مرور زمان
کتاب (مرور زمان) اثری است که به بررسی فقهی حقوقی امکان قبول مرور زمان می‌پردازد. این کتاب در سه فصل تنظیم و چاپ شده است.
آیا مرور زمان حق شرعی کسی را از بین می برد و موجب سقوط حق می شود یا نه؟
در مواردی که حق ثابت باشد مرور زمان حق را از بین نمی برد.
در مواردی که حق ثابت باشد مرور زمان حق را از بین نمی برد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا انکار بعد از اقرار، تنها حد قتل را ساقط می کند؟ یا موجب سقوط هر حدی، مثل صد ضربه یا هشتاد ضربه شلاق هم می شود؟
- کارگری در حین عبور از راه پله ساختمانی که در آن کار می کرده اند، سقوط کرده، و بر اثر ضربه مغزی فوت کرده است. از نظر مقررات اداره کار نصب نرده در راه پله های ساختمانی جهت جلوگیری از سقوط کارگران، وظیفه کارفرما است، آیا در این گونه موارد کارفرما ضامن دیه مقتول می باشد یا خیر؟
- در چه مواردی قصاص ثابت است، و در چه مواردی می توان قصاص را تأخیر انداخت یا حکم به سقوط آن کرد؟
- آیا زن از میوه درختهایی که از قیمت آن ارث می برد سهم می برد، یا خیر؟
- آیا زوجه از سهم آب کشاورزی ارث می برد؟
- در مورد حدّ زنا گفته شده است که اگر زانی چهار بار اقرار به زنا کند حدّ ثابت است ولی اگر سه بار اقرار کرد تعزیر می شود و در مورد اقرار به زنای موجب رجم فتوا چنین است که اگر بعد از چهار بار اقرار، زانی انکار کند حدّ ساقط می شود، آیا در مورد اخیر می توان او را تعزیر کرد یا علاوه بر سقوط حد، تعزیر هم ندارد؟ و در صورت جواز تعزیر آیا تعزیر تنها تازیانه دون الحدّ است یا شامل حبس هم می شود؟
- در مواردی که گرفتن سرقفلی مشروع است، آیا زن از آن ارث می برد؟
- از چه طریقی می توان اسماء مبارکه را از بین برد؟
- آیا در تقسیم اموال میت مرد، زوجه او که مرده است ارث می برد؟
- مقصود از دیوانگی در عیوب موجب فسخ عقد نکاح چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا حدّ قوادی، در صورت توبه پیش از ثبوت جرم نزد حاکم، موجب سقوط حدّ است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا در خیار عیب، هرگونه تغییر یا تصرفی موجب سقوط حق رد است یا تصرف و تغییری که موجب نقص مالیت یا کاهش رغبت شود؟
- [سایر] آیا نزدیکی از دبر و یا سایر استمتاعات (غیر از نزدیکی از قُبل)، موجب سقوط حق حبس میشود؟
- [آیت الله سبحانی] آیا حق حبس تنها با دخول ساقط می شود یا آماده شدن زوجه برای استمتاعات موجب سقوط حق است .
- [آیت الله خامنه ای] آیا ترک مطالبه حق یا تأخیر در مطالبه آن مثلاً به مدّت دو سال شرعاً موجب سقوط حق می شود؟
- [آیت الله سبحانی] حرج و ضرری که موجب سقوط روزه می شود، آیا نسبت به شخص روزه گیرنده در نظر گرفته می شود یا نوع مردم را باید ملاحظه نمود؟
- [آیت الله بروجردی] در امر به معروف و نهی از منکر ظن به ضرر و به عدم تأثیر، موجب سقوط آن دو میگردد، یا احتمال هم کفایت میکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا حاکم شرع اختیار عفو مجرم و یا تبدیل و سقوط مجازات در تعزیرات منصوص شرعی را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گذشت زمان یا ایجاد تغییر کاربری در زمینی غصبی به مرور ایّام موجب عوض شدن حکم غصبی بودن آن می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مواردی که انکار پس از اقرار موجب سقوط رجم و قتل است، آیا حد مطلقاً اعمّ از رجم و قتل و صد ضربه شلاّق کلا ساقط است یا این که حاکم شرع می تواند با توجّه به سقوط رجم و قتل، متّهم را به شلاّق محکوم نماید همان طور که از دو صحیحه حلبی استفاده می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- همسر متوفی از طبقه دوم نیست ولی در کنار آنها ارث می برد همانطور که با طبقه اول ارث می برد.
- زنی که صیغه شده حق همخوابی ندارد و از شوهر ارث نمی برد، و شوهر هم از او ارث نمی برد.
- اگر سکوت علماء اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرمات، واجب است اظهار حق و انکار باطل اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد.
- اگر اعراض نمودن و ترک معاشرت با معصیت کار موجب تخفیف معصیت می شود یا احتمال بدهد که موجب تخفیف می شود، واجب است.
- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو، با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد و یا آنها را در آب فرو برد و به قصد وضو بیرون آورد و اگر موقعی که دستها را در آب فرو می برد نیّت وضوء کند و تا وقتی که آنها را از آب بیرون می آورد و ریزش آب تمام می شود به قصد وضوء باشد وضوی او صحیح است.
- اگر مرد نداند که زن در عده است یا نداند که عقد در عدّه حرام است و با او ازدواج کند، چنانچه بچه ای از او متولد شود ولد شبهه می باشد و احکام بچه حلال زاده را دارد و اگر زن نیز نمی داند از طرف او هم همین گونه است و اگر زن می دانسته از طرف او زنا محسوب می شود و بچه از جانب او ولد الزنا می باشد و احکام ولد الزنا را دارد یعنی از زن ارث نمی برد.
- خوردن چیزی که موجب مرگ می شود یا برای انسان ضرر کلّی دارد حرام است.
- کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است اگر رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد باید نماز را شکسته بخواند بنابراین اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد باید نماز را تمام بخواند.
- اگر فراموش کند که روزه است و سر را در آب فرو برد یا دیگری به زور سر او را در آب فرو برد; چنانچه در زیر آب یادش بیاید که روزه است، یا آنکس دست خود را بردارد، باید فوراً سر را بیرون آورد، و چنانچه بیرون نیاورد بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود.
- اگر نصف سر را یک دفعه و نصف دیگر آنرا دفعه دیگر در آب فرو برد روزه اش باطل نمی شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدّس به آن اهمیّت زیاد میدهد، مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروری اسلام، باید ملاحظه این اهمیّت بشود و مجرّدِ خوف ضرر، موجب سقوط وجوب آن نمیشود؛ پس اگر حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروری اسلام بر بذل جان و مال توقّف داشته باشد، بذل آن واجب است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 23 اگر امر خلاف شرعی در آن نباشد و موجب هتک مقدسات نشود اشکالی ندارند.
- [آیت الله اردبیلی] شک در تعداد رکعتهای نماز جمعه موجب بطلان آن است و در سایر احکام حکم نماز دو رکعتی را دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گذشت طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد شوهر از او ارث می برد و نیز اگر شوهر در بین ان عده بمیرد زن از او ارث می برد ولی اگر بعد از گذشتن عده یا در عده طلاق باین یکی از انان بمیرد دیگری از او ارث نمی برد
- [آیت الله سبحانی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد، شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین عده زن بمیرد، زن از او ارث می برد. ولی اگر بعداز گذشتن عده رجعی یا در عده طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد؛ طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد؛ شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین آن عده بمیرد؛ زن از او ارث می برد. ولی اگر بعد از گذشتن عده یا در عده طلاق بائن؛ یکی از آنان بمیرد؛ دیگری از او ارث نمی برد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی دهد و در بین عده بمیرد شوهر از او ارث می برد، همچنین اگر شوهر در بین عده زن بمیرد زن از او ارث می برد، ولی در عده طلاق بائن هرگاه یکی از آنان بمیرد دیگری از او ارث نمی برد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد ، طلاق رجعی بدهند و در بین عدّه بمیرد ، شوهر از او ارث می برد . و نیز اگر شوهر در بین عدّة زن بمیرد ، زن از او ارث می برد . ولی اگربعد از گذشتن عدّة رجعی یا در عدّة طلاق بائن یکی از آنان بمیرد ، دیگری از او ارث نمی برد
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن به گونه ای که صورت نماز را به هم زند موجب باطل شدن نماز است، ولی اگر ذراتی از غذا و مانند آن در دهان باشد و موقع نماز فرو برد نماز را باطل نمی کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .رکوع نماز واجب و مستحب, در احکام مشترکاند و زیاده رکوع (عمداً یا سهواً) در نافله, احتیاطاً موجب بطلان است, هرچند اقوا صحّت نماز است.