منظور از تهاجم فرهنگی چیست؟
تهاجم فرهنگی cultural Invasion ): مترادف اصطلاح امپریالیسم فرهنگی خبری یعنی، اعمال قدرت به منظور اشاعه ارزش‌های فرهنگی امپریالیسم در میان ملل جهان سوم و تباه کردن فرهنگ این ملت ها است. برای ارائه تفسیری دقیق و کامل از تهاجم فرهنگی، لازم است علاوه بر بررسی معنا و مفهوم آن، علل و ریشه‌ها و ابعاد و شیوه‌ها و ابزارهای آن نیز شناخته شود. بررسی معنا و مفهوم تهاجم فرهنگی: تهاجم فرهنگی به این معنا است که مجموعه‌ای سیاسی یا اقتصادی، برای اجرای مقاصد خود، به بنیان‌های فرهنگی ملّتی هجوم می‌برد و باورهای تازه‌ای را به زور و به قصد جایگزینی با فرهنگ و باورهای ملی آنها، وارد کشور می‌کند. تهاجم فرهنگی، برای بی‌اعتقاد کردن نسل نو به دین و به اصول انقلابی انجام می‌گیرد. در واقع، تهاجم فرهنگی دو رکن اساسی و مهم دارد: 1. جایگزین کردن فرهنگ بیگانه به جای فرهنگ بومی. این، ادامه همان کاری است که در دوران پهلوی انجام می‌گرفت. 2. حمله به جمهوری اسلامی و ارزش‌های آن و ارزش‌های ملت ایران. تهاجم فوق‌العاده فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با ابعاد گسترده‌ای در سرتاسر جهان به چشم می‌خورد ولی ایران به عنوان کانون بیداری نهضت‌های اسلامی بیش از دیگر کشورها، مورد حمله قرار می‌گیرد. علل و ریشه‌های تهاجم فرهنگی: دشمنان اسلام به این نتیجه دست یافتند که تا زمانی که فرهنگ ملّی بر جامعه حاکم است، اجرای هر طرح استعماری قطعاً شکست خواهد خورد زیرا سلطه سیاسی بدون پشتوانه‌های فرهنگی، میسّر نیست. بنابراین، برای تضعیف اسلام و ارزش‌های اعتقادی، و همچنین کم‌رنگ ساختن روحیهّ ایثار، جهاد، شهادت، خوداتّکایی و ضدیتّ با ظلم، به تخریب فرهنگ ملی کشور پرداختند تا با جایگزین کردن فرهنگ آمریکایی، به ایجاد بحران هویت بپردازند. بر این اساس، مهم‌ترین علل و ریشه‌های تهاجم فرهنگی عبارت است از: 1. پیدایش اسلام انقلابی در ایران و جهان وحاکمیت دین در عرصه اداره جامعه. 2. پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اساس نظام سلطه را به چالش کشاند. چنانچه (دانیل پاتیس) رئیس انستیتوی پژوهش های سیاست خارجی آمریکا، در سمیناری (در پاییز سال 1368 در شهر استانبول ترکیه) گفت: (ما تا ده سال حساسیت خاصی نسبت به اسلام نداشتیم اما امروز این طور نیست و همه ما نسبت به این پدیده جدید در ایران و برخی از کشورهای دیگر، باید با حساسیت بیشتری برخورد کنیم، امروز مسلمانان به ایران نظر دارند و از آن الگو برداری می‌کنند امروز ایران برای مسلمانان به مثابه یک آزمایشگاه است. اگر این تجربه موفق شود، جسارت مسلمانان کشورهای دیگر هم بیشتر خواهد شد).(1) 3. جمهوری اسلامی ایران، ام‌القری و کانون حرکت جهانی اسلام شناخته شد. 4. دشمنان در شکست دادن جمهوری اسلامی از طریق تهاجم نظامی و محاصره سیاسی اقتصادی شکست خوردند. شیوه‌ها و ابزارهای دشمن نیز در تهاجم فرهنگی به انقلاب و اسلام بسیار مهم است. اشاعه فرهنگ فساد و فحشا در میان جوانان، تضعیف روحانیت با حربه‌های تبلیغاتی، تحقیر و منزوی کردن جریان ادب و هنر و فرهنگ اسلامی و متهم کردن نظام اسلامی به سلب آزادی‌های مدنی و ضدّیت با حقوق بشر، از شیوه‌های تهاجم فرهنگی است. ترویج و اشاعه دنیاطلبی و مادی‌گرایی افراطی، با تبلیغ مظاهر زندگی غربی و تبلیغ گسترده سکولاریسم (دین‌زدایی)، لائیسیسم (دین پرهیزی)، اومانیسم (انسان مداری) و تأکید بر وجود قرائت‌های مختلف از اسلام و تضادّ میان علم و توسعه با دین و اخلاق، از دیگر روش‌های تهاجم فرهنگی است. پی‌نوشت‌ (1) ر. ک: مجلة 15 خرداد، دی ماه 69 پرسمان
عنوان سوال:

منظور از تهاجم فرهنگی چیست؟


پاسخ:

تهاجم فرهنگی cultural Invasion ):
مترادف اصطلاح امپریالیسم فرهنگی خبری یعنی، اعمال قدرت به منظور اشاعه ارزش‌های فرهنگی امپریالیسم در میان ملل جهان سوم و تباه کردن فرهنگ این ملت ها است. برای ارائه تفسیری دقیق و کامل از تهاجم فرهنگی، لازم است علاوه بر بررسی معنا و مفهوم آن، علل و ریشه‌ها و ابعاد و شیوه‌ها و ابزارهای آن نیز شناخته شود.
بررسی معنا و مفهوم تهاجم فرهنگی:
تهاجم فرهنگی به این معنا است که مجموعه‌ای سیاسی یا اقتصادی، برای اجرای مقاصد خود، به بنیان‌های فرهنگی ملّتی هجوم می‌برد و باورهای تازه‌ای را به زور و به قصد جایگزینی با فرهنگ و باورهای ملی آنها، وارد کشور می‌کند. تهاجم فرهنگی، برای بی‌اعتقاد کردن نسل نو به دین و به اصول انقلابی انجام می‌گیرد. در واقع، تهاجم فرهنگی دو رکن اساسی و مهم دارد: 1. جایگزین کردن فرهنگ بیگانه به جای فرهنگ بومی. این، ادامه همان کاری است که در دوران پهلوی انجام می‌گرفت. 2. حمله به جمهوری اسلامی و ارزش‌های آن و ارزش‌های ملت ایران.
تهاجم فوق‌العاده فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با ابعاد گسترده‌ای در سرتاسر جهان به چشم می‌خورد ولی ایران به عنوان کانون بیداری نهضت‌های اسلامی بیش از دیگر کشورها، مورد حمله قرار می‌گیرد.
علل و ریشه‌های تهاجم فرهنگی:
دشمنان اسلام به این نتیجه دست یافتند که تا زمانی که فرهنگ ملّی بر جامعه حاکم است، اجرای هر طرح استعماری قطعاً شکست خواهد خورد زیرا سلطه سیاسی بدون پشتوانه‌های فرهنگی، میسّر نیست. بنابراین، برای تضعیف اسلام و ارزش‌های اعتقادی، و همچنین کم‌رنگ ساختن روحیهّ ایثار، جهاد، شهادت، خوداتّکایی و ضدیتّ با ظلم، به تخریب فرهنگ ملی کشور پرداختند تا با جایگزین کردن فرهنگ آمریکایی، به ایجاد بحران هویت بپردازند. بر این اساس، مهم‌ترین علل و ریشه‌های تهاجم فرهنگی عبارت است از:
1. پیدایش اسلام انقلابی در ایران و جهان وحاکمیت دین در عرصه اداره جامعه.
2. پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اساس نظام سلطه را به چالش کشاند. چنانچه (دانیل پاتیس) رئیس انستیتوی پژوهش های سیاست خارجی آمریکا، در سمیناری (در پاییز سال 1368 در شهر استانبول ترکیه) گفت: (ما تا ده سال حساسیت خاصی نسبت به اسلام نداشتیم اما امروز این طور نیست و همه ما نسبت به این پدیده جدید در ایران و برخی از کشورهای دیگر، باید با حساسیت بیشتری برخورد کنیم، امروز مسلمانان به ایران نظر دارند و از آن الگو برداری می‌کنند امروز ایران برای مسلمانان به مثابه یک آزمایشگاه است. اگر این تجربه موفق شود، جسارت مسلمانان کشورهای دیگر هم بیشتر خواهد شد).(1)
3. جمهوری اسلامی ایران، ام‌القری و کانون حرکت جهانی اسلام شناخته شد.
4. دشمنان در شکست دادن جمهوری اسلامی از طریق تهاجم نظامی و محاصره سیاسی اقتصادی شکست خوردند.
شیوه‌ها و ابزارهای دشمن نیز در تهاجم فرهنگی به انقلاب و اسلام بسیار مهم است. اشاعه فرهنگ فساد و فحشا در میان جوانان، تضعیف روحانیت با حربه‌های تبلیغاتی، تحقیر و منزوی کردن جریان ادب و هنر و فرهنگ اسلامی و متهم کردن نظام اسلامی به سلب آزادی‌های مدنی و ضدّیت با حقوق بشر، از شیوه‌های تهاجم فرهنگی است. ترویج و اشاعه دنیاطلبی و مادی‌گرایی افراطی، با تبلیغ مظاهر زندگی غربی و تبلیغ گسترده سکولاریسم (دین‌زدایی)، لائیسیسم (دین پرهیزی)، اومانیسم (انسان مداری) و تأکید بر وجود قرائت‌های مختلف از اسلام و تضادّ میان علم و توسعه با دین و اخلاق، از دیگر روش‌های تهاجم فرهنگی است.
پی‌نوشت‌
(1) ر. ک: مجلة 15 خرداد، دی ماه 69
پرسمان





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین