پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در طول عمر شریفشان بهترین برخورد را با مخالفان و دشمنان داشتند و با ایشان در صلح و مدارا زندگی میکردند مگر در مواردی که جلوی گسترش و رسیدن ندای حق را میگرفتند. در ذیل انواع برخوردهای ایشان را با دشمنان به صورت تیتروار بیان میکنیم. 1. پایان یافتن اغلب جنگ های پیامبر اعظم بدون خونریزی. بر رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم درطول عمر پربرکتش حدود 28 جنگ بزرگ و کوچک تحمیل شده که 17 جنگ یا به صلح انجامیده یا بدون درگیری به پایان رسیده است، که در تاریخ فرماندهان جنگ بی نظیر است. یکی از نشانه های صلح طلب بودن پیامبر اکرم همین که فقط 10 جنگ از 28 جنگ به درگیری انجامید و نکته جالب این که در همه این 10 مورد، موضع پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم و سپاه اسلام جنبه ی دفاع از امت اسلامی داشت.[1] 2. برخورد با اسیران در جنگ بدر هفتاد نفر از سپاه دشمن به اسارت نیروهای اسلام در آمدند که بعد از مجازات دو تن از آنها با این که بقیه نیز مستحق مجازات بودند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به تقاضای مسلمانان از اسرا جریمه گرفت و آنها را آزاد کرد.[2] رسول اکرم صلی الله علیه و آله بعد از فتح مکه خطاب به اهل مکه فرمودند (اذهبوا فانتم الطلقاء)[3] بروید که شما آزادید، و این در حالی است که اهل مکه و مشرکان قریش در دوران زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مکه و بعد از هجرت از هیچ آزار و اذیتی علیه آن حضرت و مسلمانان کوتاهی نکردند اما آن حضرت در نهایت بزرگواری از آنان در گذشت. به اصحابش می فرمود اسیران را گرامی بدارید. و ایشان نیز اسیران را هنگام غذا برخود مقدم می داشتند[4] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم درباره ی اسرای بنی قریظه که محکوم به قتل بودند اجازه نداد در گرمای تابستان زیر آفتاب نگهداری شوند.[5] 3. آغازگر نبودن در جنگ پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم هیچ گاه آغازگر جنگ نبودند چنانکه یکی از دستوراتی که قبل از جنگ بدر خطاب بر سربازان اسلام صادر نمود، این بود که شما آغازگر جنگ نباشید.[6] 4. اتمام محبت و دعوت به صلح قبل از جنگ یکی از نشانه های بارز و روشن صلح طلب بودن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اتمام محبت و دعوت به صلح قبل از جنگ بود به گواهی تاریخ، ایشان با سرسخت ترین دشمنان خود یعنی ابوسفیان روابط سیاسی خود را قطع نکرد، آن حضرت فرستاده های او را به حضور می پذیرفت، به نامه ها یا پیامهایش پاسخ می داد و درباره مسائل سیاسی نظامی با او گفتگو می کرد حتی در روزهای جنگ نیز همین روش ادامه داشت.[7] 5. منع کشتار زنان، کودکان و افراد بی گناه[8] البته با وجود اینهمه محبت و اشتیاق به صلح؛ پیامبر تن به ذلت نمیداد و زیر بار ظلم نمیرفت تا می توانست از طریق گفتگو و صلح با آن ها مدارا میکرد و اگر از طریق گفتگو و اخلاق نمیتوانست به اهداف خود برسد و آنها مزاحم پیامبر و اهداف او بودند جنگ را انتخاب می کرد. و قاتلو فی سبیل الله الذین یقاتلنکم و لا تعتدوا ان الله لا عیب المعتدین[9] و در راه خدا، با کسانی که با شما پیکار می کنند بجنگید؛ و (از حد) تجاوز نکنید، چرا که خدا تجاوزکاران را دوست نمی دارد. پی نوشتها: [1]. اسلام و آیین نبرد، احمد حسینیان، ص 107 – 133. [2]. تفسیر قمی، ج1، ص 270. [3]. تاریخ طبری، ج3، ص 61. [4]. تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیرالدمشقی، ج4، ص 445. [5]. تاریخ طبری، ج3، ص 61. [6]. تفسیر قمی، ج1، ص 262. [7] - برای مطالعه بیشتر: http://www.rasekhoon.net/article/show-62681.aspx. و رک: ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات (الأشعثیات)، 1جلد، مکتبة النینوی الحدیثة - تهران، چاپ: اول، بی تا، ص 77. [8] - برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، 2جلد، دار الکتب الإسلامیة - قم، چاپ: دوم، 1371 ق، ج 2، ص 227. [9]. بقره/ 190. منبع: اندیشه قم
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در طول عمر شریفشان بهترین برخورد را با مخالفان و دشمنان داشتند و با ایشان در صلح و مدارا زندگی میکردند مگر در مواردی که جلوی گسترش و رسیدن ندای حق را میگرفتند.
در ذیل انواع برخوردهای ایشان را با دشمنان به صورت تیتروار بیان میکنیم.
1. پایان یافتن اغلب جنگ های پیامبر اعظم بدون خونریزی.
بر رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم درطول عمر پربرکتش حدود 28 جنگ بزرگ و کوچک تحمیل شده که 17 جنگ یا به صلح انجامیده یا بدون درگیری به پایان رسیده است، که در تاریخ فرماندهان جنگ بی نظیر است. یکی از نشانه های صلح طلب بودن پیامبر اکرم همین که فقط 10 جنگ از 28 جنگ به درگیری انجامید و نکته جالب این که در همه این 10 مورد، موضع پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم و سپاه اسلام جنبه ی دفاع از امت اسلامی داشت.[1]
2. برخورد با اسیران
در جنگ بدر هفتاد نفر از سپاه دشمن به اسارت نیروهای اسلام در آمدند که بعد از مجازات دو تن از آنها با این که بقیه نیز مستحق مجازات بودند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به تقاضای مسلمانان از اسرا جریمه گرفت و آنها را آزاد کرد.[2]
رسول اکرم صلی الله علیه و آله بعد از فتح مکه خطاب به اهل مکه فرمودند (اذهبوا فانتم الطلقاء)[3] بروید که شما آزادید، و این در حالی است که اهل مکه و مشرکان قریش در دوران زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مکه و بعد از هجرت از هیچ آزار و اذیتی علیه آن حضرت و مسلمانان کوتاهی نکردند اما آن حضرت در نهایت بزرگواری از آنان در گذشت.
به اصحابش می فرمود اسیران را گرامی بدارید. و ایشان نیز اسیران را هنگام غذا برخود مقدم می داشتند[4] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم درباره ی اسرای بنی قریظه که محکوم به قتل بودند اجازه نداد در گرمای تابستان زیر آفتاب نگهداری شوند.[5]
3. آغازگر نبودن در جنگ
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم هیچ گاه آغازگر جنگ نبودند چنانکه یکی از دستوراتی که قبل از جنگ بدر خطاب بر سربازان اسلام صادر نمود، این بود که شما آغازگر جنگ نباشید.[6]
4. اتمام محبت و دعوت به صلح قبل از جنگ
یکی از نشانه های بارز و روشن صلح طلب بودن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اتمام محبت و دعوت به صلح قبل از جنگ بود به گواهی تاریخ، ایشان با سرسخت ترین دشمنان خود یعنی ابوسفیان روابط سیاسی خود را قطع نکرد، آن حضرت فرستاده های او را به حضور می پذیرفت، به نامه ها یا پیامهایش پاسخ می داد و درباره مسائل سیاسی نظامی با او گفتگو می کرد حتی در روزهای جنگ نیز همین روش ادامه داشت.[7]
5. منع کشتار زنان، کودکان و افراد بی گناه[8]
البته با وجود اینهمه محبت و اشتیاق به صلح؛ پیامبر تن به ذلت نمیداد و زیر بار ظلم نمیرفت تا می توانست از طریق گفتگو و صلح با آن ها مدارا میکرد و اگر از طریق گفتگو و اخلاق نمیتوانست به اهداف خود برسد و آنها مزاحم پیامبر و اهداف او بودند جنگ را انتخاب می کرد.
و قاتلو فی سبیل الله الذین یقاتلنکم و لا تعتدوا ان الله لا عیب المعتدین[9]
و در راه خدا، با کسانی که با شما پیکار می کنند بجنگید؛ و (از حد) تجاوز نکنید، چرا که خدا تجاوزکاران را دوست نمی دارد.
پی نوشتها:
[1]. اسلام و آیین نبرد، احمد حسینیان، ص 107 – 133.
[2]. تفسیر قمی، ج1، ص 270.
[3]. تاریخ طبری، ج3، ص 61.
[4]. تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیرالدمشقی، ج4، ص 445.
[5]. تاریخ طبری، ج3، ص 61.
[6]. تفسیر قمی، ج1، ص 262.
[7] - برای مطالعه بیشتر: http://www.rasekhoon.net/article/show-62681.aspx. و رک: ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات (الأشعثیات)، 1جلد، مکتبة النینوی الحدیثة - تهران، چاپ: اول، بی تا، ص 77.
[8] - برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، 2جلد، دار الکتب الإسلامیة - قم، چاپ: دوم، 1371 ق، ج 2، ص 227.
[9]. بقره/ 190.
منبع: اندیشه قم
- [سایر] برخورد پیامبر اکرم(ص) در جنگ ها با مخالفان چگونه بوده است؟
- [سایر] نمونه ایی از برخورد پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) در برابر خرافات را بیان کنید؟
- [سایر] پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) قبل از نبوت چه آئینی داشت؟
- [سایر] مکه چگونه توسط پیامبر(صلی الله علیه وآله) فتح شد؟
- [سایر] چرا پیامبر(صلی الله علیه وآله) چندین همسر داشت؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] سیادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) از چه کسی برای ایشان به وجود آمده و آیا امام علی(صلی الله علیه وآله) سیّد بوده اند؟
- [سایر] چگونه میتوان ثابت کرد پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) همزمان دارای مقام نبوت و امامت بودند؟
- [سایر] در مورد فرزندان پیامبر(صلی الله علیه وآله)، به جز حضرت فاطمه(علیها السلام)،توضیح دهید.
- [آیت الله خامنه ای] کلمه ولایت مطلقه در عصر پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به این معنی استعمال شده است که اگر رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) شخصی را به انجام کاری امر کنند، انجام آن حتی اگر از سخت ترین کارها هم باشد بر آن فرد واجب است، به طور مثال اگر پیامبر(صلی الله علیه وآله) به کسی دستور خودکشی بدهند. آن فرد باید خود را به قتل برساند. سؤال این است که آیا ولایت فقیه در عصر ما با توجه به این که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) معصوم بودند و در این زمان ولی معصوم وجود ندارد، به همان معنای عصر پیامبر(صلی الله علیه وآله) است؟
- [سایر] آیا ولایت و حکومت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) بر خواست و رأی مردم مبتنی بود و اصولاً مردم و آرای آنان، چه جایگاهی در دولت پیامبر(صلی الله علیه وآله) داشتند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از شخص روزه دار سؤال کنند که آیا پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) چنین مطلبی را فرموده، و او عمداً بگوید: آری، در حالی که پیغمبر(صلی الله علیه وآله) نگفته باشد، یا بگوید: نه، درحالی که پیغمبر(صلی الله علیه وآله) گفته باشد، روزه اش اشکال دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله وحید خراسانی] هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم را مانند محمد و احمد یا لقب و کنیه ان جناب را مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد مستحب است صلوات بفرستد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هروقت انسان اسم مبارک حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) مانند محمّد و احمد یا لقب و کنیه آن جناب مثل مصطفی و ابوالقاسم را بگوید یا بشنود، اگرچه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی ادّعای نبوّت و پیامبری کند یا به پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا حضرت زهرا علیها السلام دشنام دهد، بر هر کس که بشنود واجب است او را بکشد مگر اینکه بر جان یا مال یا ناموس خود یا مسلمان دیگری بترسد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] صلوات بر پیغمبر(صلی الله علیه وآله) و آل او(علیهم السلام) بعد از نماز، یا در حال نماز و همچنین در سایر حالات از مستحبات مؤکد است و نیز مستحب است هر موقع نام مبارک حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) خواه محمد باشد یا احمد و همچنین لقب و کنیه آن جناب را مانند مصطفی و ابوالقاسم بشنود صلوات بفرستد، حتی اگر در نماز باشد، همچنین اگر خودش این نامهای مقدس را بر زبان جاری کند صلوات بفرستد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کافر یعنی کسی که خدا، یا پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) را قبول ندارد، یا برای خدا شریکی قرار می دهد بنابر احتیاط نجس است، هرچند به یکی از ادیان آسمانی، مانند آیین یهود و نصاری ایمان داشته باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) مستحب است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می کند صلوات بفرستد.
- [آیت الله وحید خراسانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم مستحب است صلوات را هم بنویسند و نیز بهتر است هر وقت ان حضرت را یاد می کنند صلوات بفرستند
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که به خدا و پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) ایمان دارند، ولی وسوسه هایی برای آنها پیدا می شود و به مطالعه و تحقیق می پردازند پاکند و این وسوسه ها ضرری ندارد.