باسلام خدمت استاد گرامی میخواستم جهت تحقیقی گروهی در مورد انواع تفکر از نظر قران از شما مشاوره بگیرم.
با عرض سلامدر این باره میتوانید نرم افزار فرهنگ قرآن و یا دائره المعارف قرآن را تهیه کنید و از آن استفاده نماییدبا این حال در زیر درباره تفکر در قرآن توضیحاتی عرض می کنیمجایگاه تفکر و تعقل در قرآن 1- قرآن کریم به اشکال مختلف جایگاه بلند متفکران و دانشمندان را تذکر داده است:(1)(2)(3)2- انسان را به تفکر در آفرینش و تفکر در خودشان دعوت کرده است:(4)(5). 3- در بسیاری از آیات، بدون این که صریحاً مردم را به تفکر دعوت کند، استدلال عقلی می‌آورد و بدون این که اعتبار تعبدی خود را لحاظ کند با منکران احتجاج می‌کند:(6)(7)(8)4- در تشریع احکام الهی، در بسیاری از موارد فلسفه احکام را بیان می‌کند، تا مردم از روی بینش، از آن تبعیت کنند:(9)(10)(11)(12)(13)5- در ده‌ها آیه نشانه‌های خود را به غرض به تفکر واداشتن مردم بیان می‌کند. تعابیری چون: ( لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ، لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ) و یا تعابیری چون: ( أَ فَلا تَعْقِلُونَ، أَ فَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ، لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ، أَ فَلا یَعْقِلُونَ) که هر یک از آنها چندین بار تکرار شده است. مطالعه این آیات دو مطلب را به ما آموزش می‌دهد: اول: اسلام بر خلاف آنچه درباره مسیحیت گفته می‌شود انسان را به تفکر و تعقل دعوت می‌کند و ایمان را بر پایه آن می‌داند. دوم: موضوعاتی را که از دیدگاه قرآن شایسته تفکرند بیان می‌کند. شما می‌توانید با مطالعه آیات مذکور پی ببرید که قرآن تفکر در چه موضوعاتی را توصیه کرده است. این موضوعات را می‌توان از دیدگاه قرآن به دو بخش کلی تقسیم کرد به نام: 1 آیات انفسی (خودشناسی)2 آیات آفاقی. که عبارت است از: جهان‌شناسی، تاریخ‌شناسی و آگاهی از سنن و نظامات الهی در طبیعت تاریخ، فرجام‌شناسی، راهنماشناسی، راه‌شناسی و غایت همه این امور (خداشناسی) است. روش تفکر: قرآن کریم روش تفکر صحیح را به طور کلاسیک به انسان آموزش نداده است زیرا انسان‌ها به فطرت خود قادر به تفکر هستند. منطقی‌ها تفکر انسان را دارای دو عنصر اساسی می‌دانند: 1-مواد تفکر: یعنی دانسته‌هایی که انسان از قبل آموخته است و می‌خواهد توسط آنها به مطالب جدیدی دست یابد. 2- شکل تفکر: یعنی چینش و نظمی که متفکر به آن دانسته‌های قبلی خود می‌دهد تا به طور صحیح به نتیجه برسد. مثلًا انسان از قبل به دو قضیه علم دارد (بعضی از مصادیق الف ب است) (همه مصادیق ب ج است) او از کنار هم قرار دادن این دو قضیه به صورت قهری نتیجه خواهد گرفت که (بعضی از مصادیق الف ج است (ولی نتیجه نمی‌گیرد که (همه مصادیق (الف) و (ج) است) در علم منطق، ارزش علمی انواع مواد تفکر و چینش‌های مختلف در شکل تفکر مطرح شده است. شناخت قرآن و روش‌های تفسیری و نیز مقدمات و مبانی تفسیر، شرطی لازم برای جلوگیری از تفسیر به رأی است در این زمینه به کتب علوم قرآن مراجعه فرمایید مانند: شناخت قرآن، کمالی دزفولی روش برداشت از قرآن، محمد حسین بهشتی سلسله مباحث قرآن‌شناسی، الیاس کلانتری آشنایی با قرآن، شهید مطهری. پی‌نوشت‌ (1)) زمر/ 9 (2)) مجادله/ 11 (3)) زمر/ 18 (4)) آل عمران/ 191 (5)) روم/ 8 (6)) هود/ 35) (7)) انبیاء/ 22 (8)) مؤمنون/ 91 (9)) عنکبوت/ 45 (10)) بقره/ 183 (11)) مائده/ 6 (12)) مائده/ 91 (13)) طه/ 14
عنوان سوال:

باسلام خدمت استاد گرامی میخواستم جهت تحقیقی گروهی در مورد انواع تفکر از نظر قران از شما مشاوره بگیرم.


پاسخ:

با عرض سلامدر این باره میتوانید نرم افزار فرهنگ قرآن و یا دائره المعارف قرآن را تهیه کنید و از آن استفاده نماییدبا این حال در زیر درباره تفکر در قرآن توضیحاتی عرض می کنیمجایگاه تفکر و تعقل در قرآن 1- قرآن کریم به اشکال مختلف جایگاه بلند متفکران و دانشمندان را تذکر داده است:(1)(2)(3)2- انسان را به تفکر در آفرینش و تفکر در خودشان دعوت کرده است:(4)(5). 3- در بسیاری از آیات، بدون این که صریحاً مردم را به تفکر دعوت کند، استدلال عقلی می‌آورد و بدون این که اعتبار تعبدی خود را لحاظ کند با منکران احتجاج می‌کند:(6)(7)(8)4- در تشریع احکام الهی، در بسیاری از موارد فلسفه احکام را بیان می‌کند، تا مردم از روی بینش، از آن تبعیت کنند:(9)(10)(11)(12)(13)5- در ده‌ها آیه نشانه‌های خود را به غرض به تفکر واداشتن مردم بیان می‌کند. تعابیری چون: ( لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ، لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ) و یا تعابیری چون: ( أَ فَلا تَعْقِلُونَ، أَ فَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ، لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ، أَ فَلا یَعْقِلُونَ) که هر یک از آنها چندین بار تکرار شده است. مطالعه این آیات دو مطلب را به ما آموزش می‌دهد: اول: اسلام بر خلاف آنچه درباره مسیحیت گفته می‌شود انسان را به تفکر و تعقل دعوت می‌کند و ایمان را بر پایه آن می‌داند. دوم: موضوعاتی را که از دیدگاه قرآن شایسته تفکرند بیان می‌کند. شما می‌توانید با مطالعه آیات مذکور پی ببرید که قرآن تفکر در چه موضوعاتی را توصیه کرده است. این موضوعات را می‌توان از دیدگاه قرآن به دو بخش کلی تقسیم کرد به نام: 1 آیات انفسی (خودشناسی)2 آیات آفاقی. که عبارت است از: جهان‌شناسی، تاریخ‌شناسی و آگاهی از سنن و نظامات الهی در طبیعت تاریخ، فرجام‌شناسی، راهنماشناسی، راه‌شناسی و غایت همه این امور (خداشناسی) است. روش تفکر: قرآن کریم روش تفکر صحیح را به طور کلاسیک به انسان آموزش نداده است زیرا انسان‌ها به فطرت خود قادر به تفکر هستند. منطقی‌ها تفکر انسان را دارای دو عنصر اساسی می‌دانند: 1-مواد تفکر: یعنی دانسته‌هایی که انسان از قبل آموخته است و می‌خواهد توسط آنها به مطالب جدیدی دست یابد. 2- شکل تفکر: یعنی چینش و نظمی که متفکر به آن دانسته‌های قبلی خود می‌دهد تا به طور صحیح به نتیجه برسد. مثلًا انسان از قبل به دو قضیه علم دارد (بعضی از مصادیق الف ب است) (همه مصادیق ب ج است) او از کنار هم قرار دادن این دو قضیه به صورت قهری نتیجه خواهد گرفت که (بعضی از مصادیق الف ج است (ولی نتیجه نمی‌گیرد که (همه مصادیق (الف) و (ج) است) در علم منطق، ارزش علمی انواع مواد تفکر و چینش‌های مختلف در شکل تفکر مطرح شده است. شناخت قرآن و روش‌های تفسیری و نیز مقدمات و مبانی تفسیر، شرطی لازم برای جلوگیری از تفسیر به رأی است در این زمینه به کتب علوم قرآن مراجعه فرمایید مانند: شناخت قرآن، کمالی دزفولی روش برداشت از قرآن، محمد حسین بهشتی سلسله مباحث قرآن‌شناسی، الیاس کلانتری آشنایی با قرآن، شهید مطهری. پی‌نوشت‌ (1)) زمر/ 9 (2)) مجادله/ 11 (3)) زمر/ 18 (4)) آل عمران/ 191 (5)) روم/ 8 (6)) هود/ 35) (7)) انبیاء/ 22 (8)) مؤمنون/ 91 (9)) عنکبوت/ 45 (10)) بقره/ 183 (11)) مائده/ 6 (12)) مائده/ 91 (13)) طه/ 14





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین