آیا امام رضا (ع) دختری به نام عایشه داشت؟
بر اساس گزارش های معتبر تاریخی از امام رضا علیه السلام تنها یک فرزند به نام امام محمد تقی ملقب به جواد الائمه علیه السلام باقی مانده است. شیخ مفید در این زمینه چنین نوشته است: (... و لم یترک ولداً نعلم الا ابنه الامام بعد اباجعفر محمد بن علی علیهما السلام و کانت سنه یوم وفاة ابیه سبع سنین و اشهراً).[1] براساس گزاره های معتبر از امام رضا فرزندی غیر از ابوجعفر محمد بن علی الجواد (ع) باقی نمانده است و سن او هنگام شهادت پدرش 7 سال و چند ماه بود. غیر از عایشه همسر پیامبر(ص) دهها زن و دختر به نام عایشه بوده اند هم از قبل از عایشه و هم بعد از عایشه همسر پیامبر که نامشان در تاریخ آمده که به چند نمونه اشاره می شود: 1. عایشه دختر سعد وقاص؛ 2. عایشه دختر عبدالمدان؛ 3. عایشه دختر طلحه؛ 4. عایشه دختر عثمان بن عفان خلیفه سوم؛ 5. عایشه دختر قدامه بن مظعون برادر عثمان بن مظعون؛ 6. عایشه دختر معاویه؛ 7. عایشه دختر حارث بن خالد.[2] 7. عایشه دختر ضرار؛ 8. عایشه دختر عمر بن سهل؛ 9. عایشه دختر ابوسفیان بن حارث انصاری که با پیامبر بیعت کرد؛ 10. عایشه دختر جریر؛ 11. عایشه دختر عجرد؛ 12. عایشه دختر عمیر بن ثعلبه انصاری؛[3] 13. عایشه دختر انس بن مالک؛[4] 14. عایشه دختر عیسی.[5] و دهها عایشه دیگر که معاصر با عایشه دختر ابوبکر زندگی می کردند و قبل از او نیز صدها زن به این نام نامیده شده اند. معنای عایشه که عربی است به معنای زن خوش گذران و عمر کننده و زن زندگی و سازگار است که معنای کاملاً مطلوب و مثبت است. لذا اعراب این نام را خوب و خوشایند دانسته و دختران خود را به این نام می نامند و قبل از عایشه معروف نیز افراد زیادی به این نام نامیده شده اند. در میان شیعیان عرب و علمای شیعه نیز بوده اند که نام دختران خود را به این نام نامیده اند، از اینرو نمی توان گفت هر کس به این نام نامیده شده یا دختر خود را به این نام نامگذاری کرده نشانه محبت بر عایشه است یا هر کسی از نامگذاری از این نام خودداری کرده به خاطر دشمنی با اوست. نتیجه: بر اساس منابع معتبر، امام رضا علیه السلام دختری به این نام نداشته و در صدر اسلام نام دهها زن به این نام بوده اند که معاصر با عایشه و هم سن و بزرگتر از عایشه بوده اند که در منابع، نام آنها ذکر شده است و نامیده شدن یا خودداری از نامگذاری به این اسم نیز به نشانه دوستی و دشمنی نبوده صرفاً نامگذاری ها بر اساس فرهنگ و معنای نام ها و جهات مثبت زندگی آدم ها است که یک نوع فرهنگ است که از هر کس خطایی سر بزند مردم طبعاً از او ولو به اسم واستفاده از نام او دوری می کنند. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. ارشاد شیخ مفید ج1ترجمه ساعدی. 2. حیات فکری سیاسی امامان شیعه. پی نوشتها: [1]. شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص27. [2]. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج1، ص160 و ج2، ص607 و ج3، ص964 1055. [3]. همان، ج4، ص1795 تا ص1896. [4]. اسد الغابه، ج6، ص189. [5]. ابن حجر، الوصایه، ج8، ص132. منبع: اندیشه قم
عنوان سوال:

آیا امام رضا (ع) دختری به نام عایشه داشت؟


پاسخ:

بر اساس گزارش های معتبر تاریخی از امام رضا علیه السلام تنها یک فرزند به نام امام محمد تقی ملقب به جواد الائمه علیه السلام باقی مانده است. شیخ مفید در این زمینه چنین نوشته است: (... و لم یترک ولداً نعلم الا ابنه الامام بعد اباجعفر محمد بن علی علیهما السلام و کانت سنه یوم وفاة ابیه سبع سنین و اشهراً).[1]
براساس گزاره های معتبر از امام رضا فرزندی غیر از ابوجعفر محمد بن علی الجواد (ع) باقی نمانده است و سن او هنگام شهادت پدرش 7 سال و چند ماه بود. غیر از عایشه همسر پیامبر(ص) دهها زن و دختر به نام عایشه بوده اند هم از قبل از عایشه و هم بعد از عایشه همسر پیامبر که نامشان در تاریخ آمده که به چند نمونه اشاره می شود: 1. عایشه دختر سعد وقاص؛ 2. عایشه دختر عبدالمدان؛ 3. عایشه دختر طلحه؛ 4. عایشه دختر عثمان بن عفان خلیفه سوم؛ 5. عایشه دختر قدامه بن مظعون برادر عثمان بن مظعون؛ 6. عایشه دختر معاویه؛ 7. عایشه دختر حارث بن خالد.[2] 7. عایشه دختر ضرار؛ 8. عایشه دختر عمر بن سهل؛ 9. عایشه دختر ابوسفیان بن حارث انصاری که با پیامبر بیعت کرد؛ 10. عایشه دختر جریر؛ 11. عایشه دختر عجرد؛ 12. عایشه دختر عمیر بن ثعلبه انصاری؛[3] 13. عایشه دختر انس بن مالک؛[4] 14. عایشه دختر عیسی.[5] و دهها عایشه دیگر که معاصر با عایشه دختر ابوبکر زندگی می کردند و قبل از او نیز صدها زن به این نام نامیده شده اند.
معنای عایشه که عربی است به معنای زن خوش گذران و عمر کننده و زن زندگی و سازگار است که معنای کاملاً مطلوب و مثبت است. لذا اعراب این نام را خوب و خوشایند دانسته و دختران خود را به این نام می نامند و قبل از عایشه معروف نیز افراد زیادی به این نام نامیده شده اند. در میان شیعیان عرب و علمای شیعه نیز بوده اند که نام دختران خود را به این نام نامیده اند، از اینرو نمی توان گفت هر کس به این نام نامیده شده یا دختر خود را به این نام نامگذاری کرده نشانه محبت بر عایشه است یا هر کسی از نامگذاری از این نام خودداری کرده به خاطر دشمنی با اوست.
نتیجه:
بر اساس منابع معتبر، امام رضا علیه السلام دختری به این نام نداشته و در صدر اسلام نام دهها زن به این نام بوده اند که معاصر با عایشه و هم سن و بزرگتر از عایشه بوده اند که در منابع، نام آنها ذکر شده است و نامیده شدن یا خودداری از نامگذاری به این اسم نیز به نشانه دوستی و دشمنی نبوده صرفاً نامگذاری ها بر اساس فرهنگ و معنای نام ها و جهات مثبت زندگی آدم ها است که یک نوع فرهنگ است که از هر کس خطایی سر بزند مردم طبعاً از او ولو به اسم واستفاده از نام او دوری می کنند.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. ارشاد شیخ مفید ج1ترجمه ساعدی.
2. حیات فکری سیاسی امامان شیعه.

پی نوشتها:
[1]. شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص27.
[2]. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج1، ص160 و ج2، ص607 و ج3، ص964 1055.
[3]. همان، ج4، ص1795 تا ص1896.
[4]. اسد الغابه، ج6، ص189.
[5]. ابن حجر، الوصایه، ج8، ص132.
منبع: اندیشه قم





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین