خرید و فروش
بیع، مبادلهی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
خرید و فروش چیزهای بی ارزش مانند یک پرِ کاه باطل است.
عنوان مسئله:
خرید و فروش چیزهای بی ارزش مانند یک پرِ کاه باطل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش حلقه یا زنجیر طلا برای استفاده مردان یا ساختن آنها چه حکمی دارد؟
- حکم نماز و روزه کسانی که برای خرید و فروش کالای قاچاق سفر میکنند، چیست؟
- خرید و فروش چک به مبلغی کمتر از آنچه در چک مندرج شده است چه صورتی دارد؟
- کسی که در ماه مبارک رمضان، سهوا چیزی خورده و خیال کرده با این عمل روزه‌اش باطل شده و سپس مشغول خوردن چیزهای دیگر شده، وظیفه‌اش چیست؟
- آیا وقف سهام در بورس از نظر شرعی جایز است؟ آیا تصرفات متولی وقف سهام در اختیار معامله و خرید و فروش سهام جایز است ؟
- آیا خرید و فروش متوالی سهام از بورس نه به قصد سرمایه‌گذاری بلکه به قصد سود بردن(بورس بازی) از لحاظ شرعی مشکل دارد؟
- آیا خرید و فروش متوالی سهام از بورس نه به قصد سرمایه‌گذاری بلکه به قصد سود بردن(بورس بازی) از لحاظ شرعی مشکل دارد؟
- آیا خرید و فروش متوالی سهام از بورس نه به قصد سرمایه‌گذاری بلکه به قصد سود بردن(بورس بازی) از لحاظ شرعی مشکل دارد؟
- آیا محلّ کارِ ثابت (مانند محلّ خرید و فروش و مغازه که هر روز یا اغلب روزها به آن جا رفت و آمد میشود)، اگر فاصله‌اش از محلّ زندگی به اندازه مسافت شرعی باشد، حکم وطن را دارد؟
- اگر کسی با مال حلال مخلوط به حرام که وظیفه‌اش در مورد آن، پرداخت خمس است، قبل از پرداختن خمس، معامله و خرید و فروش کند، حکم وضعی و تکلیفی آن چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] فروش کاه بدون وزن آیا صحیح است یا خیر ؟
- [آیت الله بهجت] هنگام خرید و فروش سبزی، مقدار زیادی گِل به همراه آن خرید و فروش می شود، آیا در این صورت معامله باطل است؟
- [آیت الله بهجت] اگر معتکف خرید و فروش نماید، آیا معامله و اعتکاف او باطل است، یا فقط مرتکب فعل حرامی شده است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خرید و فروش بُن کتاب که بر طبق مقررات باید با آن کتاب خریداری کرد، باطل است؟
- [آیت الله خامنه ای] خرید و فروش اسکناس
- [آیت الله خامنه ای] خرید و فروش آرد
- [آیت الله خامنه ای] بعضی از مؤسسات قرض الحسنه اقدام به خرید املاک و چیزهای دیگر با پولهایی که مردم به عنوان امانت به آنان سپرده اند می نمایند، این معاملات چه حکمی دارند؟ با توجه به اینکه بعضی از سپرده گذاران موافق انجام این کارها نیستند، آیا مسئول مؤسسه حق دارد در آن اموال مثلاً با خرید و فروش تصرّف کند؟ آیا این کار شرعاً جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] خرید و فروش گوشت خوک
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش انگشتر طلای زرد مردانه که فقط مورد استفاده ی مردان قرار می گیرد، باطل است یا فقط حرام می باشد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خرید پول و نگهداری آن برای افزایش سود (ارزش) پول محل اشکال است یا خیر ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش مست کنندهها و مواد مخدر، حرام و معامله آنها باطل است.
- خرید و فروش آلاتی که برای خصوص لهو به کار میروند و استفاده عقلایی حلالی برای آنها وجود ندارد، حرام و باطل است.
- خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از ممالک غیر اسلامی میآورند یا از دست کافر گرفته میشود، باطل است؛ ولی اگر انسان بداند که آنها از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده، خرید و فروش آنها اشکال ندارد.
- خرید و فروش خون برای انتفاع حلال جایز است؛ بنابراین خرید و فروش خون برای تزریق به بیمار اشکال ندارد، مگر این که گرفتن خون برای خون دهنده ضرر قابل توجه داشته باشد.
- اگر کسی سفته حقیقی را از بدهکار بگیرد تا با دیگری به مبلغی کمتر مبادله کند، اگر به صورت قرض باشد، حرام و باطل است و اگر به صورت معامله و خرید و فروش باشد، جایز است.
- خرید و فروش ظرف طلا و نقره و پول و عوضی که فروشنده میگیرد احتیاطا حرام است.
- کسی که اعتکاف میکند، باید در روز از انجام آنچه روزه را باطل میکند بپرهیزد؛ همچنین امور زیر در شب باشد یا روز موجب باطل شدن اعتکاف میشود: 1 جماع. 2 بنابر احتیاط واجب اِستمناء؛ چه به شکل حرام آن یا در اثر نگاه یا لمس همسر باشد. 3 اِستشمام بوی خوش. 4 خرید و فروش، مگر آن که ضرورتی در بین باشد، بلکه احتیاط واجب آن است که در غیر حالت ضرورت، اعمال تجاری دیگر (غیر از خرید و فروش) را نیز انجام ندهد. 5 مجادله و بحث به منظور برتری و خودنمایی؛ در امور دینی باشد یا دنیایی.
- در چند مورد معامله باطل است: اوّل: خرید و فروش عین نجسی که از آن منفعت حرام برده میشود، مثل مشروبات الکلی؛ ولی خرید و فروش چیزهایی مثل مدفوع جهت کُود کشاورزی و سگ شکاری تعلیم دیده و خون انسان برای تزریق به بیمار که منفعت حلال دارند، اشکال ندارد. دوم: خرید و فروش مال غصبی، مگر آن که صاحب آن، معامله را بپذیرد. سوم: خرید و فروش چیزهایی که مالیّت و ارزش عقلایی ندارند. چهارم: معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار. پنجم: معاملهای که در آن ربا باشد و (غِشّ) در معامله یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگری مخلوط است، در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید مثل شیری که در آن آب ریخته است حرام است. از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم منقول است که فرمود: (از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غِشّ کند (و این فرمایش را سه بار تکرار فرمودند) و هر که با برادر مسلمان خود غشّ کند، خداوند برکت روزی او را میبرد و راه معاش او را میبندد و او را به خودش و اگذار میکند.)(1)
- در خرید و فروش لازم نیست صیغه عربی بخوانند، مثلاً اگر فروشنده به فارسی بگوید: (این مال را در عوض این پول فروختم) و مشتری بگوید: (قبول کردم) معامله صحیح است، ولی خریدار و فروشنده باید قصد انشاء داشته باشند، یعنی با گفتن این دو جمله مقصودشان خرید و فروش باشد.
- اگر چیزی را که میشود استفاده حلال از آن ببرند، به این قصد بفروشند که آن را در حرام مصرف کنند، حرام و باطل بودن آن معامله معلوم نیست، مگر این که عرفا فروش آن را کمک رساندن به انجام عمل حرام بدانند و اگر فروش آن به قصد استفاده حرام نباشد، جایز است؛ بنابر این خرید و فروش چیزهایی مانند تلویزیون، ویدئو و دستگاه گیرنده ماهواره که زمینه کاربرد حرام نیز دارند، اگر به قصد استفاده حرام نباشد، اشکال ندارد و در انگور اگر آن را به این قصد بفروشند که از آن شراب تهیّه نمایند، معامله آن حرام و باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش مجسّمه و چیزهای دیگری که روی آن مجسمه دارد اشکال ندارد.
- [امام خمینی] خرید و فروش مجسمه و صابون یا چیزهای دیگری که روی آن مجسمه دارد اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مجسمه حرام است ولی خرید و فروش آن و صابون و چیزهای دیگری که روی آن مجسّمه دارد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش مجسّمه و چیزهای ی که روی آن, صورتِ برجسته مجسّمه دارد, مانند صابون یا چیز دیگر، اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] خرید و فروش مُسکرات حرام و معاملة آن باطل است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خرید و فروش مسکرات حرام، و معامله آنها باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش مسکرات حرام و معامله آنها باطل است.
- [آیت الله بروجردی] خرید و فروش مسکرات، حرام و معاملهی آنها باطل است.