هدف، کسب فیض و عهد و پیمانی است که در این ملاقات و زیارت به دست می آید. کسب معرفت و عهد ادامه راه آن بزرگواران. و هم چنین واسطه و شفیع قرار دادن آنان برای بخشایش گناهان که این از سفارشات کلام خداوند است که می فرماید: (یا ایها الذین امنو و ابتغوا الیه الوسیله).[1]
اما وقتی به بخش دوم سئوال شما نظر می شود این گونه برداشت می کنیم که همین بخش اول هم مربوط به خود بحث طلبیدن است به این صورت که شما می خواهید بدانید که چگونه ائمه علیهم السلام ما را می طلبند یعنی در رفتن ما به زیارت این بزرگواران، آیا آنان دخالت دارند یا خیر؟ اگر مراد شما این است در جواب باید عرض کنیم که: در مورد ائمه علیهم السلام روایات بسیاری داریم که دلالت بر این می کنند که وجود این بزرگواران مایه کسب فیض برای اهل زمین است و به خاطر وجود این بزرگواران است که باران می بارد و زمین اهلش را فرو نمی برد و اگر نباشد ساخت الأرض بأهلها[2] و... که می توان برداشت کرد که مربوط به امور کلی و عامه مردم است اما بحث و سئوال شما دخل و تصرف این بزرگواران در امور جزئی است به این صورت که مثلا اگر ما بخواهیم به زیارت امام رضا علیه السلام مشرف شویم آیا چون امام رضا علیه السلام خواسته ما می رویم یا نه، رفتن ما امری اختیاری است؟ می گوئیم: در اینکه خداوند انسان را مختار خلق کرده و انجام خیر و شر را با اختیار بر می گزیند شکی نیست و در اینکه تمام کسانی که برای رفتن به حرم ائمه علیهم السلام حرکت می کنند، با اختیار می روند هم شکی نیست.
مؤیّد حرف ما هم این است که ما می بینیم افراد بسیاری با اهداف و اغراض مختلف به حرم آن بزرگواران می روند یکی می رود که بار معنوی خویش را بیشتر کند دیگری برای تفریح و سرگرمی می رود و دیگری برای تخریب مرقد آن بزرگواران، لذا در رفتن و حرکت، کاملا اختیار با اشخاص است.
البته نمی توان منکر این شد که همیشه استثنائاتی وجود دارند که با توجه امام به آنان و فراهم کردن شرایط به صورت غیر طبیعی و معجزه آسا، توفیق تشرف می یابند. هم چنین کسانی را هم داریم که با سلوک عرفانی و مراحل آن به درجه ای رسیده اند که طی الأرض کرده و مشرف حضور می شوند. که این قاعده ای خاص است و بحث ما عمومی است.
در نتیجه با توجه به معنای طلب (یعنی خواستن و میل به حضور...) و امور یاد شده هیچ دلیلی وجود ندارد که اصرار داشته باشیم حتما کسانی که به زیارت می روند عنایت خاصی از طرف امام به آنها شده است؛ البته چون زیارت امر معنوی است و برای کسانی که اهل دل بوده و زیارت می کنند دست پر بر می گردند؛ وحالی می یابند که لذت بخش است ؛ این خود عنایتی است که امام به آنها کرده و نمی توان آن را منکر شد.
وقتی گفته می شود امام رضا (ع) فلانی را طلبید نه اینکه امام با دخل و تصرفی که کرده او را موفق به زیارت کردند، بلکه شخص دروجودش لیاقت ایجاد کرده و ضمیر خود را پاک نگه داشته و میل به زیارت امام را داشته و موفق به زیارت شده، پس ابتدا خودسازی بوده بعد توفیق فراهم شده که قطعا طلب و خواسته امام را هم در پی دارد.
معنی طلب کردن این است که فرد با پاک دلی وتقوا زمینه روحی خود را برای زیارت فراهم نموده است وحالی ایجاد کرده که لایق رفتن به حضوروزیارت امام شده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- آداب زیارت، حسین انصاریان
2- فلسفه زیارت وآئین آن ،مرتضی واعظ جوادی.
پی نوشتها:
[1]. مائده / 35.
[2]. کافی، ج6، ص534.
منبع: اندیشه قم
