معیار ارزش انسان چیست؟‌
‌چون معیار ارزش انسان همان فضائل علمی و عملی او است و در این جهت خصوصیّت صنفی ‌زن و مرد تأثیری ندارد لذا وقتی، مردی که صاحب دختر شده و حضرت امام صادق علیه السلام او را ‌ناراضی و غضبناک دید به او فرمود: اگر خداوند به تو الهام و ابلاغ می‌فرمود که من برای تو (فرزند) ‌انتخاب کنم یا تو برای خودت (فرزند) انتخاب می‌کنی، تو در جواب چه می‌گفتی؟ آن مرد گفت: ‌می‌گفتم: پروردگارا تو برای من (فرزند) اختیار و انتخاب فرما، آنگاه حضرت امام صادق علیه السلام ‌فرمود: خداوند برای تو (دختر) را انتخاب و اختیار نمود، سپس فرمود: آن پسری که عالِمِ همراه با ‌موسی کلیم - حضرت خضر - او را کشت بَدَل و عوضی را که خداوند به پدر و مادرِ او عطا فرمود، ‌دختر بود که منشأ پیدایش چندین پیامبر شد، یعنی گاهی پسر از بین می‌رود تا زمینه پدید آمدن ‌دختر شود، زیرا آن دختر واجد معیار ارزش بوده و از پسر برتر بوده است، در چنین موقعی خضر راه ‌فرامی‌رسد و در صحابت موسی کلیم کار شگفت‌انگیز می‌کند تا ارج چنین دختری روشن گردد.‌ ‌ ‌در این مقام لازم است به آنچه درباره فضیلت حَمْل و بارداری و اجر وضع حَمْل و دوران نِفاس زن ‌وارد شده(1) و نشانه اعتلای شؤون ویژه زنان است توجه شود، گرچه ممکن است برای ناباوران ‌امور معنوی چندان جلوه نکند‌.‌ ‌ ‌در متون دینی گرامیداشت مَقْدمِ مادران مایه ورود بهشت است چه این که خط مَشیْ و کیفیت ‌رفتار مادر در تربیت فرزندِ وارسته اهل بهشت نقش تعیین کننده‌ای دارد و از حضرت رسول اکرم ‌صلی الله علیه وآله در این باره دو مطلب رسیده است یکی آن که:‌ ‌ )‌الجنّة تحت أقدام الأُمّهات)(2)‌ ‌ ‌و دیگر آن که‌:‌ ‌ )‌اذا کنت فی صلاةِ التطوّع فاِن دعاک والدک فلا تقطعها واِن دَعَتْک والدتک فاقطعها)(3)‌ ‌ ‌یعنی اگر مشغول نماز مستحبی هستی، پدرت تو را خواند نماز را قطع نکن و اگر مادرت تو را ‌خواند نماز را قطع نما، البته قطع نافله حرام نیست لیکن در حالت جواز قطع یا رجحان آن یکسان ‌نیست. و از این جهت نیکی نسبت به مادر افضل از احسان نسبت به پدر است چنانکه از رسول ‌گرامی اسلام رسیده است(4) و سرّ ترجیح آن هم در تحمل رنجهای فراوان مادر تعبیر‌ ‌شده ‌است(5) ونیز گرامیداشت خاله (خواهر مادر) در نبود و فقدان مادر به منزله تکریم مادر تلقی شده ‌است.(6)‌ ‌ ‌(1) جامع احادیث الشیعه، ج20، ص11.‌ ‌(2) همان مأخذ، ج21، ص428-429.‌ ‌(3) همان.‌ ‌(4) همان مأخذ، ص433-435.‌ ‌(5) همان.‌ ‌(6) همان.‌ ‌( آیةالله جوادی آملی ،زن در آئینه جلال و جمال، صفحات 342 343.)‌
عنوان سوال:

معیار ارزش انسان چیست؟‌


پاسخ:

‌چون معیار ارزش انسان همان فضائل علمی و عملی او است و در این جهت خصوصیّت صنفی ‌زن و مرد تأثیری ندارد لذا وقتی، مردی که صاحب دختر شده و حضرت امام صادق علیه السلام او را ‌ناراضی و غضبناک دید به او فرمود: اگر خداوند به تو الهام و ابلاغ می‌فرمود که من برای تو (فرزند) ‌انتخاب کنم یا تو برای خودت (فرزند) انتخاب می‌کنی، تو در جواب چه می‌گفتی؟ آن مرد گفت: ‌می‌گفتم: پروردگارا تو برای من (فرزند) اختیار و انتخاب فرما، آنگاه حضرت امام صادق علیه السلام ‌فرمود: خداوند برای تو (دختر) را انتخاب و اختیار نمود، سپس فرمود: آن پسری که عالِمِ همراه با ‌موسی کلیم - حضرت خضر - او را کشت بَدَل و عوضی را که خداوند به پدر و مادرِ او عطا فرمود، ‌دختر بود که منشأ پیدایش چندین پیامبر شد، یعنی گاهی پسر از بین می‌رود تا زمینه پدید آمدن ‌دختر شود، زیرا آن دختر واجد معیار ارزش بوده و از پسر برتر بوده است، در چنین موقعی خضر راه ‌فرامی‌رسد و در صحابت موسی کلیم کار شگفت‌انگیز می‌کند تا ارج چنین دختری روشن گردد.‌
‌ ‌در این مقام لازم است به آنچه درباره فضیلت حَمْل و بارداری و اجر وضع حَمْل و دوران نِفاس زن ‌وارد شده(1) و نشانه اعتلای شؤون ویژه زنان است توجه شود، گرچه ممکن است برای ناباوران ‌امور معنوی چندان جلوه نکند‌.‌
‌ ‌در متون دینی گرامیداشت مَقْدمِ مادران مایه ورود بهشت است چه این که خط مَشیْ و کیفیت ‌رفتار مادر در تربیت فرزندِ وارسته اهل بهشت نقش تعیین کننده‌ای دارد و از حضرت رسول اکرم ‌صلی الله علیه وآله در این باره دو مطلب رسیده است یکی آن که:‌
‌ )‌الجنّة تحت أقدام الأُمّهات)(2)‌
‌ ‌و دیگر آن که‌:‌
‌ )‌اذا کنت فی صلاةِ التطوّع فاِن دعاک والدک فلا تقطعها واِن دَعَتْک والدتک فاقطعها)(3)‌
‌ ‌یعنی اگر مشغول نماز مستحبی هستی، پدرت تو را خواند نماز را قطع نکن و اگر مادرت تو را ‌خواند نماز را قطع نما، البته قطع نافله حرام نیست لیکن در حالت جواز قطع یا رجحان آن یکسان ‌نیست. و از این جهت نیکی نسبت به مادر افضل از احسان نسبت به پدر است چنانکه از رسول ‌گرامی اسلام رسیده است(4) و سرّ ترجیح آن هم در تحمل رنجهای فراوان مادر تعبیر‌ ‌شده ‌است(5) ونیز گرامیداشت خاله (خواهر مادر) در نبود و فقدان مادر به منزله تکریم مادر تلقی شده ‌است.(6)‌

‌(1) جامع احادیث الشیعه، ج20، ص11.‌
‌(2) همان مأخذ، ج21، ص428-429.‌
‌(3) همان.‌
‌(4) همان مأخذ، ص433-435.‌
‌(5) همان.‌
‌(6) همان.‌

‌( آیةالله جوادی آملی ،زن در آئینه جلال و جمال، صفحات 342 343.)‌





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین