پرسشها و پاسخها، محمد تقی مصباح یزدی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1380، ج 1و2.
