این پرسش را بصورت اجمالی در 3 قسمت به ترتیب ذیل می توان پاسخ داد: 1. قبول نداشتن اصل ولایت فقیه 2. قبول نداشتن شخص ولی فقیه 3. اهانت نسبت به ولی فقیه اما جواب قسمت اول این است که کسی که اشراف به احکام و مبانی دین اسلام ندارد یعنی در معالم دین اسلام و بنیادهای اعتقادی آن به اندازة کافی تبحّر ندارد طبعاً باید به علما و دانشمندان این دین رجوع کند، بویژه در مسائل مهمی مثل(ولایت فقیه) و (نیابت عام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در زمان غیبت.) بنابراین در اینگونه مسایل رجوع به اقوال علما بر همة مؤمنان و دینداران واجب و ضروری است لذا اگر شخصی بدون توجه به این مسأله ادعای عدم اعتقاد به ولایت فقیه داشته باشد، مستحق عقاب و مجازات اخروی خواهد بود. هر چند اگر در جامعة ولایی اَعمال و افعالی که موجب اخلال و تضعیف نظام است انجام ندهد، همانند دیگر شهروندان از کلیة حقوق برخوردار خواهد بود. البته از مشاغلی که تصدی آن توسط این افراد به اخلال در نظام و تضعیف آن منجر می شود، محروم خواهد بود. آنچه بیان شد مربوط به مخالفت با اصل ولایت فقیه بود. امّا در مورد مخالفت با شخص ولی فقیه باید گفت ولی فقیه در نظام اسلامی از طریق راه کار های تعیین شده توسط قانون اساسی که به تصویب کلیه ملّت رسیده است به این مقام منصوب شده و لذا مخالفت و عناد با شخص ولی فقیه به منزلة مخالفت با قانون اساسی خواهد بود چرا که قانون اساسی با واسطه، سرپرستی این شخص بر این مقام را مجاز دانسته است. بر اساس راهکار قانون اساسی، عده ای از علمای عادل که توسط ملّت انتخاب شده اند، موضوع تعیین ولی فقیه را بررسی کرده و آن شخص را به مردم و ملت معرفی می نماید. لذا قبول نداشتن شخص منتخب خبرگان به منزلة عدم پذیرش قانون اساسی است و طبیعی است کسی که مخالفت صریح و علنی با شخص ولی فقیه داشته باشد مشمول قوانین مربوط به اخلال در نظام خواهد بود. امّا در مورد مجازات اخروی باید گفت اکثر قریب به اتفاق مراجع تقلید فعلی مخالفت با قوانین نظام جمهوری اسلامی را حرام و شایستة مجازات می دانند. ولی اگر مخالفت به گونه ای باشد که موجب اخلال و تضعیف نظام و جامعة اسلامی باشد یا مخالفت به گونه ای باشد که موجب ضرر زدن به دیگران شود، همة مراجع اینگونه مخالفت را حرام می دانند. بنابراین مخالفت با شخص ولی فقیه به منزلة مخالفت با قانون بوده و مخالفت با قانون، حرام و مستوجب عقاب و مجازات است. امّا آخرین موضوع یعنی بحث اهانت به ولی فقیه، بحث متفاوتی است. تفاوت بحث از اینروست که اساساً اهانت به هر شخص و مقامی از جنبة کیفری قابل بررسی است. بر همین اساس در ماده 514 قانون مجازات اسلامی چنین آمده: (هر کس به حضرت امام خمینی رحمة الله علیه بناینگذار جمهوری اسلامی ایران و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء ایجاد اهانت نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.) فقرة فوق مربوط به اهانت به شخص است امّا در مورد اهانت به اصل ولایت فقیه، اگر این اصل را مشمول ذیل(مقدسات اسلام) به شمار آوریم، بر اساس اصل 513 قانون مجازات اسلامی مجازات آن حبس از یک تا پنج سال است. عن ابی عبدالله علیه السّلام : (مجاری الامور و الاحکام علی ایدی العلماءِ بالله الاُمناء علی حلاله و حرامه .....) امام صادق علیه السّلام فرمودند: (جریان امور و حُکم ها در دست عالمان دین و امینان بر حلال و حرام الهی است)
این پرسش را بصورت اجمالی در 3 قسمت به ترتیب ذیل می توان پاسخ داد:
1. قبول نداشتن اصل ولایت فقیه 2. قبول نداشتن شخص ولی فقیه 3. اهانت نسبت به ولی فقیه
اما جواب قسمت اول این است که کسی که اشراف به احکام و مبانی دین اسلام ندارد یعنی در معالم دین اسلام و بنیادهای اعتقادی آن به اندازة کافی تبحّر ندارد طبعاً باید به علما و دانشمندان این دین رجوع کند، بویژه در مسائل مهمی مثل(ولایت فقیه) و (نیابت عام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در زمان غیبت.) بنابراین در اینگونه مسایل رجوع به اقوال علما بر همة مؤمنان و دینداران واجب و ضروری است لذا اگر شخصی بدون توجه به این مسأله ادعای عدم اعتقاد به ولایت فقیه داشته باشد، مستحق عقاب و مجازات اخروی خواهد بود. هر چند اگر در جامعة ولایی اَعمال و افعالی که موجب اخلال و تضعیف نظام است انجام ندهد، همانند دیگر شهروندان از کلیة حقوق برخوردار خواهد بود. البته از مشاغلی که تصدی آن توسط این افراد به اخلال در نظام و تضعیف آن منجر می شود، محروم خواهد بود.
آنچه بیان شد مربوط به مخالفت با اصل ولایت فقیه بود. امّا در مورد مخالفت با شخص ولی فقیه باید گفت ولی فقیه در نظام اسلامی از طریق راه کار های تعیین شده توسط قانون اساسی که به تصویب کلیه ملّت رسیده است به این مقام منصوب شده و لذا مخالفت و عناد با شخص ولی فقیه به منزلة مخالفت با قانون اساسی خواهد بود چرا که قانون اساسی با واسطه، سرپرستی این شخص بر این مقام را مجاز دانسته است. بر اساس راهکار قانون اساسی، عده ای از علمای عادل که توسط ملّت انتخاب شده اند، موضوع تعیین ولی فقیه را بررسی کرده و آن شخص را به مردم و ملت معرفی می نماید. لذا قبول نداشتن شخص منتخب خبرگان به منزلة عدم پذیرش قانون اساسی است و طبیعی است کسی که مخالفت صریح و علنی با شخص ولی فقیه داشته باشد مشمول قوانین مربوط به اخلال در نظام خواهد بود. امّا در مورد مجازات اخروی باید گفت اکثر قریب به اتفاق مراجع تقلید فعلی مخالفت با قوانین نظام جمهوری اسلامی را حرام و شایستة مجازات می دانند. ولی اگر مخالفت به گونه ای باشد که موجب اخلال و تضعیف نظام و جامعة اسلامی باشد یا مخالفت به گونه ای باشد که موجب ضرر زدن به دیگران شود، همة مراجع اینگونه مخالفت را حرام می دانند. بنابراین مخالفت با شخص ولی فقیه به منزلة مخالفت با قانون بوده و مخالفت با قانون، حرام و مستوجب عقاب و مجازات است.
امّا آخرین موضوع یعنی بحث اهانت به ولی فقیه، بحث متفاوتی است. تفاوت بحث از اینروست که اساساً اهانت به هر شخص و مقامی از جنبة کیفری قابل بررسی است. بر همین اساس در ماده 514 قانون مجازات اسلامی چنین آمده:
(هر کس به حضرت امام خمینی رحمة الله علیه بناینگذار جمهوری اسلامی ایران و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء ایجاد اهانت نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.)
فقرة فوق مربوط به اهانت به شخص است امّا در مورد اهانت به اصل ولایت فقیه، اگر این اصل را مشمول ذیل(مقدسات اسلام) به شمار آوریم، بر اساس اصل 513 قانون مجازات اسلامی مجازات آن حبس از یک تا پنج سال است.
عن ابی عبدالله علیه السّلام :
(مجاری الامور و الاحکام علی ایدی العلماءِ بالله الاُمناء علی حلاله و حرامه .....)
امام صادق علیه السّلام فرمودند:
(جریان امور و حُکم ها در دست عالمان دین و امینان بر حلال و حرام الهی است)
- [سایر] قبول نداشتن ولی فقیه یا توهین به آن چه عواقبی را به دنبال دارد؟
- [سایر] آیا ولی فقیه یک مقام تشریفاتی دارند؟
- [سایر] چرا توهین به ولی فقیه مجازات دارد؟ آیا در زمان پیامبر (ص) نیز چنین بود؟
- [سایر] حکم اسلام درباره مخالفان ولایت فقیه چیست؟ آیا قبول نداشتن ولایت فقیه گناه و کفر است؟
- [سایر] آیا ولایت فقیه مطلقه است و درست است که در خصوص مقام معظم ولی فقیه نیز بگوییم «ولایت مطلقه»؟
- [سایر] با توجه به اینکه قبول ولایت فقیه و اطاعت از ولی فقیه در زمانه ما واجب است؛ حکم کسانی که این اصل را قبول نکنند، چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بر فقیهی که در کشور جمهوری اسلامی ایران زندگی می کند و اعتقادی به ولایت مطلقه فقیه ندارد، اطاعت از دستورات ولی فقیه واجب است؟ و اگر با ولی فقیه مخالفت نماید فاسق محسوب می شود؟ و در صورتی که فقیهی اعتقاد به ولایت مطلقه فقیه دارد ولی خود را از او شایسته تر به مقام ولایت می داند، اگر با اوامر فقیهی که متصدی مقام ولایت امر است مخالفت نماید، فاسق است؟
- [سایر] در بحث ولایت فقیه، چه استدلالی برای اعطای این مقام به یک فقیه واحد وجود دارد؟ به بیانی دیگر چرا نباید ولی فقیه، برای هر شخصی، مرجع تقلید همان شخص باشد؟ یا حتی شورای فقها متصدی امر ولایت باشند؟
- [سایر] آیا قبل از انقلاب اسلامی در دوران شاهنشاهی ولی فقیه بوده؟ اگر بوده این مقام را چه کسی دارا بوده است
- [سایر] پاسخ شبهه دور در نظارت مجلس خبرگان بر ولی فقیه چیست؟ آیا در کشورهای دیگر نیز چنین شبهه ای در انتخاب عالی ترین مقام حکومتی وجود دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] .معادنی که در اعماق هزاران متری زمین وجود دارد مانند معادن نفت، گاز و مواد معدنی دیگر جزء انفال است و استخراج آنها منوط به اذن امام معصوم(ع) یا ولیّ فقیه است.
- [امام خمینی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السلام واجب است و بایدبه ماعت خوانده شود، و در زمان ما که امام علیه السلام غایب است مستحب می باشد. و احتیاط واجب آن است که آن را به جماعت نخوانند، ولی به قصد رجاء مانع ندارد. و چنانچه ولی فقیه یا ماذون از طرف او اقامه جماعت نماید،اشکال ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر گنجی پیدا شد که اثر سکه اسلامی دارد , یا معلوم شد که مال مسلمانی هست، حکم میراث (من لا وارث له )؛ یا حکم (لُقَطَه) را دارد و تمام آن مال، در اختیار امام(ع) یا ولیّ فقیه (در عصر غیبت) قرار میگیرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در شکم ماهیِ خریداری شده از حوضچه های پرورشی و بخش خصوصی, اشیای قیمتی مانند انگشتر و غیره به دست آید، باید به مالکش معرفی شود ; چنانچه ادعای ملکیت کرد , مال اوست و اگر اظهار بیاطلاعی کرد، حکم مجهول المالک را دارد و باید به حاکم شرع و ولیّ فقیه مراجعه شود. خمس گنج پس از کسر هزینه ها
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّ ی، یک پنجم زمینی را که از مسلمان خریده بود، به ولیّ خمس (ولی فقیه یا حاکم شرع ) به عنوان خمس تحویل دهد ; سپس همان مقدار زمینی را که خمس بوده, دوباره بخرد، باز هم باید خمس این مقدار زمینی را که دوباره خریده است بپردازد. خمس زمین مبادله شده در فرض اسلام ذمّی
- [آیت الله نوری همدانی] اگر میت برای غسل و کفن و دفن و نماز جود غیر ازو ولی ، کس دیگری را معین کند ، ولایت این امور با اوست و مستحب است ازو ولی ، هم اجازه بگیرد و لازم نیست کسی أه میت ، او را برای انجام این کار ها معین کرده ، این وصیت را قبول کند ، ولی اگر قبول کرد ، بأید به آن عمل نحاید .
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت برای غسل و کفن و دفن و نماز خود غیر از ولیّ ، کسی دیگری را معیّن کند ، ولایت این امور با اوست ، و لازم نیست کسی که میّت وصیّت کرده که او شخصاً انجام این کارها را متکفل شود این وصیّت را قبول کند ، ولی اگر قبول کرد باید به آن عمل نماید . کیفیّت غسل میّت
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر میت برای غسل و کفن و دفن و نماز خود غیر از ولی کس دیگری را معین کند ولایت این امور با اوست و احتیاط مستحب ان است که از ولی هم اجازه بگیرد و کسی که میت ولایت این امور را به او واگذار کرده می تواند در حال حیات موصی رد کند و اگر قبول کرد باید بان عمل نماید ولی اگر در حال حیات موصی رد نکرد و یا رد او به موصی نرسید احتیاط واجب ان است که به ان عمل نماید
- [آیت الله اردبیلی] امر به معروف و نهی از منکر یعنی احساس وظیفه و نظارت همگانی در جهت اصلاح آحاد جامعه و دولتمردان و دستور به نیکی و بازدارندگی از پلیدی و زشتی از فرائض بزرگ اسلامی است که به وسیله آن، دیگر فرائض بر پا میشود و نشانه ولایت مؤمنان نسبت به یکدیگر و راه نیل به مقام بهترین امّت و ملّت بشری است. امام باقر علیهالسلام میفرماید: (این فریضه راه انبیاء و روش صالحان و تکلیف بزرگی است که به واسطه آن، دیگر فرائض اجرا میگردد، راهها اَمن میشود، کسب و تجارت حلال میگردد و رونق مییابد، حقوق مردم تأمین میشود، زمینها آباد میگردد، دشمنان به عدل و انصاف وادار میشوند و کارها به صلاح میآید.)(1)
- [آیت الله اردبیلی] (اَشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ) یعنی: (شهادت میدهم که هیچ معبودی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یگانه است و شریک ندارد.) (وَأشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ) یعنی: (شهادت میدهم که محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم بنده خدا و فرستاده اوست.) (أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ) یعنی: (خدایا بر محمد و آل محمد رحمت فرست.) (وَتَقَبَّلْ شَفاعَتَهُ وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ) یعنی: (و شفاعت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم را قبول کن و مقام آن حضرت را نزد خود بلند فرما.) (اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) یعنی: (سلام بر تو ای پیامبر و رحمت و برکات خدا بر تو باد.) (اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَعَلی عِبادِ اللّهِ الصّالِحینَ) یعنی: (سلام خداوند بر ما نمازگزاران و تمام بندگان نیکوکار او باد.) (اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) یعنی: (سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما باد.)