علم
علم دارای ارزش ذاتی می‌باشد و در دین مبین اسلام به علم ارزش و بهای بالایی داده شده است.
عمل کردن بدون علم چه نتیجه ای دارد؟
پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم: مَن عَمِلَ عَلی غَیرِ عِلمٍ‌کانَ ما یُفسِدُ أکثَرَ مِمّا یُصلِحُ ؛ کسی که بدون شناخت عمل کند ، خراب کردنش بیشتر از درست کردن اوست . المحاسن : 1 / 314 / 621 منتخب میزان الحکمة : 402 ******* امام صادق علیه‌السلام : العامِلُ عَلی غَیرِبَصیرَةٍ کَالسّائرِ عَلی غَیرِ الطَّریقِ، ولا یَزیدُهُ سُرعَةُ السَّیرِ مِنَ الطَّریقِ إلاّ بُعدا ؛ کسی که بدون بصیرت عمل کند ، مانند کسی است که به دنبال سراب بیابان راه پیماید . او هر چه تندتر رود دورتر می‌افتد . أمالی الصدوق : 343 / 18 منتخب میزان الحکمة : 402
پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم: مَن عَمِلَ عَلی غَیرِ عِلمٍ‌کانَ ما یُفسِدُ أکثَرَ مِمّا یُصلِحُ ؛ کسی که بدون شناخت عمل کند ، خراب کردنش بیشتر از درست کردن اوست . المحاسن : 1 / 314 / 621 منتخب میزان الحکمة : 402 ******* امام صادق علیه‌السلام : العامِلُ عَلی غَیرِبَصیرَةٍ کَالسّائرِ عَلی غَیرِ الطَّریقِ، ولا یَزیدُهُ سُرعَةُ السَّیرِ مِنَ الطَّریقِ إلاّ بُعدا ؛ کسی که بدون بصیرت عمل کند ، مانند کسی است که به دنبال سراب بیابان راه پیماید . او هر چه تندتر رود دورتر می‌افتد . أمالی الصدوق : 343 / 18 منتخب میزان الحکمة : 402
پاسخ:
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم:
مَن عَمِلَ عَلی غَیرِ عِلمٍ‌کانَ ما یُفسِدُ أکثَرَ مِمّا یُصلِحُ ؛
کسی که بدون شناخت عمل کند ، خراب کردنش بیشتر از درست کردن اوست .
المحاسن : 1 / 314 / 621 منتخب میزان الحکمة : 402
*******
امام صادق علیه‌السلام :
العامِلُ عَلی غَیرِبَصیرَةٍ کَالسّائرِ عَلی غَیرِ الطَّریقِ، ولا یَزیدُهُ سُرعَةُ السَّیرِ مِنَ الطَّریقِ إلاّ بُعدا ؛
کسی که بدون بصیرت عمل کند ، مانند کسی است که به دنبال سراب بیابان راه پیماید . او هر چه تندتر رود دورتر می‌افتد .
أمالی الصدوق : 343 / 18 منتخب میزان الحکمة : 402
- [سایر] عمل کردن بدون علم چه نتیجه ای دارد؟
- [آیت الله بهجت] در چه مواردی علم قاضی حجت است؟ و آیا راه ها و مبادی علم او در نتیجه موضوعیت دارد؟
- [سایر] ما معتقدیم هر چیزی در علم خداوند از ازل ثبت (چه از نظر قران و چه از نظر روایات). سوال این است که اگر خداوند به آنچه که قرار است انجام دهیم آگاه است آیا این جبر علم خدا است که ما را به سوی انجام کار سوق می دهد؟ زیرا اگر خلاف علم خدا فعلی از ما صادر شود علم خدا نقض می گردد و اگر موافق علم خدا انجام دهیم که جبر است. البته بعضی از دوستان اینچنین استدلال می کنند که علم خداوند مانند مدیر مدرسه ای است که می داند اگر فلان دانش آموز درس نخواند مردود می شود. یعنی در علم خدا اینطور است که می داند اگر ما فلان عمل را انجام دهیم به فلان نتیجه منتهی می شویم و اگر بهمان کار را بکنیم به نتیجه دیگر. ولی به نظر حقیر این جواب خود نقض علم جامع خدواند است.
- [سایر] با شعر منسوب به خیام تحت عنوان: (P}می خوردن من حق از ازل می دانست {E} گر من می نخورم علم خدا جهل بود{P) نتیجه این نیست که خیام اقرار به خوردن شراب جبرا کرده؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که مقلّد مجتهدی بوده و به دستور او عمل کرده و بعداً متوجه شده که علم و عدالتش کمتر از مجتهدین دیگر است، آیا اعمال گذشته او نتیجه دارد یا خیر؟
- [سایر] در آیه 30 سوره انبیا تعارض بزرگی وجود دارد؛ اول قرآن ادعا میکند که زمین و آسمان پیوسته بود و ما جدایش کردیم؛ ادعای قرآن طبق نظریه بیگ بنگ صحیح است، ولی سؤال این است که علم به تازگی به نتیجه رسیده است حال چرا قرآن به کافران خطاب میکند مگر این قضیه را نمیدانید؛ لابد قرآن انتظار دارد کافران هزار و چهارصد سال پیش نتیجه علمی که تازه بشر به او دست یافته است را بفهمد؟
- [سایر] موضوع علم کلام چیست و به چه جهت انرا علم کلام می نامند ؟
- [سایر] نتیجه تنبلی چیست؟
- [سایر] منظور از علم کلام چیست؟
- [سایر] قرآن کلام خدا یا کلام بشر؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند، چنان چه تحصیل آن علم، واجب یا مستحب باشد، می شود به او زکات داد. ولی احتیاط برای اهل علم نگرفتن زکات است مگر در صورتی که از تحصیل مخارج عاجز باشند ولکن جایز است اشتغال به تحصیل علم هر چند باعث عجز از تحصیل نفقه بشود.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند میتواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه آن علم واجب یا مستحبّ باشد، میشود به او زکاْ داد، و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحبّ نباشد، زکاْ دادن به او اشکال دارد، بنابر احتیاط واجب نباید بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند میتواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحب باشد، میشود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.
- [امام خمینی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحب باشد، می شود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند میتواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم واجب یا مستحبّ باشد میشود به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحبّ نباشد، زکات دادن به او اشکال دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند چنانچه تحصیل آن علم، واجب یا مستحب باشد می توان به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او جایز نیست.
- [آیت الله سبحانی] کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند، چنانچه تحصیل آن علم، واجب یا مستحب باشد می شود از سهم (فی سبیل الله) به او زکات داد. زکات فطره;
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خاک نجسی که به واسطه باران گل شود و علم برسیدن باران به وصف اطلاق به تمام اجزای آن حاصل شود پاک است ولی حصول علم به آن مشکل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به جای این که کارد در گودی گردن شتر فرو کنند سر آن را ببرند، یا گوسفند و گاو و مانند اینها را مثل شتر کارد در گودی گردنشان فرو کنند، بدن آنها نجس بوده و در نتیجه گوشت آنها حرام است، ولی اگر چهار رگ شتر را ببرند و تا زنده است به دستوری که گفته شد کارد در گودی گردنش فرو کنند، بدن آن پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است و نیز اگر کارد در گودی گردن گاو یا گوسفند و مانند اینها فرو کنند و تا زنده است سر آن را با رعایت شرایط ببرند، پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است امام در وسط صف بایستد واهل علم وکمال وتقوی در صف اوّل بایستند.