نماز استغفار
نماز استغفار، برای افزایش روزی می‌باشد.
امام جماعت مرتکب گناهی شده و از عدالت ساقط شده ولی شنیدیم که قبل از نماز و در اثنای نماز استغفار کرد، آیا این استغفار برای تحقق توبه و عادل شدن مجدّداً و صحت اقتدا کفایت می کند؟
نظر بر اینکه حقیقت توبه ندامت و پشیمانی از گناه است و آن از امور قلبی و باطنی می باشد نه ظاهری، لذا در تحقق توبه، مجرّد تلفظ به استغفار کفایت نمی کند بنابراین در فرض سؤال تا اطمینان به عادل شدن مجدّد او پیدا نکنید اقتدای به او صحیح نیست.
نظر بر اینکه حقیقت توبه ندامت و پشیمانی از گناه است و آن از امور قلبی و باطنی می باشد نه ظاهری، لذا در تحقق توبه، مجرّد تلفظ به استغفار کفایت نمی کند بنابراین در فرض سؤال تا اطمینان به عادل شدن مجدّد او پیدا نکنید اقتدای به او صحیح نیست.
عنوان سوال:
امام جماعت مرتکب گناهی شده و از عدالت ساقط شده ولی شنیدیم که قبل از نماز و در اثنای نماز استغفار کرد، آیا این استغفار برای تحقق توبه و عادل شدن مجدّداً و صحت اقتدا کفایت می کند؟
پاسخ:
نظر بر اینکه حقیقت توبه ندامت و پشیمانی از گناه است و آن از امور قلبی و باطنی می باشد نه ظاهری، لذا در تحقق توبه، مجرّد تلفظ به استغفار کفایت نمی کند بنابراین در فرض سؤال تا اطمینان به عادل شدن مجدّد او پیدا نکنید اقتدای به او صحیح نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در مواردی که انسان امام جماعت را نمی شناسد و از عدالت یا فسق او اطلاعی ندارد اقتدا صحیح است؟ و آنچه برای اثبات عدالت کفایت می کند چیست؟
- کسی نماز ظهر را به نماز عصر امام جماعت اقتدا کرد، آیا پس از آن برای نماز عصر اقامه بگوید یا همین که صفوف جماعت متفرق نشده اقامه از او ساقط است؟
- این جانب خود را عادل نمی دانم، آیا می توان امام جماعت شوم؟
- آیا صاحب دفتر ازدواج بودن به عدالت امام جماعت ضرر وارد می کند؟
- این جانب امام جماعت را عادل نمی دانم و به او اقتدا نمی کنم، آیا جایز است به دیگران بگویم و آنها را از بی عدالتی او آگاه کنم؟
- شخص غریبی در شهری وارد شد و برای ادای نماز به مسجد رفت و دید جماعت برپا شده ولی این شخص، امام جماعت را نمی شناسد، آیا می تواند به آن امام جماعت اقتدا کند؟
- اگر وقت اقامه جماعت کسی به قصد ساقط کردن امام از اعتبار، در همان مکان مسجد بصورت فرادی نماز بخواند، آیا نماز این شخص اشکالی دارد؟
- اشخاص مسافر، نماز ظهر یا عصر یا عشا رابه جماعت اقتدا می کنند و سر دو رکعت سلام می دهند و مجدداً به قصد نماز قضای احتیاطی به رکعت سوّم و چهارم امام اقتدا می کنند، آیا صحیح است؟
- اگر امام جماعت در اثنای نماز متوجه شود که نمازش باطل است، وظیفه اش چیست؟ و در صورت لزوم رها کردن، اگر خجالت بکشد، آیا جایز است نماز را صورتاً ادامه دهد؟
- شخصی استحقاق حد شرعی پیدا کرده ولی قبل از اجرای حد توبه کرده است یا تعزیر شده یا زندان و یا تبعید شده ولی فعلا توبه کرده است، آیا می تواند امام جماعت شود و ما می توانیم به او اقتدا کنیم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] شخصی می دانسته که عدالت از شرایط امام جماعت است. او عملی را از امام جماعت می دیده که در حقیقت ساقط کننده ی عدالت بوده، ولی او نمی دانسته و به آن امام اقتدا می کرده است، بعدا می فهمد عمل مذکور امام را از عدالت خارج می کند. تکلیف نمازهایی که به این صورت به جماعت خوانده است، چیست؟
- [آیت الله خوئی] اگر مرتکب شود امام جماعت چیزی را که اخلال به عدالت او میزند مثلاً، مانند غیبت، پس آیا جایز است اقتدا نمودن به چنین شخصی بعد از ایامی چنانچه عادت او استغفار نمودن بوده باشد اگر چه فعلاً علم به استغفار او ندارم؟
- [آیت الله سبحانی] اگر امام جماعت بگوید من عادل نیستم آیا می توان به او اقتدا کرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی به خاطر تقیّه به امام جماعت سنّی یا غیر عادل اقتدا کند، باید نمازش را اعاده کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی خود را عادل نداند و دیگری با دانستن شرایط امام جماعت به او اقتدا کند، آیا وظیفه ندارد که بگوید من عادل نیستم؟
- [آیت الله بهجت] شخصی با این که در عدالت امام جماعت شک دارد یا اصلاً او را عادل نمی داند، برای نماز به او اقتدا می کند، و دوباره همان نماز را فرادا می خواند. آیا این عمل او اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که انسان به عدالت امام جماعت شکّ داشته باشد، آیا می تواند به او اقتدا کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در نماز میّت، عدالت امام جماعت شرط است؟
- [آیت الله سبحانی] در مسجدی که امام جماعت عادل نماز را برگزار می کند شخصی در حالی که نماز جماعت برگزار شده، به قصد اینکه به دیگران بفهماند که امام عادل نیست نماز را فرادی می خواند آیا نماز وی صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر دو امام جماعت باشند: یکی شیعه و فاسق و دیگری سنّی و عادل. اقتدا به کدام یک از آن دو ارجح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا کافر بوده یا به جهتی نمازش باطل بوده مثلاً بیوضو نماز خوانده نماز جماعت مأموم صحیح است.
- امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز امام جماعت باید مرد باشد حتی برای زنان بنابر احتیاط واجب و اقتدا کردن بچّه ممیّز که خوب و بد را می فهمد به بچّه ممیّز دیگر مانعی ندارد.
- همه شرائطی که در امام جماعت لازم است باید در امام جمعه هم باشد مانند: عقل، ایمان، حلال زادگی و عدالت. ولی امامت کودکان و زنان در نماز جمعه جائز نیست.
- اگر امام جماعت به واسطه عذری یا تیمّم یا با وضوی جبیره ای نماز بخواند، می شود به او اقتدا کرد ولی اگر به واسطه عذر با لباس نجس نماز می خواند بنابر احتیاط واجب نباید به او اقتدا کرد.
- اگر از اوّل نماز یا بین حمد و سوره اقتدا کند و پیش از آنکه به رکوع رود امام سر از رکوع بردارد نماز او به طور جماعت صحیح است و باید رکوع کند و خود را به امام برساند.
- اگر امام و مأموم بخواهند پس از نماز جمعه، نماز ظهر را احتیاطاً بجا آوردند می توانند آنرا به جماعت برگزار کنند ولی مأمومی که در نماز جمعه شرکت نکرده نمی تواند به این نماز اقتدا کند و اگر به این نماز اقتدا کند از نماز ظهر او مجزی نیست و باید آن را اعاده نماید.
- کسی که نماز جمعه را به امامی اقتدا کرده می تواند نماز عصر را نیز به همان امام اقتدا کند ولی اگر بخواهد احتیاطاً نماز ظهر را هم بخواند راه آن این است که پس از پایان نماز جماعت مجدداً نماز ظهر و عصر را بجا آورد مگر اینکه امام هم بعد از خواندن نماز جمعه احتیاطاً نماز ظهر را بجا آورده باشد که در این صورت اگر مأموم نیز همین طور عمل کرده لازم نیست نماز عصر را تکرار کند.
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و به رکوع امام برسد، اگرچه ذکر امام تمام شده باشد، نمازش به طور جماعت صحیح است و یک رکعت حساب می شود، امّا اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد جماعتش باطل است. ولی نماز او به صورت فرادی صحیح است لذا آن را رکوع رکعت اول حساب کند و نماز خود را ادامه دهد هرچند احتیاط مستحب اعاده این نماز است.
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود امام سر از رکوع بردارد، می تواند نیّت فرادی کند یا صبر کند تا امام برای رکعت بعد برخیزد و آن را رکعت اوّل نماز خود حساب کند. ولی اگر برخاستن امام به قدری طول بکشد که نگویند این شخص نماز جماعت می خواند، باید نیّت فرادی نماید.
- اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود را می خواند می شود به او اقتدا کرد ولی اگر نمازش را احتیاطاً قضا می کند یا قضای احتیاطی نماز کس دیگر را می خواند اگر چه برای آن پول نگرفته باشد اقتدای به او اشکال دارد، مگر اینکه مأموم هم نماز احتیاطی از جهت احتیاطی که امام دارد، بخواند، ولی اگر انسان بداند نماز کسی که برای او قضا می خواند، فوت شده، اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلالزاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز اگر مأموم مرد است، امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن به بچه ممیّز که خوب و بد را میفهمد، بنا بر احتیاط واجب صحیح نیست؛ ولی بچه ممیّز، میتواند در نماز جماعت شرکت کند و اقتدا نماید و احکام جماعت هم بر آن بار می‌شود.
- [آیت الله سبحانی] عدالت یک حالت خداترسی باطنی در انسان است که او را از ارتکاب گناهان کبیره و اصرار بر صغیره باز می دارد و اگر هم گناهی از او سر زد فوراً نادم شده و استغفار می کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا کافر بوده یا بدون وضو نماز خوانده، نماز جماعت او صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . امام جماعت باید بالغ، عاقل، شیعه دوازده امامی، عادل و حلال زاده باشد، و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است امام هم باید مرد باشد. و در غیر نماز میت امامت زن بر زن ها کراهت دارد. و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز اگر ماموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد اگرچه آثار جماعت بر او مترتب نمی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند و نیز اگر ماموم مرد است امام اوهم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچة ممیز که خوب وبد را می فهمد به بچة ممیز دیگر مانعی ندارد اگر چه آثار جماعت بر او مترتب نمی شود .
- [آیت الله خوئی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلالزاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را میفهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد اگرچه آثار جماعت بر او مترتب نمیشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر اول نماز یا اثنای حمد و سوره اقتدا کند و پیش از ان که به رکوع رود امام سر از رکوع بردارد در صورتی که در تاخیر معذور باشد نماز و جماعت او صحیح است
- [آیت الله مظاهری] مستحب است کسی که گوش به غنا یا موسیقی داده است برای توبه از آن، غسل توبه کند و دو رکعت نماز توبه بخواند و بعد از آن توبه و استغفار و عذرخواهی از خدای متعال بنماید، بلکه این غسل و نماز برای توبه از هر گناهی مستحب است. [1]. لقمان، 6.
- [آیت الله مظاهری] امام لازم نیست نیّت جماعت کند ولی مأموم باید نیّت جماعت کند امّا دانستن اسم امام جماعت لازم نیست، مثلاً اگر نیّت کند اقتدا میکنم به امام حاضر کفایت می‌کند.