حق الماره
: حقي است که به موجب آن، رهگذر هنگام عبور از کنار درختِ ميوه يا زراعت بتواند مجاناً و بدون اذن مالک از آن بخورد
آیا حق الماره مشروع است؟
آری، جایز است برای مسافر هنگام عبور از کنار باغها از میوه آن به مقدار حاجت بخورد، به شرط آن که به قصد این کار حرکت نکرده باشد و چیزی با خود حمل نکند و موجب افساد نگردد و احتیاط آن است که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خودداری کند.
آری، جایز است برای مسافر هنگام عبور از کنار باغها از میوه آن به مقدار حاجت بخورد، به شرط آن که به قصد این کار حرکت نکرده باشد و چیزی با خود حمل نکند و موجب افساد نگردد و احتیاط آن است که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خودداری کند.
پاسخ:
آری، جایز است برای مسافر هنگام عبور از کنار باغها از میوه آن به مقدار حاجت بخورد، به شرط آن که به قصد این کار حرکت نکرده باشد و چیزی با خود حمل نکند و موجب افساد نگردد و احتیاط آن است که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خودداری کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا هیپنوتیزم از نظر اسلام مشروع است؟
- آیا از نظر شما حق تألیف، حقّی مشروع و قابل واگذاری است؟
- آیا عاریه دادن حیوانات برای استفاده از نمائات و منافع مشروع آن جایز است؟
- آیا امضاء کردن بر روی کفن مشروع است یا جزو خرافات است ؟
- چند نوع سرقفلی وجود دارد و کدام نوع آن مشروع است؟ طریقه انتقال و قیمت گذاری آن چگونه است؟
- اگر فردی مورد تعرّض و تهاجم قرار گیرد، ولی ناتوان از دفاع مشروع باشد، و ما به کمک او برویم، لکن با وجود این که جانش در خطر است کمک ما را نپذیرد، بلکه رد کند، وظیفه ما چیست؟اگر ما جهت کمک به او درگیر شده، و باعث قتل مهاجم شویم، چنانچه دفع خطر مهاجم، متوقّف بر قتلش باشد، آیا در محکمه می توان به دفاع مشروع استناد نمود؟
- پس از مدتی توانستم منزلی بخرم اما جهت سرمایه گذاری در کار مجبور هستم آن را بفروشم، آیا پس از فروش و مصرف پول آن جهت کسب درآمد مشروع باید خمس آن را بپردازم؟
- زن از حق مشروع خود- مبنی بر عدم تمکین- استفاده نموده و با وجود دسترسی به شوهر در اثر فشار غریزه جنسی مرتکب عمل شنیع زنا شده است آیا زنای وی محصنه محسوب می شود یا غیر محصنه ؟
- در بعضی مناطق مرسوم است که روز و شب پنج شنبه و جمعه که برای زیارت قبور اموات شان می روند، عطر و گلهای قیمتی و یا غیر قیمتی روی قبر می ریزند. آیا این کار مشروع و درست است؟
- اخیراً در منطقه ما، کانال تلویزیونی جدیدی راه اندازی شده که هم برنامه های خوب و مشروع، و هم برنامه های حرام دارد. آیا همکاری با این کانال تلویزیونی جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] امارات اثبات نسب مشروع چیست؟
- [آیت الله خوئی] طریق استقراض مشروع از بانک چیست؟
- [آیت الله سبحانی] مصرف میوه یا علفهایی مانند پونه که در کنار جوی آب رشد می کنند جایز است؟ و آیا در استفاده از حق المارة علم به رضایت مالک لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سرقفلی چیست؟ و آیا مشروع است یا خیر؟
- [سایر] آیا تجسم رابطه جنسی مشروع در ذهن اشکالی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] . فروش خون اگر به قصد عقلایی مشروع باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] 4) کسب درآمد در چنین اماکنی مشروع است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] سوراخ کردن گوش دختر خانمها و زنان برای اینکه گوشواره گوش کنند مشروع است یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وصیّ در اخراج ثلث افراط کرد یا در راه غیر مشروع صرف کرد، تکلیفش چیست؟
- [سایر] چرا برده داری (خرید و فروش انسان) در اسلام و قران مشروع است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- جایز است در موارد ضرورت نطفه¬ی مرد را با وسایلی گرفته و در رحم همسرش وارد کنند، لکن باید مقدّمات آن مشروع و حلال باشد و از مقدّمات حرام پرهیز شود.
- مضاربه ای که بانکها با پول افراد انجام می دهند چنانچه شرایط شرعیه بالا در آن رعایت شود و تنها صورت کاغذ بازی نداشته باشد صحیح است و سود حاصل از آن مشروع می باشد.
- 40 ضمانت دیگری خواه به صورت نقل ذمه باشد (یعنی بدهی طرف را به عهده گیرد که بپردازد) یا به صورت ضم ذمه به ذمه باشد (یعنی اگر بدهکار نپرداخت او بپردازد) هر دو صورت، صحیح و مشروع است.
- خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هرگاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله¬ی آن حرام است.
- 11 تغییر جنسیت و ظاهر ساختن جنسیت واقعی ذاتاً خلاف شرع نیست; ولی باید از مقدمات مشروع استفاده شود یعنی نظر و لمس حرام در آن نباشد، مگر اینکه به حد ضرورت همچون ضرورت مراجعه بیمار به طبیب، رسیده باشد که جایز است.
- هرگاه طلبکار طلب خود را در موقعی که حق دارد مطالبه کند بدهکار باید فوراً آن را بپردازد، و تأخیر آن گناه است، ولی اگر بدهکار غیر از خانه ای که در آن نشسته و اثاث و لوازم منزل و چیزهای دیگری که به آن احتیاج دارد چیزی نداشته باشد، طلبکار باید صبر کند و نمی تواند او را مجبور کند که چیزهای مورد احتیاجش را بفروشد، اما بدهکار باید برای پرداخت بدهی خود تلاش کند و از طریق کسب و کار یا راههای مشروع دیگر چیزی به دست آورده و بدهی خود را بپردازد.
- هرگاه طلبکار طلب خود را در موقعی که حق دارد مطالبه کند بدهکار باید فوراً آن را بپردازد، و تأخیر آن گناه است، ولی اگر بدهکار غیر از خانه ای که در آن نشسته و اثاث و لوازم منزل و چیزهای دیگری که به آن احتیاج دارد چیزی نداشته باشد، طلبکار باید صبر کند و نمی تواند او را مجبور کند که چیزهای مورد احتیاجش را بفروشد، اما بدهکار باید برای پرداخت بدهی خود تلاش کند و از طریق کسب و کار یا راههای مشروع دیگر چیزی به دست آورده و بدهی خود را بپردازد.
- جایز نیست نطفه مرد بیگانه را در رحم زنی وارد کنند، خواه با اجازه آن زن باشد یا نه و خواه شوهر داشته باشد یا نه و خواه شوهرش اجازه بدهد یا نه. و هرگاه چنین کنند و بچّه ای از آن متولد شود اگر این عمل بطور شبهه انجام شده مثل این که گمان می کرد زن خود اوست و زن نیز گمان می کرد نطفه شوهر اوست و بعد از آن معلوم شد چنین نبوده است، در این صورت بچّه متعلّق به آن مرد و زن است و تمام احکام فرزند را دارد، ولی اگر این کار از روی علم و عمد انجام گیرد بچّه ای که از آن متولّد می شود فرزند آنها حساب نمی شود و احکام ارث و مانند آن را ندارد؛ ولی احکام محرمیّت نسبت به صاحب نطفه، زن و بستگانشان جاری می شود. در ضمن پیوند تخمدان زن اجنبیّه به همسر در صورت ضرورت مانعی ندارد و استفاده از مادر جانشین در جایی که بخاطر ضرورت نطفه¬ی زن و شوهر در بیرون رحم با هم ترکیب شده، آن هم مانعی ندارد؛ ولی با توجّه به این که این کار معمولاً مستلزم نظر و لمس نا مشروع است تنها در حال ضرورت انجام گیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] در دو نماز اذان مشروع نیست اول نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی حجه است در عرفات دوم نماز عشاء شب عید قربان برای کسی که در مشعر الحرام باشد و در این دو نماز در صورتی اذان مشروع نیست که با نماز قبلی هیچ فاصله نشود یا بین انها کمی فاصله شود که عرفا بگویند دو نماز را با هم خوانده است
- [امام خمینی] در جایی که استعمال این آلات در وجه حرام شایع و رایج است بطوری که استعمال حلال آن تقریباً غیر مقصود باشد اجازه نمیدهم فروش و خرید آنها را مگر برای اشخاصی که هیچ استعمال غیر مشروع با آنها نکنند و نگذارند دیگری هم استعمال غیر مشروع کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز خواندن بر بچه ای که شش سال او تمام نشده رجاء اشکال ندارد ولی نماز خواندن بر بچه ای که مرده به دنیا امده مشروع نیست
- [آیت الله شبیری زنجانی] غسل جبیرهای - در غیر غسل میت - مثل وضوی جبیرهایست و احتیاط مستحب آن است که آن را ترتیبی به جا آورند و در غسل میت غسل جبیرهای مشروع نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چیزهایی که در نماز یومیه واجب یا مستحب است، در نماز آیات هم واجب و مستحب می‌باشد، ولی در نماز آیات، اذان و اقامه مشروع نیست؛ بلکه اگر با جماعت بخوانند مستحب است سه مرتبه بگویند: (الصّلاة).
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسب مال باید از راه حلال و مشروع باشد و از راه های حرام، مثل قمار و دزدی و ربا و غنا و مسابقه های جدیده محرمه، حرام است.
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اذان نماز کسی برای نماز دیگری , کافی است; نه شنیدن اذان در گوش نوزاد ; یا موارد دیگری که اصل مشروع بودن آنها ثابت شده باشد; چه رسد به موارد غیر ثابت.
- [آیت الله سبحانی] مضاربه ای که بانکها با پول افراد انجام می دهند چنانچه شرایط شرعیه در آن رعایت شود و تنها صورت کاغذبازی نداشته باشد صحیح است و سود حاصل از آن مشروع می باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عاریه دادن گوسفند برای استفاده از شیر و پشم آن، و عاریه دادن حیوان نر برای آبستن کردن حیوان مادّه صحیح است و نیز عاریه دادن حیوانات دیگر برای منافع مشروع آنها اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر روباه را به غیر دستوری که در شرع معین شده کشته باشند، یا خودش مرده باشد، خرید و فروش پوست آن در صورتی که هیچ استفاده مشروع و حلالی از آن برده نشود حرام و معامله آن باطل است.