شرح حدیث: برخلاف تصوّر نادرست برخی، اسلام عزیز، آیین پاکی و تمیزی و بهداشت فردی و اجتماعی است. توصیه های فراوان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به تمیزی، آراستگی، عطر زدن، لباس سفید پوشیدن، شانه زدن، نشانه ی این اهتمام است. ناخن گرفتن و زدودن موهای زاید بدن که مستحب است، نشانه ی دیگری است. وضو گرفتن و با وضو بودن که آن همه تأکید شده است، مؤمن را تمیز نگه می دارد. در آداب و سنن دینی، در مناسبتهای فراوان و روزهایی بسیار، یکی از مستحبات، (غسل) است و این کار، نظافت و تمیزی را به دنبال دارد. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: اگر بیم آن نبود که بر امّتم دشوار شود، مسواک زدن را بر آنان همراه هر نماز، واجب می ساختم(2). و فرمود: دهانهایتان را با مسواک، پاکیزه کنید؛ زیرا که گذرگاه قرآن (هنگان تلاوت) است(3). در حدیثی هم آمده است: عطر زدن و زدودن موها از سنن پیامبران است(4). از مجموعه این دستورها و توصیه ها برمی آید که یک مسلمان که راه و روش پیامبران را سرمشق خویش قرار می دهد، باید تمیزی لباس و بدن و دهان و خانه و محل کار را رعایت کند و از این راه، هم لذّت روحی از زندگی ببرد، هم مایه ی آبرومندی امّت اسلامی گردد. راه و روش انبیاء، بهترین شیوه زندگی است. پی نوشت: 1. تحف العقول، ص 442 2. محمد بن یعقوب کلینی، فروع کافی، ج 3، ص 22. 3. متقی هندی، کنز العمّال، حدیث 2753. 4. ابن شعبه ی حرّانی، تحف العقول، ص 442. منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام رضا علیه السلام فرمودند: مِن اخَلاقِ الأنبیاءِ التَّنَظُّفُ؛ تمیزی و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است. (1)
شرح حدیث:
برخلاف تصوّر نادرست برخی، اسلام عزیز، آیین پاکی و تمیزی و بهداشت فردی و اجتماعی است.
توصیه های فراوان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به تمیزی، آراستگی، عطر زدن، لباس سفید پوشیدن، شانه زدن، نشانه ی این اهتمام است.
ناخن گرفتن و زدودن موهای زاید بدن که مستحب است، نشانه ی دیگری است.
وضو گرفتن و با وضو بودن که آن همه تأکید شده است، مؤمن را تمیز نگه می دارد.
در آداب و سنن دینی، در مناسبتهای فراوان و روزهایی بسیار، یکی از مستحبات، (غسل) است و این کار، نظافت و تمیزی را به دنبال دارد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
اگر بیم آن نبود که بر امّتم دشوار شود، مسواک زدن را بر آنان همراه هر نماز، واجب می ساختم(2).
و فرمود: دهانهایتان را با مسواک، پاکیزه کنید؛ زیرا که گذرگاه قرآن (هنگان تلاوت) است(3).
در حدیثی هم آمده است:
عطر زدن و زدودن موها از سنن پیامبران است(4).
از مجموعه این دستورها و توصیه ها برمی آید که یک مسلمان که راه و روش پیامبران را سرمشق خویش قرار می دهد، باید تمیزی لباس و بدن و دهان و خانه و محل کار را رعایت کند و از این راه، هم لذّت روحی از زندگی ببرد، هم مایه ی آبرومندی امّت اسلامی گردد.
راه و روش انبیاء، بهترین شیوه زندگی است.
پی نوشت:
1. تحف العقول، ص 442
2. محمد بن یعقوب کلینی، فروع کافی، ج 3، ص 22.
3. متقی هندی، کنز العمّال، حدیث 2753.
4. ابن شعبه ی حرّانی، تحف العقول، ص 442.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی علیه السلام فرمودند: فی سَعَةِ الاَْخْلاقِ کُنُوزُ الاَْرْزاقِ؛ اخلاق خوش کلید گنج های روزی است(1).
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام رضا علیه السلام فرمودند: مَوَدَّةُ عِشرینَ سَنَهً قَرابَةُ؛ دوستی بیست ساله، در حکم خویشاوندی است. (1)
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام هادی علیه السلام فرمودند: اَلجاهِلُ اَسِیرُ لِسانِهِ؛ نادان، اسیر زبان خویش است. (1)
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی علیه السلام فرمودند: مِلاکُ الدّینِ مُخالَفَةُ الْهَوی؛ معیار دینداری مخالفت با هوای نفس است»(1).
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی علیه السلام فرمودند: اَلْعَیْنُ رائِدُ الْقَلْبِ؛ چشم پیشقراول و دیده بان قلب است (1).
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی علیه السلام فرمودند: اَلْنّاسُ اَعْداءُ جَهِلُواْ؛ مردم دشمن چیزهایی هستند که نمی دانند.(1)
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی علیه السلام فرمودند: اَلْغِیْبَةُ جُهْدُ الْعاجِزِ؛ غیبت کردن آخرین تلاش افراد ناتوان است.(1)
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: اَقَلُّ النّاسِ راحةً الحَقودُ؛ کم آسایش ترین مردم، کینه توز است. (1)
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی علیه السلام فرمودند: اَلْغیبَةُ جُهْدُ الْعاجِزِ؛ غیبت کردن آخرین تلاش افراد ناتوان است(1).
- [سایر] لطفا این حدیث را شرح دهید. امام علی علیه السلام فرمودند: لِکُلِّ شَیْء آفَةٌ؛ هر چیزی آفتی دارد (در هر کار مراقب آفت ها باشید)(1).
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است، بلکه در حدیث آمده نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر با دویست هزار نماز است.
- [آیت الله اردبیلی] اقاله معامله شخصی که از معامله پشیمان شده مستحبّ مؤکّد است و از حضرت امام صادق علیهالسلام نقل شده که فرمودند: (هر بندهای که معامله مسلمانی را که از خرید یا فروش پشیمان شده به هم بزند و اقاله کند، خداوند لغزش آن بنده را در روز قیامت اقاله خواهد کرد).(1)
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز خواندن در حرم امامان علیهم السلام مستحب است بلکه از بعضی روایات استفاده می شود که نماز در حرم مطهر حضرت امیر المومنین علیه السلام و سیدالشهداء علیه السلام افضل از مسجد است
- [آیت الله اردبیلی] (اِعتکاف) آن است که انسان به قصد عبادت کردن در مسجد بماند؛ بلکه اگر تنها با ماندن در مسجد نیز قصد عبادت کند، کافی است، هرچند عبادت دیگری انجام ندهد. اعتکاف عمل مستحبّی است که درباره آن بسیار سفارش شده است. روایت شده است که رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمودند: (اعتکاف ده روز در ماه رمضان معادل دو حجّ و دو عمره است)(1) و نیز روایت شده که خود آن حضرت دهه آخر ماه رمضان در مسجد اعتکاف میکردند(2).
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای زنها نماز خواندن در خانه بهتر است و در حدیث شریف از امام جعفر صادق علیهالسلام آمده است که: (خیر مساجد نساءکم البیوت).
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است نام خوبی برای نوزاد انتخاب نمایند و بهترین نامها، نامی است که معنای بندگی خداوند را برساند، مانند: (عبداللّه) و (عبدالرحیم) و (عبدالکریم)، یا نامهای انبیای عظام و ائمه معصومین علیهمالسلام به ویژه نام (محّمد) و (علی) را برای پسر برگزینند و برای دختر نامهای زنان صالح و شایسته به ویژه نام (فاطمه) بهتر است. حضرت امام صادق علیهالسلام از رسول اللّه صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل میکنند که آن حضرت فرمودند: (نامهای خوب را انتخاب کنید، زیرا شما را در قیامت با همان نامها مخاطب میسازند.)(1)
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند کار در روایات به هنگام آشامیدن آب توصیه شده است: 1 آب را بطور مکیدن بیاشامد 2 در روز ایستاده آب بخورد 3 پیش از نوشیدن آب (بسم الله) و بعد آن (الحمد لله) بگوید. 4 آب را به سه نفس بیاشامد، نه یک نفس. 5 از روی میل آب بیاشامد. 6 بعد از نوشیدن آب حضرت امام حسین(علیه السلام) و اهل او را یاد کند و قاتلان ایشان را لعنت نماید.
- [آیت الله سیستانی] نماز خواندن در حرم امامان علیهمالسلام مستحب ، بلکه بهتر از مسجد است ؛ و روایت شده که نماز در حرم مطهّر حضرت امیر المؤمنین علیهالسلام برابر دویست هزار نماز است .
- [آیت الله اردبیلی] اذان دارای هیجده جمله است که به ترتیب عبارتند از: (اَللّهُ أکْبَرُ)(1) چهار مرتبه و (أَشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاَّ اللّهُ(2)، أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدا رَسُولُ اللّهِ(3)، حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ(4)، حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ(5)، حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ(6)، اَللّهُ أکْبَرُ، لا إلهَ إلاَّ اللّهُ(7)) هر یک دو مرتبه و اقامه دارای هفده جمله است، یعنی دو مرتبه (اَللّهُ أکْبَرُ) از اوّل اذان و یک مرتبه (لا إلهَ إلاَّ اللّهُ) از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن (حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ) باید دو مرتبه (قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ)(8) به آن اضافه نمود.
- [آیت الله سیستانی] آشامیدن شراب ، حرام است ، و در بعضی از اخبار از بزرگترین گناهان شمرده شده است ، از حضرت امام صادق علیهالسلام روایت شده است که فرمودند : شراب ، ریشه بدیها و منشأ گناهان است ، و کسی که شراب میخورد عقل خود را از دست میدهد ، و در آن موقع خدا را نمیشناسد و از هیچ گناهی باک ندارد ، و احترام هیچ کس را نگه نمیدارد ، و حقّ خویشان نزدیک را رعایت نمیکند ، و از زشتیهای آشکار رو نمیگرداند ، و اگر جرعهای از آن بنوشد خدا و ملائکه و پیامبران و مؤمنان او را لعنت کنند ، و اگر تا حدّ مستی بنوشد روح ایمان و خدا شناسی از او بیرون میرود ، و روح ناقص خبیثی بجای آن قرار میگیرد ، و تا چهل روز نماز او قبول نمیشود .