تولید
تولید؛ اصطلاحی کلامی به معنای پدیدآوردن کاری به وسیله کاری دیگر است.
آیا خریدن ضایعات آهنی کسانی که آنتن ماهواره تولید می کنند کمک به آنها محسوب شده و حرام است یا خیر؟
خریدن اینگونه آهن آلات مانعی ندارد.
خریدن اینگونه آهن آلات مانعی ندارد.
عنوان سوال:
آیا خریدن ضایعات آهنی کسانی که آنتن ماهواره تولید می کنند کمک به آنها محسوب شده و حرام است یا خیر؟
پاسخ:
خریدن اینگونه آهن آلات مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خرید و نصب آنتن های ماهواره ای در منازل چه حکمی دارد؟
- خرید و نصب آنتن های ماهواره ای در منازل چه حکمی دارد؟
- آیا استفاده کودکان از برنامه های ماهواره ای مجوّز تهیّه و نصب آنتن و استفاده از آن می باشد؟
- آیا کمک مالی به شبکه های ماهواره ای که در جهت گسترش معارف تلاش میکنند جایز است ؟
- استفاده از ضایعات گوشت یا قسمت هایی که خوردن آنها برای انسان حرام است در خوراک مرغداری اشکالی در حلیت مرغها ایجاد نمی کند؟
- پسرم توسّط یک پزشک ختنه شد. به دلیل بی احتیاطی و عدم مهارت در عمل جرّاحی، خسارات ذیل بر ایشان وارد شد: 1 از بین رفتن تمام پوست روی آلت. 2 قطع قسمتی از آلت. 3 تنگ شدن مجرای بول و کج شدن آلت. 4 از بین رفتن توان مقاربت و لذّت جنسی (به دلیل فقدان پوست طبیعی روی آلت) و عدم انزال، که نتیجه آن عدم تولید مثل و باروری است. 5 عمل جرّاحی آلت و ترمیم پلاستیکی. دیه ضایعات فوق چیست؟
- پسرم توسّط یک پزشک ختنه شد. به دلیل بی احتیاطی و عدم مهارت در عمل جرّاحی، خسارات ذیل بر ایشان وارد شد: 1 از بین رفتن تمام پوست روی آلت. 2 قطع قسمتی از آلت. 3 تنگ شدن مجرای بول و کج شدن آلت. 4 از بین رفتن توان مقاربت و لذّت جنسی (به دلیل فقدان پوست طبیعی روی آلت) و عدم انزال، که نتیجه آن عدم تولید مثل و باروری است. 5 عمل جرّاحی آلت و ترمیم پلاستیکی. دیه ضایعات فوق چیست؟
- کشورهایی که تحریم علیه ایران را امضا کرده اند جزو کشورهای حربی محسوب می شوند؟
- چرا خرگوش با اینکه علخوار است حرام گوشت محسوب می شود?
- آیا مالکیت فکری که در عصر ما معمول شده در مورد تألیف کتاب ها، اختراعات و صنایع اکتشاف داروها، تولید فیلم های مفید و سی دی ها جنبه شرعی دارد یا نه؟ به این معنی که اگر کسی به حریم آن تجاوز کند مانند تجاوز به حریم ملک های مادّی مانند خانه و زمین و اتومبیل است و غاصب محسوب می شود یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] در صورتی که فروشنده آنتن ماهواره، بداند که خریدار آن را به منظور استفاده حرام تهیه میکند، حکم این معامله چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] . اگر از آنتن ماهوارهای برای امور حرام استفاده شود که غالباً همینطور است و یا تعمیر کننده و یا نصب کننده علم داشته باشد به اینکه کسی که قصد تهیه آنتن ماهواره ای را دارد، برای امور حرام از آن استفاده می کند، خرید و فروش و نصب قطعات و راه اندازی و تعمیر و فروش قطعات آن جایز نیست.
- [آیت الله بهجت] آیا آنتن ماهواره جزو آلات لهو است؟ خرید و فروش و استفاده از آن، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] استفاده از آنتن ماهواره ای برای آگاهی از برنامه های علمی یا قرآنی و مانند آن که از طریق ماهواره توسط دولتهای غربی یا کشورهای مجاور خلیج فارس و غیر آنها پخش می شوند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] خرید و فروش و تعلیم ارگ و آلات لهو و لعب و خرید و فروش و نصب آنتن ماهواره چه صورت دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر نهی ازمنکر مستلزم شکستن نوار موسیقی یا محو کتاب گمراه کننده یا تصرف در آنتن ماهواره و... باشد، این عمل چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا نرده های آهنی که در بالکن مساجد است، حایل بین صفوف نماز جماعت محسوب می شود یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا نرده های آهنی که در بالکن مساجد هست حائل بین صفوف نماز جماعت محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] برخی از برنامه های نرم افزاری، با استفاده از برنامه های تلویزیونی داخلی یا خارجی اعم از ماهواره... تهیه می شود، تولید، استفاده و خرید و فروش و تکثیر چنین برنامه های تولید شده ای چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا خرید و نصب آنتن های ماهواره ای در منازل جایز است؟ و ثانیاً استفاده افراد از برنامه ها چگونه است؟ و ثالثاً آیا منع کودکان از دیدن برنامه ها، مجوّز تهیه و نصب آنتن و استفاده بزرگترها (پدر و مادر) می باشد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- پولی را که خرج خریدن وسایل حرام می کند (مانند انگشتر طلا برای مرد و وسایل لهو و لعب) خمس دارد.
- هرگاه کسی همراه ظالمی سفر کند و مسافرت او کمک به ظالم محسوب شود سفر او حرام است و نمازش را باید تمام بخواند، مگر آن که مجبور باشد یا برای انجام وظیفه مهمتری مانند نجات جان مظلومی با او سفر کند که در این صورت نمازش شکسته است.
- اگر با پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد، تصرف او در آن ملک حرام است و نمازش هم در آن اشکال دارد، همچنین است اگر به ذمه بخرد اما هنگام خریدن قصدش این باشد از مالی که خمس یا زکاتش را نپرداخته پول آن را بپردازد که بنابر احتیاط واجب باید از آن اجتناب کند.
- رباخواری حرام است و آن بر دوگونه است: نخست ربای در قرض که در بحث قرض به خواست خدا خواهد آمد، دوم ربای در معامله است و آن این است که مقداری از جنسی را که با وزن یا پیمانه می فروشند به زیادتر از همان جنس بفروشد، مثلاً یک من گندم را به یک من و نیم بفروشد، در روایات اسلامی مذمت از ربا بسیار شده است و از گناهان بسیار بزرگ محسوب می شود.
- بسیاری از فقها معاملات زیر را مکروه شمرده اند و بهتر است از آنها اجتناب شود: 1 صرافی و هر کاری که ممکن است انسان را به رباخواری یا سایر اعمال حرام بکشاند. 2 کفن فروشی هرگاه به صورت شغل و حرفه درآید. 3 معامله با افراد پست و کسانی که اموالشان مشکوک است، هر چند ظاهراً اموالشان حلال باشد. 4 معامله بین اذان صبح و اول آفتاب. 5 هرگاه کسی اقدام به خریدن چیزی کرده و هنوز معامله او تمام نشده دیگری داخل معامله او شود.
- گوشتهایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود خرید و فروشش اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که حیوانش مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است؛ ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است؛ و خریدن چرمهایی که از بلاد کفّار می آورند اشکالی ندارد و پاک است، هر چند با آن نمی توان نماز خواند.
- در موارد زیر معامله باطل است: 1 خرید و فروش عین نجس یعنی چیزهایی که ذاتاً نجس است بنابر احتیاط واجب ( مانند بول و غائط و خون) بنابراین، خرید و فروش کودهای نجس اشکال دارد، ولی استفاده از آنها بی مانع است، اما خرید و فروش خون در عصر و زمان ما که برای نجات مجروحین و بیماران مورد استفاده قرار می گیرد جایز است و همچنین خرید و فروش سگ شکاری و نگهبان. 2 خرید و فروش اموال غصبی، مگر آن که صاحبش معامله را اجازه دهد. 3 خرید و فروش چیزهایی که منافع معمولی آن حرام است، مانند آلات موسیقی و قمار. 4 خرید و فروش چیزهایی که در بین مردم مال محسوب نمی شود هرچند برای شخص خاصی ارزش داشته باشد مانند بسیاری از حشرات. 5 معاملاتی که در آن ربا باشد. 6 فروختن اجناس تقلبی که خریدار از وضع آن خبر ندارد، مانند فروختن شیر مخلوط با آب یا روغنی که آن را با پیه یا چیز دیگری مخلوط کرده اند، این عمل را (غش) می گویند و یکی از گناهان کبیره است; از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نقل شده است که فرمود: (کسی که در معامله با مسلمانان غش کند، یا به آنها ضرر برساند، یا تقلب و حیله نماید از ما نیست و هر کس با برادر مسلمانش غش کند خداوند برکت را از روزی او می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش وامی گذارد. 7 خرید و فروش اعضای بدن مانند کلیه و امثال آن; ولی احتیاط آن است که اگر پولی می خواهند بگیرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل این کار در صورتی جایز است که برای دهنده تولید خطر نکند. 8 اراضی موات با ثبت دادن ملک کسی نمی شود، و خرید و فروش آن جایز نیست، بلکه باید آن را احیاء کند یعنی آماده برای کشت و زرع نماید.
- زکات را در یکی از هشت مورد زیر باید صرف کرد: 1 و 2 (فقرا) و (مساکین) و آنها کسانی هستند که مخارج سال خود و عیالاتشان را ندارند. تفاوت فقیر و مسکین در این است که فقیر روی سؤال از کسی ندارد، اما مسکین نیازمندی است که روی سؤال دارد، کسانی که صنعت و ملک و سرمایه و کسبی دارند که زندگی آنها را اداره نمی کند فقیر محسوب می شوند و کمبود زندگی خود را می توانند از زکات بگیرند. 3 کسی که از طرف امام یا نایب او مأمور جمع آوری زکات یا نگهداری یا رسیدگی به حساب آن و یا رساندن آن به امام و نایب او، یا رساندن به مصارف لازم هستند می توانند به اندازه زحمتی که می کشند از زکات استفاده کنند. 4 افراد ضعیف الایمانی که با گرفتن زکات تقویت می شوند و تمایل به اسلام پیدا می کنند. 5 خریدن برده ها و آزاد کردن آنها. 6 اشخاص بدهکاری که نمی توانند قرض خود را ادا کنند. 7 (سبیل الله) یعنی کارهایی مانند ساختن مسجد که منفعت دینی عمومی دارد و همچنین مدارس علوم دینی، مراکز تبلیغاتی، اعزام مبلغین، نشر کتابهای مفید اسلامی و خلاصه آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد، مخصوصاً جهاد در راه خدا. 8 (ابن السبیل) یعنی مسافری که در سفر مانده و محتاج شده که به مقدار نیازش می تواند از زکات استفاده کند، هر چند در محل خود غنی و بی نیاز باشد.
- نبش قبر در چند مورد حرام نیست: 1 در صورتی که میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود، همچنین اگر کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده غصبی باشد، یا چیزی از اموال میت که به ورثه تعلق دارد با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند (مانند انگشتر یا زینت آلات قیمتی) حتی اگر راضی شوند و ماندن آن در قبر اسراف باشد باید آن را بیرون آورند، اما اگر میت وصیت کرده که دعا یا انگشتری را مثلاً با او دفن کنند در صورتی که وصیت او بیش از ثلث نباشد و اسراف محسوب نشود نمی توانند قبر را بشکافند. 2 در صورتی که برای اثبات حقی لازم باشد بدن میت را ببینند. 3 در موردی که میت را در جایی دفن کرده اند که نسبت به او بی احترامی است، مانند قبرستان کفار، یا جایی که کثافات می ریزند. 4 برای انجام یک مطلب شرعی که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است، مثل این که بخواهند بچه زنده ای را از شکم زن حامله بیرون آورند (البته معلوم است بچه مدت کمی بعد از مادر ممکن است زنده بماند). 5 در جایی که بترسند درنده ای به بدن میت آسیب برساند، یا دشمن آن را بیرون آورد. 6 در موردی که قسمتی از بدن میت با او دفن نشده و بخواهند دفن کنند، ولی احتیاط واجب آن است که آن قسمت را طوری دفن کنند که بدن میت ظاهر نشود.
- هرگاه زنی کودکی را با شرایطی که در مسائل آینده گفته می شود شیر دهد، آن زن به حکم مادر اوست و آن مرد که شیر مربوط به اوست به حکم پدر او، پدر آن مرد به حکم جد و مادرش به حکم جده و برادرش عمو و خواهرش عمه و فرزندانش برادر و خواهر او محسوب می شوند، همچنین پدر آن زن به حکم جد مادری و مادرش جده مادری و برادرش دایی و خواهرش خاله، همچنین دختری را که زن شیر داده بر شوهر او حرام است (به شرط این که با آن زن نزدیکی کرده باشد) و نیز انسان نمی تواند با مادر رضاعی زن خود ازدواج کند زیرا به حکم مادر زن اوست. و به عبارت دیگر هنگامی که بچه ای را با شرایطی که می آید شیر دهد آن بچه به این عده محرم می شود: 1 خود آن زن و او را مادر رضاعی می گویند. 2 شوهر آن زن که شیر مربوط به اوست و او را پدر رضاعی گویند. 3 پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند. 4 بچه هایی که از آن زن به دنیا آمده اند یا به دنیا می آیند. 5 بچه های اولاد آن زن هر چه پایین روند چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آنها را شیر داده باشند. 6 خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند. 7 عمو و عمه آن زن اگر چه رضاعی باشند. 8 دایی و خاله آن زن اگر چه رضاعی باشند. 9 اولاد شوهر آن زن که شیر مربوط به اوست هر چه پایین روند، اگر چه اولاد رضاعی او باشند. 10 پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مربوط به آن شوهر است هر چه بالا روند. 11 خواهر و برادر شوهری که شیر مربوط به اوست اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند. 12 عمو و عمه و دائی وخاله شوهری که شیر مربوط به اوست هر چه بالا روند اگر چه رضاعی باشند، همچنین عده دیگری که در مسائل بعد گفته می شود به واسطه شیر دادن محرم می شوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] خوردن یا نوشیدن چیزی که برای انسان ضرر مهمی دارد حرام است، کشیدن سیگار و سایر انواع دخانیات مخصوصاً مواد مخدر مطلقاً حرام است خواه به صورت تزریق یا دود کردن یا خوردن و یا به هر طریق دیگری بوده باشد. و همچنین تولید، خرید و فروش و هر گونه کمک به انتشار آن حرام است.
- [آیت الله مظاهری] ساختن آلات موسیقی و فروختن و خریدن آنها، بلکه نگاهداری آنها، حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیزی را که میشود استفاده حلال از آن ببرند، به این قصد بفروشند که آن را در حرام مصرف کنند، حرام و باطل بودن آن معامله معلوم نیست، مگر این که عرفا فروش آن را کمک رساندن به انجام عمل حرام بدانند و اگر فروش آن به قصد استفاده حرام نباشد، جایز است؛ بنابر این خرید و فروش چیزهایی مانند تلویزیون، ویدئو و دستگاه گیرنده ماهواره که زمینه کاربرد حرام نیز دارند، اگر به قصد استفاده حرام نباشد، اشکال ندارد و در انگور اگر آن را به این قصد بفروشند که از آن شراب تهیّه نمایند، معامله آن حرام و باطل است.
- [آیت الله سبحانی] پولی را که خرج خریدن وسایل حرام می کند (مانند انگشتر طلا برای مرد و وسایل لهو و لعب) خمس دارد.
- [آیت الله خوئی] خریدن چیزی که از قمار یا دزدی یا از معامل باطل تهیه شده حرام است و اگر کسی آن را بخرد، باید به صاحب اصلیش برگرداند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خریدن چیزی که از قمار، یا دزدی، یا از معامله باطل تهیّه شده حرام است و اگر کسی آن را بخرد، باید به صاحب اصلیاش برگرداند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خریدن چیزی که از قمار یا دزدی یا از معامله باطل تهیه شده حرام است و اگر کسی آن را بخرد؛ باید به صاحب اصلیش برگرداند.
- [آیت الله بروجردی] خریدن چیزی که از قمار، یا دزدی، یا از معاملهی باطل تهیه شده حرام است و اگر کسی آن را بخرد باید به صاحب اصلیش برگرداند.
- [آیت الله خوئی] جایز است گرفتن نطفة مردی درصورتی که مقدمات حرام نداشته باشد و گذاشتن آن در رحم مصنوعی و تربیت کردن آن به منظور تولید بچه و چنانچه بچهای از این راه تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار میشود ولکن این بچه مادر ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است گرفتن نطفه مرد به تنهائی در صورتی که مقدّمات حرام نداشته باشد وگذاشتن آن نطفه در رحم مصنوعی وتربیت کردن آن بمنظور تولید بچه و چنانچه امکان داشته باشد از این راه بچهای تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است واحکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار میشود ولکن این بچه مادر ندارد.