خسارت
خسارت همان زیان است. از آن به مناسبت در بابهای زکات، خمس، تجارت، شرکت و مضاربه سخن گفتهاند.
ز: آیا عدم النفع نیز خسارت است؟
عدم النفع، خسارت نیست.
عدم النفع، خسارت نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ه: مطالبه خسارت چه حکمی دارد؟ و خسارت را چه کسی باید متحمّل شود؟
- انتساب طفل ناشی از تلقیح مصنوعی دو بیگانه با طفل ناشی ا ز وطی به شبه چه تفاوتی دارند ؟
- با توجه به اینکه ظاهراً در قوانین فعلی در مورد عدم انجام تعهد در موعد مقرر برای جبران خسارت نسبت به اصل بدهی، بمیزان 12 درصد بعنوان خسارت تأخیر پیش بینی شده است و ظاهراً بانکها آن را عمل می‌کنند. آیا این خسارت شرعاً رباست؟
- و: اگر اشتباه از ناحیه وکیلِ یکی از طرفین صورت گرفته باشد، خسارت بر عهده کیست؟
- در صورت مساوی بودن تقصیر سبب و مباشر، تقسیم مسئولیت آن دو برای پرداخت خسارت چگونه خواهد بود؟
- گرفتن خسارت مازاد بر دیه از صدمه زننده مثل هزینه درمان و دوران نقاهت صدمه دیده، چه حکمی دارد؟
- آیا از افرادی که در پرداخت به موقع اقساط خود قصور می‌کنند می‌شود مبلغی را به عنوان دیرکرد یا خسارت دریافت نمود.
- آیا از افرادی که در پرداخت به موقع اقساط خود قصور می‌کنند، می‌شود مبلغی را به عنوان دیرکرد یا خسارت دریافت نمود؟
- شخصی با مراجعه به دادگاه مدعی است که بر اثر تصادف، استخوانهای صورتم شکسته و دادگاه، دیه لازم صادر نموده و لیکن زیبایی صورتم به طور کلی آسیب دیده به طوری که در مجامع عمومی با خجالت حضور پیدا می‌کنم و به خاطر نقص زیبایی حاصله تقاضای خسارت نموده‌ام آیا زیبایی مستقلاً یک عنوان خاص است و دارای ارثی و یا دیه خاصی است؟ یا اینکه نظریه کارشناسان فن از جمله پزشکی قانونی در زمینه خسارت وارده و جاهت شرعی دارد یا خیر؟
- در حالتی که شخص مضطر ناچار می‌شود تا برای دفع ضرر از دیگری به زیان خود اقدامی کند، مانند موردی که راننده اتومبیلی می‌بیند و برای پرهیز از تصادف با آنها به ناچار اتومبیل خود را به جدول جوی می‌زند و در نتیجه خصارت می‌بیند، در این مورد آیا اضرار به خود برای دفع ضرر از غیر جایز است یاخیر؟ و آیا شخص مضطر خسارت دیده، حق دارد بر طبق قاعده (اداره فضولی مال غیر) از صاحب حیوان یا سرپرست کودک یا آن منتفع مطالبه خسارت کند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] نظر معظّم له در رابطه با اخذ خسارت عدم النفع (از نوع منفعت قریب الحصول، یا متوقّع الحصول) چه می باشد؟ لطفاً حکم مصادیق زیر را بیان فرمایید: الف) راننده ای با اتومبیل خود کار می کند. در اثر تصادف و خسارت وارده، نتوانسته به مدّت 4 ماه کار کند، و به نظر کارشناسان 4 ماه هم برای تعمیر و راه اندازی خودروی مزبور وقت لازم است. آیا راننده اتومبیل می تواند علاوه بر هزینه تعمیر، خسارت عدم النفع متعارف این 4 ماه را از مقصِّر حادثه مطالبه نماید؟ ب) هرگاه کسی که حرفه رسمی او طبابت، یا جرّاحی، یا هر شغل دیگری است، در اثر صدمه بدنی عمدی، یا غیر عمدی، از کار افتاده شود، و به تشخیص کارشناسان، تا آخر عمر توانایی کار کردن و کسب درآمد متعارف را از دست بدهد. آیا می تواند علاوه بر دیه، درآمد ماهیانه اش را در حدّ متعارف از مقصِّر حادثه طلب کند؟ ج) شخصی با ارتکاب اعمالی نظیر آدم ربایی، طرح شکایت واهی منتهی به بازداشت، ارائه مدارک جعلی به دادگاه، و کسب مجوّز برای توقّف عملیّات ساختمانی، و مانند آن، بدون آن که صدمه بدنی به طرف وارد نماید، او را از کار و زندگی انداخته، و موجبات اضرار وی را فراهم نموده است. به گونه ای که دقیقاً قابل تقویم به مبلغ قابل توجّهی می باشد.آیا متضرّر می تواند بابت مدّتی که نتوانسته کار کند، و بازداشت بوده، یا بابت مدّتی که خانه دیرتر برای اجاره آماده شده، مطالبه خسارت نماید؟ د) آیا اولیای دم واجب النفقه مقتول که بعد از وقوع قتل از دریافت مستمرّی و نفقه محروم شده اند، می توانند تا مدّت زمانی که عرفاً و قانوناً مستحقّ نفقه بوده اند، علاوه بر دیه، به میزان نفقه معمول مطالبه خسارت نمایند؟ مثلا همسر مقتول تا زمانی که شوهر ننموده، و فرزندان صغیر مقتول تا زمانی که بالغ و متمکّن نشده اند، حقّ مطالبه خسارت دارند؟
- [سایر] ز نظر وئام وهاب اصل و ریشه خاندان سعودی کیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر خسارت تأخیر تأدیه بصورت شرط ضمن عقد لازم باشد، آیا اخذ این خسارت جایز است؟
- [سایر] طرز تلفظ انواع حروف قرآنی از جمله ص ث س ز ذ را بنویسید؟
- [سایر] با سلام یک سری توضیحات جامع برای یادگیری قوانین بعد ز ازدواج به من بدین
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به علت تأخیر تادیه، خسارت و ضرر مسلّم به شخصی وارد شده باشد، آیا می توان این نوع خسارت را گرفت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا دیه همان خسارت است و یا جانی باید علاوه بر دیه، خسارت وارد آمده به مجنی علیه و کلیّه هزینههای درمان را نیز بپردازد؟
- [سایر] بنده سال ها قبل با ماشین تصادف کردم و فرار کردم، البته خسارت زیادی وارد نشده بود، اما به هر حال به مال مردم خسارت زده ام. حالا که نه میزان خسارت وارده و نه شخص خسارت دیده را نمی شناسم و نمی دانم چکار باید کنم و دینم را چگونه ادا کنم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا خسارت تأخیر پرداخت دین، شرعی می باشد؟
- [آیت الله بهجت] آیا گرفتن خسارت تأخیر پرداختن دَیْن از کفّار جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- چیزهائی که در نماز یومیه واجب و مستحب است ، در نماز آیات هم واجب و مستحب می باشد ولی در نما ز آیات مستحب است بجای اذان و اقامه سه مرتبه به قصد امید ثواب بگویند الصلاهُ .
- مسافری که در سفر ا ز وطن خود عبور می کند ، وقتی بجائی برسد که دیوار وطن خود را ببیند و صدای اذان آن را بشنود باید نماز را تمام بخواند .
- انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید ، و اگر عمداً یا ا ز روی فراموشی جواب سلام را بقدری طول دهد ، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن واجب نیست .
- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و موقعی که دو رکعت نما ز احتیاط ایستاده را می خواند پیش از رکوع رکعت دوم یادش بیاید که نماز را سه رکعت خواند ه ، باید بنشیند و نماز احتیاط را یک رکعتی تمام کند و بنابر احتیاط واجب نماز را دوباره بخواند .
- مسافری که می خواهد نه روز یا کمتر در محلی بماند اگر بعد از آنکه نه روز یا کمتر در آنجا ماند ، بخواهد دوباره نه رو ز دیگر یا کمتر بمماند همینطور تا سی روز ، روز سی و یکم باید نماز را تمام بخواند .
- مستحاضه کثیره یا متوسطه اگر پیش ا ز داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل کند ، غسل او باطل است ، بلکه اگر نزدیک اذان صبح برای نماز شب غسل کند و نماز شب را بخواند احتیاط واجب آن است که بعد از داخل شدن ، دوباره غسل و وضو را بجا آورد .
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند یا احتمال می دهد که اگر بخوابد پیش ا ز اذان صبح بیدار می شود ، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند در صورتی که بخوابد وتا اذان صبح خواب بماند روزه اش صحیح است .
- اگر جنب از حرام به واسطة تنگی وقت ، عوض غسل تیمم نماید و بعد از تیمم عرق کند بنابر احتیاط واجب باید ا ز عرق خود در نماز اجتناب نماید ، ولی اگر به واسطة عذر دیگر تیمم کند ، اجتناب لازم نیست .
- کسی که غائط پی در پی ا ز او خارج می شود ، باید برای هر نمازی وضو بگیرد و فوراً مشغول نماز شود ، ولی برای بجا آوردن سجده و تشهد فراموش شده و نماز احتیاط که باید بعد از نماز انجام داد ، در صورتی که آنها را بعد از نماز فوراً بجا بیاورد ، وضو گرفتن لازم نیست .
- اگر پیش ا ز وقت نماز وضو داشته باشد و بداند یا دو شاهد عادل یا یک عادل که گفتار او اطمینان آور باشد که خبر دهند اگر وضوی خود را باطل کند ، تهیة آب برای او ممکن نیست ، چنانچه بتتواند بدون ضرر و مشقت وضوی خود را نگه دارد واجب آن است که آن را باطل نکند . و نیز اگر احتمال عقلانی دهد احتیاط واجب آن است که وضو را باطل نکند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] در عقد مضاربه، خسارت مربوط به مالک است، ولی اگر سودی بهدست آید جبران خسارت با آن می‌شود، و چنانچه شرط کنند که عامل تمام خسارت یا مقداری از آن را به عهده گیرد، اظهر صحت شرط است.
- [امام خمینی] لازم نیست در قرار بیمه میزان خسارت تعیین شود پس اگر قرار بگذارند که هر مقدار خسارت وارد شد، جبران کنند صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اگر حیوان به جان یا مال یا زراعت کسی خسارت وارد کند، چنانچه صاحب حیوان در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد ضامن خسارت است و الّا ضامن نیست.
- [آیت الله اردبیلی] لازم نیست در قرارداد بیمه میزان خسارت تعیین شود؛ پس اگر قرار بگذارند که هر مقدار خسارت وارد شد جبران کنند، صحیح است، ولی در عقد بیمه باید تعهدات طرفین عرفا معلوم و معین باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در محاسبه کردن ضرر و خسارت از درآمد سال، تفاوتی نیست که در اوا یل سال سود به دست آورد و بعداً متضرر شود یا خسارت ببیند ; یا اینکه در ابتدای سال ضرر کند و بعداً سود نماید، در هر دو صورت , ضرر و خسارت را میتواند از درآمد کسر نماید و سود مانده را تخمیس کند. متعلق خمس، عین یا ذمّه و تصرف در آن
- [آیت الله مظاهری] اگر با رعایت مراتب دفاع، به طرف خسارت مالی یا نقص عضو وارد شود یا کشته شود، انسان ضامن نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] تا وقتی عقد مضاربه باقی باشد خسارت وارد بر سرمایه از سود حاصل از عمل جبران می شود چه سود قبل از خسارت و یا بعد از ان باشد و اگر خسارت قبل از شروع در عمل باشد چنانچه قسمتی از سرمایه تلف شود ان خسارت به سود جبران می شود و چنانچه تمام سرمایه تلف شود بدون ان که کسی ان را تلف کند مضاربه باطل می شود و اگر کسی ان را تلف نماید و تلف کننده بدل ان را بدهد مضاربه باطل نمی شود
- [آیت الله سیستانی] خسارت ، یا تلفی که بر مال مضاربه وارد می‌شود ، مانند آتش سوزی و دزدی ، و مانند آن با سود حاصله جبران می‌شود ، چه سود ، قبل از خسارت باشد ، و چه بعد از آن ، بنابراین مالکیت عامل ، نسبت به سهم خود از سود حاصله ، منوط به عدم عروض خسارت یا تلف است ، و تنها وقتی قطعی می‌شود که مدت مضاربه پایان یابد ، یا قرارداد فسخ شود . ولی اگر عامل در ضمن قرارداد بر مالک شرط کند که خسارت با سود سابق یا لاحق جبران نشود ، شرط صحیح است . و باید به آن عمل شود .
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان خیال کرد کسی یا حیوانی، قصد هجوم به جان یا ناموس یا مال او را دارد و در مقام دفاع، خسارت مالی یا جانی به او وارد کرد، ولی بعد معلوم شد که او چنین قصدی نداشته و انسان اشتباه کرده است در این صورت گناه ندارد ولی ضامن خسارت است.
- [آیت الله بهجت] در مضاربه چنانچه خرید کالای خاصی شرط شده باشد، عامل نباید بر خلاف شرط عمل کند، و در صورت مخالفت، ضامن سرمایه و خسارت وارده میباشد، مگر آنکه مالک اجازه بدهد که در صورت اجازه، سود حاصله مطابق قرارداد خواهد بود و خسارت احتمالی بر عهده مالک است.