نماز صبح
نماز صبح از نمازهای یومیه که دو رکعت است و بین طلوع فجر و طلوع آفتاب خوانده می‌شود.
چه زمانی نماز صبح قضا می شود؟
هنگام طلوع آفتاب.
هنگام طلوع آفتاب.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- من می دانم نماز قضا دارم. اما نمی دانم نماز صبح است یا ظهر یا عصر. وظیفه ی من چیست؟
- کسی نمازهای قضایش را به ترتیب خوانده و بعد متوجه شده که مثلاً یک نماز صبح را فراموش کرده. آیا باید فقط همان نماز را قضا کند یا پس از آن نماز، همه ی نمازها را نیز قضا نماید؟
- کسی که نماز قضا زیاد دارد و مقداری از آن ها ظهر و عصر و مغرب و عشا و اکثر آن ها نماز صبح بوده، آن ها را چگونه قضا کند؟ با توجّه به این که مقدار آن ها را هم نمی داند.
- وقت نافله صبح چه موقع است؟ آیا نماز نافله قضا دارد؟ و چه موقع می توان آن را به جا آورد؟
- روزه داری پس از اذان صبح متوجه می شود که غسل او باطل بوده است، آیاروزه اش صحیح است یا قضا و کفاره دارد؟
- آیا نماز عید قضا دارد؟
- کیفیت خواندن نماز قضا و روزه قضا برای جاهل به جنابت چگونه است؟
- آیا نماز قضا اذان و اقامه دارد؟
- آیا می شود به جای نماز قضا نافله بخوانیم؟ و اگر کسی نماز قضا بر عهده داشته باشد، می تواند نافله بخواند؟
- نیّت نماز قضا چگونه باید باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی به اشتباه گمان برد که وقت نماز صبح تمام شده و نماز خود را به نیّت قضا بخواند و هنگام نماز ظهر بفهمد که نماز صبح قضا نشده بود، حکم نمازی که خوانده چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا می‌شود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا می‌شود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا می‌شود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا می‌شود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا می‌شود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا می‌شود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در نمازهای قضا برای مثال نماز صبح لازم است نماز قضای صبح را قبل از نماز ادای ظهر وعصر خواند؟
- [سایر] چه راهکارهایی پیشنهاد میکنید که بتوانیم برای نماز صبح بیدار شویم و نمازمان قضا نشود؟
- [سایر] برای بیداری و قضا نشدن نماز صبح چه راهکارهایی وجود دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر نماز صبح از ما قضا شده باشد حتما باید قبل از نمازظهر خوانده شود
- [آیت الله اردبیلی] اینجانب نماز قضای زیادی دارم. آیا می¬توانم اول فقط نماز قضای صبح را بخوانم سپس وقتی که نماز قضای صبح به طور کامل تمام شد نماز قضای ظهر را شروع کنم. نیت نماز قضا چگونه است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زن مستحاضه کثیره نماز صبح وی قضا شود و بخواهد نماز ظهر را بجا آورد آیا برای نماز قضای صبح غسل جداگانه لازم است یا می تواند یک غسل انجام دهد و نماز قضا و ظهر و عصر را بجا آورد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فرد بعد از تکبیر نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبحش قضا شده می تواند نیت را به نماز صبح برگرداند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود؛ و اگر کسی چهار رکعت یا بیشتر از نافله شب را خوانده و وقت فریضه صبح رسیده، میتواند نماز شب را تمام کند و میتواند نافله و فریضه صبح را بخواند و بعداً باقیمانده نماز شب را قضا کند؛ و امّا اگر چیزی از نماز شب را بهجا نیاورده و یا کمتر از چهار رکعت بهجا آورده، در این دو صورت مقدم داشتن نافله و فریضه صبح بر قضای نماز شب افضل است.
- اگر از روی معصیت یا بهواسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند، بنابر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح، بدون اینکه نیت ادا و قضا کند بهجا آورد.
- اگر در ماه رمضان، بعد از تحقیق یقین کند که صبح نشده و کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضا لازم نیست.
- نافله صبح را بعد از تمام شدن نماز شب تا طلوع سرخی از طرف مشرق می‌شود خواند و بعد از آن، اول نماز صبح و بعد از آن نافله صبح را بخوانند.
- کسی که نماز قضا دارد، باید در خواندن آن کوتاهی نکند ولی واجب نیست فورا آن را بجا آورد، و کسی که نماز قضا دارد تا وقتی که وقت فریضه تنگ نشده می تواند نماز قضا یا نماز مستحبی بخواند.
- کسی که نماز قضا از همین روز یا روزهای پیش دارد، می تواند قبل از خواندن نمازی که قضا شده، نماز ادایی را بخواند و لازم نیست نماز قضا را جلو بیندازد، گر چه مطابق احتیاط است.
- اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند، نماز ظهر یا عصر یا عشا قضا شود، باید آن را دو رکعتی قضا نماید، اگرچه در غیر سفر بخواهد قضای آن را بهجا آورد، و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود، باید چهار رکعتی قضا نماید، اگرچه در سفر بخواهد آن را قضا نماید.
- اگر انسان چند نفر را برای نماز قضای میت اجیر کند، در صورتی که ترتیب قضا شدن نمازها برای مستأجر معلوم است، باید برای هر کدام آنها وقتی را معین نماید، مثلاً اگر با یکی از آنها قرار گذاشت که از صبح تا ظهر نماز بخواند، با دیگری قرار بگذارد که از ظهر تا شب بخواند، و نیز باید نماز را که در هر دفعه شروع میکند معین نماید، مثلاً قرار بگذارد نماز اولی که میخواند صبح باشد یا ظهر یا عصر، و با نفر دوم طوری قرار بگذارد که ترتیب رعایت شود.
- در استحاضه متوسطه باید زن برای نماز صبح غسل کند و تا صبح دیگر برای نمازهای خود بنابر احتیاط واجب پنبه را اگر خونی شده عوض کند یا آب بکشد، و همچنین ظاهر فرج اگر نجس شده است؛ و وجوب وضو برای هر نماز در این صورت خالی از وجه نیست و این در صورتی است که استحاضه متوسطه پیش از نماز صبح یا در بین آن پیدا شود، ولی اگر بعد از نماز صبح تا پیش از نماز ظهر یا بین آن حاصل شود باید برای نماز ظهر غسل کند، و به همین ترتیب، پیش از هر نماز یا بین هر نمازی که استحاضه متوسطه شده باید برای آن غسل کند. و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نکند باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند و اگر برای نماز ظهر و عصر غسل نکند باید پیش از نماز مغرب و عشا غسل نماید چه آنکه خون بیاید یا قطع شده باشد.
- نزدیک اذان صبح از طرف مشرق نور سفیدی رو به بالا حرکت میکند که آن را فجر اول گویند؛ موقعی که آن سفیدی پهن شد، فجر دوم و اول وقت نماز صبح است؛ و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون میآید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد، چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند، بنا بر احتیاط نیت نماز قضا کند؛ مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده، در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند، بعد نماز ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است یا نمیتواند نیت را به نماز قضا برگرداند؛ مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع زیاد می‌شود، نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله بروجردی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد، چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند، بنا بر احتیاط واجب باید نیت نماز قضا کند؛ مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از تمام شدن رکعت دوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده، در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، احتیاطاً باید نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند، بعد نماز ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، یا نمیتواند نیت را به نماز قضا برگرداند، مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود، نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند احتیاط مستحب این است که نیت نماز قضا کند مثلا اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح ان روز قضا شده در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد نیت را به نماز صبح برگرداند و ان را دو رکعتی تمام کند بعد ظهر را بخواند ولی اگر وقت تنگ است یا نمی تواند نیت را به نماز قضا برگرداند مثل ان که در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می شود نباید نیت را به قضای صبح برگرداند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده؛ یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد؛ چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند بهتر این است که نیت نماز قضا کند؛ مثلا اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده؛ در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد؛ نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد از آن ظهر را بخواند؛ ولی اگر وقت تنگ است یا نمی تواند نیت را به نماز قضا برگرداند مثلا در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده؛ چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می شود؛ نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، چنانچه وقت وسعت دارد وممکن است نیّت را به نماز قضا برگرداند احتیاط واجب آن است که نیّت نماز قضا کند مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از تمام شدن رکعت دوم یادش بیاید که نماز صبح آنروز قضا شده در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، احتیاط واجب آن است که نیّت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد نماز ظهر را بخواند ولی اگر وقت تنگ است یا نمیتواند نیّت را به نماز قضا برگرداند مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگربخواهد نیّت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود، نباید نیّت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیّت را به نماز قضا برگرداند مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، نیّت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است یا نمی تواند نیّت را به نماز قضا برگرداند مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیّت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می شود، نباید نیّت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد، چنان چه وقت وسعت دارد، و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند، می تواند نیت نماز قضا کند، مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از تمام شدن رکعت دوم، یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده، در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، می تواند نیت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند، بعد نماز ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، یا نمی تواند نیت را به نماز قضا برگرداند، مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیت نماز صبظح کند، یک رکوع که رکن است زیاد می شود، نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله خوئی] اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیت را به نماز قضا برگرداند، بهتر این است که نیت نماز قضا کند، مثلًا اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز قضا شده درصورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، نیت را به نماز ظهر برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد ظهر را بخواند، ولی اگر وقت تنگ است یا نمیتواند نیت را به نماز قضا برگرداند، مثلًا در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نیت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود نباید نیت را به قضای صبح برگرداند.
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد .