تصرف
به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته می‌شود.
اگر زکاْ را ازخود مال کنار بگذارد، می‌تواند در بقیّه آن تصرّف کند، و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید.
عنوان مسئله:
اگر زکاْ را ازخود مال کنار بگذارد، می‌تواند در بقیّه آن تصرّف کند، و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که خمس و زکاْ مال خود را نداده و از دنیا رفته آیا بر وصیّ واجب است که در درجه اوّل خمس و زکاْ مال متوفّی را بدهد؟
- حقوقی که بعد از مرگ کارمند به همسر او می‌دهند آیا همسر می‌تواند همه حقوق را تصرّف کند یا جواز تصرّف در یک هشتم را دارد؟
- زنی که خمس جهیزیّه‌اش را نداده آیا شوهرش می‌تواند در آن تصرّف کند؟
- آیا وصیّ می‌تواند بقیّه اعمال وصیّت را طبق وصیّتی به غیر واگذار کند؟
- کسی از مرجعی اجازه اخذ وجوهات و تصرّف در قسمتی از آن را دارد آیا می‌تواند از مقلّدین مراجع دیگر هم وجوهات دریافت کند؟
- فردی در میان کتابش مبلغی پول پیدا کرده و نمی‌داند کتاب را از چه کسی خریده است آیا می‌تواند تصرّف کند؟
- شخصی مکانی را وقف غسّالخانه نمود پس از مدّتی اداره بهداشت مانع آن شد پس از تخریب آیا واقف می‌تواند آن مکان را تصرّف کند؟
- مردی اهل خمس دادن نیست، آیا زنش می‌تواند بدون اجازه شوهر خمس مال را بدهد؟
- اگر کسی برای پس گرفتن مال غصب شده‌اش متضمن مخارجی شد، آیا شرعاً می‌تواند آن را نیز از غاصب بگیرد؟
- اگر وکیل در خرید با بایع در زمینه‌ای اختلاف پیدا کنند، آیا موکّل می‌تواند در حقّ وکالت تصرّف کند و در بعضی از مواردی که به وکیل وکالت داده او را عزل نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر شخص فطره را کنار بگذارد، می‌تواند از آن استفاده کند و بعد به جای آن مال دیگری بگذارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالک یا زارع قرار بگذارد که مقدار معیّنی از حاصل (مثلًا یک خروار) مال او باشد و بقیّه را میان هر دو تقسیم کنند، آیا صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] وقتی که مجتهد یا وکیل او در دسترس ما نیست و سال خمسی ما فرارسیده و لازم است که در اموال خود تصرّف کنیم، آیا میتوانیم بدون جدا کردن خمس، در بقیه مال تصرّف کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی دچار سکته مغزی و اختلال حواس شده است، دراین حالت فرزندان چگونه می توانند در اموال وی تصرّف کنند؟ تصرّف یکی از فرزندان بدون اذن حاکم شرعی و بدون اجازه فرزندان دیگرش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شخص زکات فطره خود را جدا کند و قبل از عید فطر کنار بگذارد، آیا قبل از غروب آفتاب عید فطر می‌تواند در آن تصرّف کرده، و بعداً جایگزین کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخص فطره را کنار بگذارد، می تواند از آن استفاده کند و بعد به جای آن مال دیگری بگذارد؟
- [سایر] آیا به پولی که خمس تعلق گرفته، جایز است به مقدار خمس جدا کرد و در بقیه آن تصرف نمود؟
- [سایر] آیا می‌توان در مال خمس نداده تصرف کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا تصرّف و تملّک مال ناصبی جایز است؟
- [سایر] چرا ایران پس از فتح عراق به تصرف بقیه قسمتای عراق نپرداخت؟ومنظور امام از نوشیدن جام زهر چه بود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که باید زکاْ گاو وگوسفند وشتر را بدهد، اگر زکاْ آنها را از مال دیگرش بدهد، تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده، همه ساله باید زکاْ را بدهد و اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اوّل کمتر شوند، زکاْ بر او واجب نیست مثلاً کسی که چهل گوسفند دارد، اگر از مال دیگرش زکاْ آنها را بدهد تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده، همه ساله باید یک‌گوسفند و اگر از خود آنها بدهد، تا وقتی به چهل نرسیده، زکاْ بر او واجب نیست.
- انسان مالی را می‌تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرّف کند و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید بگرو گذاشتن راضی هستم.
- اگر دو نفر در مالی که زکاْ آن واجب شده باهم شریک باشند و یکی از آنان زکاْ قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند، چنانچه بداند شریکش زکاْ سهم خود را نداده، می‌تواند در سهم خودش تصرّف نماید.
- زکاْ در صورتی واجب می‌شود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته می‌شود برسد ومالک آن، بالغ وعاقل وآزاد باشد وبتواند در آن مال تصرّف کند.
- پدر می‌تواند به پسرش زکاْ بدهد که برای خود زن بگیرد، پسر هم می‌تواند برای آن که پدرش زن بگیرد زکاْ خود را به او بدهد.
- زن می‌تواند به شوهر فقیر خود زکاْ بدهد، اگرچه شوهر زکاْ را صرف مخارج خود آن زن نماید.
- اگر فقیری بمیرد ومال او به اندازه قرضش نباشد، انسان می‌تواند طلبی را که از او دارد، بابت زکاْ حساب کند و همچنین اگر مال او به اندازه قرضش باشد وورثه قرض او را ندهند، یا به جهت دیگر انسان نتواند قرض خود را بگیرد، می‌تواند طلبی را که از او دارد، بابت زکاْ حساب کند.
- فقیر نمی‌تواند زکاْ را به کمتر از مقدار آن صلح کند یا چیزی را گرانتر از قیمت آن بابت زکاْ قبول نماید، یا زکاْ را از مالک بگیرد و به او ببخشد مگر آن که بخشیدن فقیر از طیب نفس ورضای خاطر باشد، پس در این صورت می‌تواند فقیر ببخشد ومالک بگیرد ولی کسی که زکاْ زیادی بدهکار است وفقیر شده ونمی‌تواند زکاْ را بدهد، چنانچه بخواهد توبه کند، فقیر می‌تواند زکاْ را از او بگیرد و به او ببخشد.
- موقعی که گندم وجو را از کاه جدا می‌کنند وموقع خشک شدن خرما وانگور، انسان باید زکاْ را به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا کند، و زکاْ طلا ونقره وگاو وگوسفند وشتر را بعد از تمام شدن ماه یازدهم باید به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا نماید و اگر منتظر فقیر معیّنی باشد، یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می‌تواند زکاْ را جدا نکند.
- چیزی را که انسان بابت زکاْ به فقیر می‌دهد لازم نیست به او بگوید که زکاْ است، بشرط این که بداند فقیر قبول تملّک این مال را ولو از زکاْ باشد می‌نماید، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحبّ است باسم پیشکش بدهد، ولی باید قصد زکاْ نماید در صورتی که بداند آن فقیر قبول مطلق مال را می‌کند ولو این که زکاْ باشد، والاّض اگر بداند زکاْ را قبول نمی‌کند بنابر احتیاط واجب آن است که زکاْ را به او ندهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد، می‌تواند در بقیه آن تصرف کند. و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می‌تواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد ، می‌تواند در بقیه آن تصرّف کند ، و نیز اگر از مال دیگرش کنار بگذارد ، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد، می‌تواند در بقیّه آن تصرّف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید.
- [امام خمینی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذرد می تواند در بقیه آن تصرف کند واگر از مال دیگرش کنار بگذارد می تواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد می تواند در بقیه ان مال تصرف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد می تواند در تمام مال تصرف نماید
- [آیت الله سبحانی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد، می تواند در بقیه آن تصرف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می تواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زکاه را از خود مال کنار بگذارد؛ می تواند در بقیه آن تصرف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد؛ می تواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زکات را - از خود مال کنار بگذارد، می تواند در بقیه آن، تصرف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می تواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زکات را از خودِ مال کنار بگذارد، می‌تواند در بقیّه آن تصرّف کند و اگر قیمت آن را کنار بگذارد، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر زکات را از مال جدا نکند نمی‌تواند در مال تصرّف کند ولی اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد می‌تواند در بقیه آن تصرّف کند و همچنین اگر پول آن را کنار بگذارد می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید.