عقد نکاح
نکاح در لغت بنابر مشهور به معنی وطی است. پس استعمال آن در عقد و تزویج مجاز خواهد بود.
آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح شرط کرد که محل سکنا به زن واگذار شود؟
شرط مزبور صحیح است. جوادی آملی 22/3/81
شرط مزبور صحیح است. جوادی آملی 22/3/81
پاسخ:
شرط مزبور صحیح است. جوادی آملی 22/3/81
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح، شرط کرد که محل سکنا به زن واگذار شود؟
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح شرط کرد که حضانت بچهها در صورت وقوع طلاق، به مادر واگذار شود؟
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح شرط کرد که زن حق طلاق داشته باشد؛ نه مرد؟ آیا این شرط سبب بطلان عقد نمیشود؟
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح، شرط کرد که حضانت بچه ها، در صورت وقوع طلاق، به مادر واگذار شود؟
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح، شرط کرد که زن حق طلاق داشته باشد؛ نه مرد؟ آیا این شرط موجب بطلان عقد نمیشود؟
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح شرط کرد که مرد زن را طلاق ندهد؟
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح شرط کرد که زن بچه دار نشود؟
- آیا می‌‌توان در ضمن عقد نکاح شرط کرد که تمکین خاص صورت نگیرد؟ آیا این شرط موجب بطلان عقد نمیشود؟
- با احترام به استحضار میرساند، ضمن عقد بیعی شرط شده که هرگاه خریدار قسطی از اقساط ثمن را پرداخت ننماید، معامله فسخ خواهد شد. از طرفی فروشنده حق انتقال مبیع به غیر را از خریدار سلب ننموده و خریدار به واسطه عقد بیع جدیدی مبیع را به شخص ثالث واگذار مینماید و مبیع متعلق حق غیر قرار میگیرد. در فرض تحقق شرط (عدم وصول قسط): 1) با توجه به ایجاد حق مالکیت برای خریدار اول و عدم سلب حق انتقال به ثالث از وی و از طرفی نظر به اینکه انتقال به ثالث قبل از اعمال فسخ صورت گرفته آیا انتقال مبیع از سوی خریدار اول، جزء حقوق مالکانه وی محسوب میگردد و انتقال صحیح است؟ 2) آیا با انتقال مبیع به ثالث و قرار گرفتن ملکیت مبیع در مالکیت ثالث با توجه به سرایت نکردن اثر فسخ به گذشته و فقدان اثر قهقرایی فسخ، اصل بر سقوط شرط است یا بقاء آن؟ 3) در صورت بقاء شرط، آیا شرط مزبور قابل تسری به شخص ثالث که در قرارداد اول نقشی نداشته خواهد بود و فسخ را می‌‌توان به ضرر وی اعمال کرد؟ 4) در صورت اعمال فسخ (در فرض بقاء شرط فسخ)، مبیع که متعلق حق غیر (ثالث) قرار گرفته، قابل اعاده به فروشنده اولیه میباشد؟ در صورتی که مبیع قابل اعاده نباشد چه حقی برای فروشنده ایجاد خواهد شد؟
- در گذشته، پدرم برای محرم شدن با زن دایی ام، دختر او را برای چند ساعت صیغه نمود. اکنون که زن دایی ام از دنیا رفته، آیا ازدواج بنده با دختردایی ام جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا زن میتواند در ضمن عقد ازدواج، شرط کند که شوهر او همسر دوم اختیار نکند؟
- [سایر] آیا زن میتواند در ضمن عقد ازدواج، شرط کند که شوهر او همسر دوم اختیار نکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در عقد نکاح دائم می توان شرط کرد که نزدیکی زن و مرد صورت نگیرد؟
- [سایر] آیا اگر مرد زن را وادار کند که در خانهای سکنا گزیند و زن راضی نباشد، اشکال دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در ضمن عقد نکاح شرط شود که زوج بدون اذن زوجه، ازدواج مجدد نکند. در صورت تخلف و انجام عقد ازدواج موقت، آیا زن می تواند از حق وکالت در طلاق استفاده نماید؟
- [آیت الله بهجت] آیا زن می تواند در عقد نکاح شرط کند که بعد از ازدواج شرایطی را تعیین کند به این معنا که ضمن عقد نکاح شرط مطلق بگذارد که بعد از ازدواج مصادیق آن را مشخص کند که از طرف مرد لازم الاجرا باشد؟
- [سایر] می دانیم که اگر بکارت زن در عقد شرط شود و بعد از عقد معلوم شود زن باکره نیست، شوهر حق فسخ عقد را دارد. حال: 1.اگر در عقد به چنین شرطی تصریح نشود، آیا این امر بطور عرفی جزو شرایط ضمن عقد نمی باشد؟ 2. در صورت شرط کردن، آیا اگر پرده بکارت (قبل یا بعد از عقد) به غیر از ارتباط زناشویی از بین رفته باشد، باز هم برای شوهر حق فسخ عقد باقیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا شرط خیار فسخ در عقد ازدواج موجب بطلان عقد می شود؟
- [آیت الله بهجت] در عقد ازدواج موقّت، آیا شرط نفقه نافذ است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زن می تواند در ازدواج موقت شرط کند که شوهر نفقه او را بپردازد؟ در عقد خارج لازم دیگر چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .اگر اجاره دهنده یا اجاره کننده مغبون شده باشد, میتواند اجاره را به هم بزند, مگر آنکه در حال عقد اجاره از قیمت آگاه بوده و اقدام کرده یا در حین عقد شرط کرده باشد که در صورت مغبون شدن, حق به هم زدن عقد را نداشته باشد.
- .اگر کسی اجیر شود کاری را با اجارهبهای معیّن انجام دهد و به صورت صریح یا ضمنی شرط مباشرت نشده باشد, میتواند آن کار را به دیگری واگذار نماید؛ ولی نمیتواند اجاره بها را کم کند, مگر آنکه خودش مقداری از کار را انجام دهد, هرچند به صورت طرح نقشه، تهیّه وسائل و... باشد.
- .اجاره، عقد لازم است و باید برابر آن عمل شود و نمیتوان آن را به هم زد, مگر در مواردی مانند آنکه با رضایت یکدیگر اجاره را به هم بزنند یا آنکه هر دو طرف یا یکی از آنها در ضمن عقد شرط کنند که حق به هم زدن آن را داشته باشند.
- .هرگاه خریدار یا فروشنده را به معامله مجبور کنند , به صورتی که وی در اصل عقد، قصد جدّی به داد و ستد کرد , ولی راضی نبود و پس از آن ابراز رضایت نمود، آن داد و ستد صحیح است و نیازی به عقد جدید نیست و اگر وی در اصل مع امله قصد جدّی نداشت و فقط با زبان یا فعل , بدون قصد, کاری را انجام داد، اظهار رضایت بعدی کافی نیست , بلکه باید عقد قولی (صیغه) یا فعلی (معاطات) برقرار شود.
- .در پیمان اجاره،صیغه (لفظ) لازم نیست , چون به چند صورت عقد اجاره درست است: 1 .اجاره دهنده و اجاره کننده با هر زبانی که دارند اجاره را با لفظ ادا کنند؛ 2 .هر دو طرف , فعلی انجام دهند که بر اجاره دلالت داشته باشد؛ 3 .یک طرف با لفظ و طرف دیگر با فعل ، اجاره را برقرار کنند . در صحّت عقد اجاره به صورت های یادشده , فرقی بین اجاره دادن مال و اجیر شدن شخص نیست.
- .خرید و فروش بچه های نابالغ با یکدیگر و نیز معامله بالغ با نابالغ باطل است , مگر آنکه داد و ستد بین بالغ ها باشد و نابالغ وسیله نقل و انتقال قرار گیرد یا فقط صیغه عقد را در صورت اطلاع کافی، اجرا نماید . معامله نابالغی که به رشد و تمییز رسیده است , در اشیای کمارزش با اذن ولیّ میتواند صحیح باشد.
- .چنانچه کافر ذمّی از مسلمانی زمینی خرید و خمس آن را نپرداخت و آن را به مسلمان دیگر فروخت، اگر معامله در مرحله اجرای صیغهّ عقد بود و مبادله عملی انجام نشد، کافر ذمّی فقط ضامن خمس است و چنانچه آن زمین به قبض مشتری مسلمان رسیده باشد، در این صورت , هم ذمّی, هم مشتری مسلمان، ضامن خمس آن زمیناند.
- .کسی که میدانست بدن یا لباس یا محلّ سجده و چیزی که پاک بودن آن شرط صحّت نماز است، متنجّس بوده و به طور متعارف, آنها را شست و یقین یا اطمینان کامل حاصل نمود که پاک شده اند و بعد از نماز فهمید پاک نشدهاند، نماز او صحیح است و اگر فرد آگاه و موثّق آنها را شست و پاک شدن را اعلام نمود و پس از نماز معلوم شد که پاک نشده, نمازش درست است.
- .اگر ملک مورد اجاره پس از گذشت مقداری از زمان آن، به صورتی ویران شود که قابل بهره وری نباشد یا استفاده از آن برابر شرط تعهّد شده ممکن نباشد، عقد اجاره نسبت به مدت مانده باطل میشود و نسبت به گذشته هم می‌‌توان آن را باطل نمود و اجاره بهای معمول (اجرت مثل) داد. مستأجر هم میتواند برابر اجاره بهای تعیین شده, سهم آن را بپردازد.
- .نماز قضا و مس تحب, مانند نماز واجبِ اداست که باید پوشاندن مرد و زن رعایت شود و نماز احتیاط و قضای سجده و قضای تشهد , حکم نماز واجب را دارند ; اما در سجده سهو پوشاندن شرط نیست , هرچند احتیاط در پوشاندن است . سجده تلاوت قرآن و سجده شکر , مشروط به آن نیستند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] وکالت عقد جایز است و هر یک از دو طرف میتواند آن را به هم بزند مگر اینکه در ضمن عقد لازمی، شرط شده باشد، مثلاً در ضمن عقد نکاح شرط کنند که زن وکیل باشد که اگر مرد نفقه نداد زن از طرف شوهر خود را طلاق دهد، که در این صورت شوهر حقّ ندارد او را عزل نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد معلوم شود که باکره نبوده می تواند ازدواج را به هم زند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زن و شوهری که به ازدواج موقّت به عقد هم درآمدهاند از یکدیگر ارث نمیبرند، مگر در ضمن عقد ازدواج موقّت شرط ارث بردن شده باشد که هر کدام که چنین شرطی برای او شده، همچون زن و شوهر دائمی ارث میبرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد، یا صیغه تا وقتی که آن زن در عقد او است نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زنی را برای خود عقد کند؛ دائمه باشد یا صیغه؛ تا وقتی که آن زن در عقد او است نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد یا صیغه، تا وقتی که آن زن در عقد اوست، نمیتواند با خواهر آن زن ازدواج نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر زنی را برای خود عقد کند ، دائمه باشد یا صیغه ، تا وقتی که آن زن در عقد اوست نمیتواند با خواهر آن زن ازدواج نماید .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی را برای خود عقد کند ، دائمه باشد یا صیغه ، تا وقتی که آن زن در عقد او است ، نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید .
- [آیت الله بروجردی] اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد یا صیغه تا وقتی که آن زن در عقد او است، نمیتواند با خواهر آن زن ازدواج کند.
- [آیت الله خوئی] اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد، یا صیغه تا وقتی که آن زن در عقد او است نمیتواند با خواهر آن زن ازدواج نماید.