مجاز
مجاز، استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له می‌باشد. و در اصول فقه کاربرد دارد.
یک ملاک برای ریش بگویید. آیا ریش مدل دار مجاز است؟
آنچه بنابر احتیاط لازم است این است که مقداری ریش بگذارد که گفته شود ریش دارد.
آنچه بنابر احتیاط لازم است این است که مقداری ریش بگذارد که گفته شود ریش دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گاهی برخی شرکت های اروپایی برای استخدام در شرکت خود امتیازی برای افراد ریش تراشیده قایل می شوند آیا جایز است برای استخدام در آن شرکت، ریش را تراشید؟
- ملاک اطلاق (آلات قمار) چه می باشد؟
- نظر اسلام در رابطه با روابط زناشویی زن و شوهر چیست؟ حدود روابط چیست؟ چه کارهایی مجاز و چه کارهایی غیر مجاز است؟
- آیا والدین می توانند فرزندان خود را از گوش دادن به موسیقی روز ویا تراشیدن ریش منع کنند؟
- ملاک لهوی بودن صید چیست ؟ آیا صید ماهی از باب تفریح لهوی است یا نه ؟
- با توجه به اینکه حکم استمناء در اسلام مجاز نیست، آیا موارد استثناء هم دارد ؟
- آیا خرید از مغازه ای که متعلق به یک اسرائیلی است مجاز می باشد؟
- زمان مجاز برای فاصله انداختن میان نماز طواف و سعی، چه مقدار است؟
- به طور کلی در چه شرایطی رشوه دادن در ادارات مجاز است؟
- آیا شبیه سازی انسان از خودش مجاز می باشد یا خیر ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] ملاک باقی ماندن یک چهارم ریش در صدق ریش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چندی پیش در جریان مسأله ای از احکام معظّم له مبنی بر عدم جواز شرعی غیبت شخص ریش تراش (در خصوص تراشیدن ریش قرار گرفتیم) مضمون مسأله چنین بود که (نظر به این که بعضی از علما و مجتهدین تراشیدن ریش را حرام نمی دانند جایز نیست از شخص ریش تراش در خصوص این عمل غیبت شود) بفرمایید کدام یک از علما این کار را مجاز می دانند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چندی پیش در جریان مسأله ای از احکام معظّم له مبنی بر عدم جواز شرعی غیبت شخص ریش تراش (در خصوص تراشیدن ریش قرار گرفتیم) مضمون مسأله چنین بود که (نظر به این که بعضی از علما و مجتهدین تراشیدن ریش را حرام نمی دانند جایز نیست از شخص ریش تراش در خصوص این عمل غیبت شود) بفرمایید کدام یک از علما این کار را مجاز می دانند؟
- [سایر] مهم ترین مدل های دموکراسی کدام اند؟
- [سایر] آیا اسلام درباره مدل کفش هم نظر خاصی دارد؟
- [سایر] مدل بانکداری اسلامی منطبق بر فقه شیعه کدام است؟
- [سایر] نظر مرحوم علامه طباطبایی(ره) در مورد حکومت بر اساس اسلام و به طور خاص مدل فعلی حکومت (جمهوری اسلامی ایران) و (ولایت فقیه) چه بوده است؟ آیا درست است که ایشان مخالف این مدل بوده اند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حکم تراشیدن ریش با تیغ چیست و آیا ریش شامل موی روی گونهها و صورت هم میشود یا فقط فکّ پائین صدق ریش میکند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا برای رشد بهتر ریش یا برای رفع خارش، می توان ریش را تراشید؟
- [سایر] فلسفه حرمت ریش تراشی و واجب بودن باقی گذاشتن ریش چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- تراشیدن ریش و اخذ اجرت بر آن بنابر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که مورد اضطرار باشد ، یا ترک آن موجب ضرر یا حرجی باشد که معمولاً تحمّل نمیشود ، هر چند از جهت استهزاء وتوهین باشد .
- اگر رطوبت دست فقط به اندازه مسح سر باشد احتیاط واجب آن است که سر را با همان رطوبت مسح کند ، و برای مسح پاها از ریش خود رطوبت بگیرد.
- - اگر معتکف از محلّ اعتکاف عمداً و اختیاراً و با وجود اطّلاع از حکم شرعی در غیر موارد ضروری و مجاز برای خروج، خارج گردد، اعتکافش باطل میشود.
- - اگر معتکف از محلّ اعتکاف به خاطر ندانستن مسأله و جهل به حکم شرعی در غیر موارد ضروری و مجاز برای خروج، خارج گردد، اعتکافش باطل میشود.
- - در حال اعتکاف جدال بر سر مسائل دنیوی یا دینی در صورتی که به قصد غلبه برطرف مقابل و اظهار فضلیت و برتری باشد، حرام است اما اگر به قصد اظهار حق و روشن شدن حقیقت و برطرف کردن خطا و اشتباه طرف مقابل باشد نه تنها حرام نیست بلکه از بهترین عبادات است. بنابراین ملاک، قصد و نیت معتکف است.
- اگر در نگهداری چیزی که عاریه گرفته است کوتاهی نکند ، و در آن تصرف غیر مجاز هم ننماید و اتفاقاً آن چیز تلف شود ، ضامن نیست ، ولی چنانچه شرط کنند که اگر تلف شود گیرنده ضامن باشد ، یا چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد ، باید عوض آن را بدهد .
- کسی که امانت را قبول میکند ، اگر در نگهداری آن کوتاهی نکند و تعدّی یعنی تصرف غیر مجاز هم ننماید و اتفاقاً آن مال تلف شود ، ضامن نیست ، ولی اگر در نگهداری آن کوتاهی کند ، مثلاً آن را در جائی بگذارد که مأمون از آن نباشد که ظالمی بفهمد و آن را ببرد ، یا تعدّی کند مثلاً لباس را بپوشد ، یا حیوان را سوار شود ، چنانچه تلف شود باید عوض آن را به صاحبش بدهد .
- مکروه است در نماز صورت را کمی به طرف راست یا چپ بگرداند بطوری که نتواند مقداری از پشت سرش را ببیند ، و اگر بتواند ببیند ، نمازش باطل است چنانکه گذشت . و نیز مکروه است در نماز چشمها را بر هم بگذارد ، یا به طرف راست و چپ بگرداند ، و با ریش و دست خود بازی کند ، و انگشتها را داخل هم نماید ، و آب دهن بیندازد ، و به خط قرآن یا کتاب یا خط انگشتری نگاه کند . و نیز مکروه است موقع خواندن حمد و سوره و گفتن ذکر ، برای شنیدن حرف کسی ساکت شود ، بلکه هر کاری که خضوع و خشوع را از بین ببرد ، مکروه می‌باشد .
- اگر از بچهای چیزی را بدون اذن صاحبش بطور امانت قبول کند ، باید آن را به صاحبش بدهد ، و اگر آن چیز مال خود بچه است ، لازم است آن مال را به ولیّ او برساند ، و چنانچه پیش از رساندن مال به آنان تلف شود ، باید عوض آن را بدهد ، ولی اگر مال در معرض تلف باشد و گرفتن مال از بچه برای حفظ و رساندن آن به ولیّ باشد ، اگر در نگهداری ، یا رساندن آن کوتاهی نکند ، و تصرف غیر مجاز نیز نکند ، ضامن نیست ، و همچنین اگر امانت گذار دیوانه باشد .
- سپردهگذاری در بانکهای دولتی به معنای قرض دادن به آنها با شرط گرفتن سود جایز نیست و آن سود ربا است. بلکه مال به این سپردهگذاری بانکها هرچند بدون دریافت سود باشد، شرعاً به منزله اتلاف مال است؛ زیرا آنچه را بعداً از بانک باز پس میگیرند، مال بانک نیست، بلکه از اموال مجهولالمالک است. بنابراین سپردن درآمدها و فایدههایی که شخص در طول سال بدست میآورد، در بانکهای دولتی، بدون پرداخت خمس آن، مشکل است؛ زیرا او اجازه صرف این اموال را برای مؤونه خود دارد و به اتلاف آن مجاز نیست، و اگر آن را اتلاف کند، ضامن خمس برای صاحبان آن میشود. البته این در صورتی است که سپردهگذاری بدون اجازه حاکم شرع باشد اما چنانچه حاکم شرع به شخصی اجازه سپردهگذاری داد و به سیستم بانکی نیز اجازه داد که سپرده را از اموال موجود در بانک بپردازد، سپردهگذاری اشکال شرعی ندارد همانگونه که جایز است سپردهگذار سود شرط نشده را دریافت کرده، و نیمی از آن را در امور شخصی خود صرف نموده و نیمی دیگر را به عنوان صدقه به افراد مستحق و فقیر تسلیم نماید، و عامه مؤمنین از طرف ما مجاز در سپردهگذاری و دریافت سود و صرف آن به نحو مذکور میباشند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] تراشیدن ریش و ماشین کردن آن، اگر مثل تراشیدن باشد حرام است و در این حکم تمام مردم یکسانند و حکم خدا به واسطهی مسخرهی [کردن] مردم تغییر نمیکند، پس کسی هم که اوّل تکلیف او است، یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره میکنند، چنانچه ریش بتراشد یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن باشد، حرام می‌باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] تراشیدن ریش وماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد حرام است و در این حکم تمام مردم یکسانند و حکم خدا به واسطه مسخره مردم تغییر نمیکند; پس کسی هم که اوّل تکلیف اوست، یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره میکنند، چنانچه ریش بتراشد یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن باشد، حرام می‌باشد.
- [آیت الله بهجت] حنای نجس را اگر به سر یا ریش ببندند ، بعد از شستن ریش و سر، رنگ آن پاک است . و آنچه از اجزاء کوچک آن باقی بماند ، بعد از شستن ، ظاهر آنها پاک می شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تراشیدن ریش و ماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد؛ بنا بر احتیاط واجب حرام است.
- [آیت الله مظاهری] اگر ریش کسی را به زور بتراشند و بعد بروید، باید یک سوّم دیه کشتن را بدهند.
- [آیت الله خوئی] تراشیدن ریش و ماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد در حال اختیار بنابر احتیاط واجب، حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در زکات فطره خوراک شخصی خود انسان ملاک نیست بلکه خوراک معمولی اهل شهر و یا محل ملاک است; بنابراین، کسی که همیشه برنج می خورد می تواند زکات فطره را از گندم بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای مسح، رطوبتی در کف دست نمانده باشد نمیتواند دست را با آبی از خارجتر کند بلکه بنا بر احتیاط باید از ریش خود رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید و گرفتن رطوبت از غیر ریش و مسح نمودن با آن، محل اشکال است.
- [آیت الله خوئی] اگر برای مسح، رطوبت در کف دست نمانده باشد نمیتواند دست را با آب خارج تر کند، بلکه باید از ریش خود رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید و گرفتن رطوبت از غیر ریش و مسح نمودن با آن محل اشکال است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای مسح رطوبتی در کف دست نمانده باشد نمی تواند دست را با اب خارج تر کند بلکه باید از ریش خود که داخل در حد صورت است رطوبت بگیرد وبا ان مسح نماید و گرفتن رطوبت از غیر ریش و مسح نمودن با ان محل اشکال است