اب چاه
آب چاه آب حاصل از کندن گودال عميق است و از آن در باب‌های طهارت و احیاء موات سخن گفته شده است.
آیا زوجه بعد از وفات همسر از آب چاه عمیق یا قنات ارث می‌برد یا خیر؟
ارث می‌برد.
ارث می‌برد.
پاسخ:
ارث می‌برد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آبیاری با آب چاه، آب قنات، آب چشمه یا آب رودخانه، در مقدار زکات مؤثر است یا خیر؟
- آب چاهی که با پمپ کشیده و در جوی آب جاری می‌شود، در حکم آب چاه است یا آب جاری؟
- آیا زکات گندمی که با کشیدن آب به وسیله سطل از چاه، آبیاری شده، با زکات گندمی که با کشیدن آب توسط موتور آب از چاه آبیاری شده، تفاوت دارد؟
- پدری از دنیا میرود و دو پسر بجای میگذارد. قبل از تقسیم ارث یکی از دو پسر نیز میمیرند و این پسری که مرده، دارای یک فرزند پسر و یک دختر میباشد. سهم ارث آن دختر و پسر از ارث پدر بزگشان چقدر خواهد بود؟ آیا یک سهم عموی آنها می‌برد و یک سهم به مجموع آن پسر و دختر میرسد یا این که یک سهم عمو می‌برد و یک سهم پسرمیبرد و یک نیم سهم دختر؟
- اگر در منطقهای آبی وجود داشته باشد (چشمه،قنات،رودخانه)و آن را بدون اجازه از مردم آن شهر یا منطقه به نقطه دیگری منتقل کرده و همین انتقال سبب کاهش سطح آب رودخانه و بعضی از چاه های منطقه شده باشد و شغل اصلی مردم این منطقه که کشاورزی است در خطر آسیب باشد و حتی حق آب هم به مردم این دیار پرداخته نشود و اکثر مردم این منطقه (صاحبان آب) نسبت به انتقال آب شهر و دیارشان به نقطهای دیگر ناراضی باشند، آیا این آب برای مردم شهر یا منطقه¬ای که آب به آنجا انتقال داده شده حلال است؟ آیا می‌شود با این آب وضو گرفت و از آن برای آشامیدن استفاده کرد؟ آیا محصولی که به واسطه این آب به دست میآید حلال است؟
- در زمین ملکی خود، چاه عمیقی از منافع بین سال احداث کردم که آب زیادی از آن به دست آمد، آیا خمس دارد یا خیر؟
- خانمی همسر کارمند دولت بوده و آن کارمند فوت کرده است و اکنون حقوق وظیفه یا مستمرّی را این خانم دریافت میکند. آیا این حقوق، متعلّق خمس است یا ارث محسوب می‌شود؟
- اگر مردی بدون اینکه به دادگاه مراجعه کند و بدون اینکه موضوع به رسیدگی ترافعی باشد و حتی با پرداخت حق و حقوق متصوره زوجه و یا بذل زوجه از تمام یا بخشی از حقوق خود در قبال طلاق، همسر دائمی خود را طلاق دهد، آیا این طلاق صحیح است؟ اگر صحیح نیست صیغه طلاقی که با رعایت تمامی شرائط آن جاری شده است تکلیفش چه می شود؟
- زمینی قبلاً مسکونی بود. الآن فروخته شده و از صاحب ملک باقیمانده و صاحب ملک 3 پسر داشته و هر 3 پسر دارای فرزندانی میباشند. الآن 3 پسر صاحب ملک فوت کردهاند و فقط نوهها به اضافه یک همسر از یک پسر زنده میباشند. آیا به همسر پسر با وجود فرزند ارث تعلق میگیرد؟ آیا به همسران دو پسری که فوت کردهاند چیزی تعلق میگیرد؟ این سؤال از این بابت است که یکی از دو همسری که متوفی شده دختری از یک شوهر دیگر دارد، آیا ارث به این دختر تعلق میگیرد؟
- زمینی قبلاً مسکونی بود. الآن فروخته شده و از صاحب ملک باقیمانده و صاحب ملک 3 پسر داشته و هر 3 پسر دارای فرزندانی میباشند. الآن 3 پسر صاحب ملک فوت کردهاند و فقط نوهها به اضافه یک همسر از یک پسر زنده میباشند. آیا به همسر پسر با وجود فرزند ارث تعلق میگیرد؟ آیا به همسران دو پسری که فوت کردهاند چیزی تعلق میگیرد؟ این سؤال از این بابت است که یکی از دو همسری که متوفی شده دختری از یک شوهر دیگر دارد، آیا ارث به این دختر تعلق میگیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زن، از آب قنات یا چاه ارث می برد؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی بعد از فوت زوجه اوّلیه خود - که دارای اولاد است – زوجه ثانیه به طور دایم اختیار مینماید، پس از وفات بدون وصیت با داشتن اولاد از زوجه اوّلی زوجه ثانوی از زید متوفّی - شوهر خود - چه ارث می‌برد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی با اخذ مجوّز از اداره کشاورزی مبادرت به حفر چاه کرده و با استفاده از آب چاه به کشت و زرع مشغول بوده است. اینک آیا زوجه متوفی نیز از چاه و آب آن ارث می برد یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] نوشیدن آب از قنات ها و چاه ها که در زمین دیگران است، جایز است؟
- [آیت الله بهجت] قناتی است به فاصله ی حدود هشتصد متر دورتر از چاه عمیق که حدود چهارصد نفر در آن شریک هستند و یک ششم آن نیز موقوفه اباعبداللّه الحسین علیه السّلام می باشد، هر گاه موتور آب چاه دایما روشن باشد، امکان دارد به قنات خسارت وارد شود. اگر خسارت ثابت شود، چه کسی ضامن است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قناتی وجود دارد که مقدار از آن موقوفه امام حسین(علیه السلام) می باشد؛ با توجّه به قراین و شواهد، حفر چاه اطراف آن قنات سبب خشک شدن یا کم آب شدن مخزن قنات می شود، آیا صاحبان قنات و متولیّان موقوفه حقّ ممانعت حفر چاه را دارند؟ در صورت حفر چاه استفاده از آب آن جهت وضو و غسل چه صورتی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در حریم در فروض 1 و 2 میان حریم نهر آب، خانه، قنات، چاه، روستا تفاوتی هست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زوج، مرتدّ فطری شود آیا زوجه او از او ارث می‌برد؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه ورثه سهمی قیمت اعیانی زوجه را از ارث زوج تأخیر انداختند و مدّتی گذشت و عین آن اعیان ترقّی سوقیه پیدا کرد، مثل این که: خانه بود اجاره دادند، یا درخت بود میوه دار شد، آیا زوجه از قیمت اعیانی وقت وفات زوجش سهم می‌برد، یا از قیمت وقتی که میخواهند سهم او را اَدا کنند؟ و آیا زوجه از منافع عین در این مدّتی که حق او را تأخیر انداختند سهم می‌برد یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] آیا نصاب زمینی که با آب قنات مشروب می شود با زمینی که با آب چاه و موتور مشروب می شود فرق دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هر کس در زمین خود یا در اراضی مباح به قصد تملّک، قنات یا چاهی حفر کند تا به آب برسد و یا چشمهای جاری کند، مالک آب آن می‌شود. حکومت میتواند برای حفر چاه و استفاده از آب قواعدی وضع نماید.
- مسلمان از کافر ارث می‌برد، ولی کافر، اگرچه پدر یا پسر میّت باشد، از او ارث نمیبرد.
- اگر کندن چاه مشقّت نداشته باشد، باید برای تهیه آب چاه بکند.
- اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد، چنانچه تغییر آب چاه از بین برود، بنابر احتیاط وقتی پاک می‌شود که با آبی که از چاه میجوشد مخلوط گردد.
- هرگاه مرد در حال روزه ماه رمضان یا در حالی که همسرش حائض یا نُفَساء است با او آمیزش نماید، معصیت کرده، ولی بچّهای که از آنان به دنیا میآید حلالزاده است و از آنان ارث می‌برد. همچنین اگر همسر او مستحاضه متوسّطه یا کثیره باشد که بنابر احتیاط واجب پیش از غسل کردن زن، آمیزش با او جایز نیست همین حکم جاری می‌شود.
- اگر زن یا مرد در عدّه طلاق رجعی بمیرد، دیگری از او ارث می‌برد، ولی اگر در عدّه طلاق بائن مانند طلاق خُلع یا مبارات یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد، مگر این که در عدّه طلاق (خلع) یا (مبارات) زن از بخشیدن مال یا مهریّه خود به شوهر برگردد و شوهر هم مطّلع شود و رجوع نماید که در این صورت اگر یکی از آنان در زمان عدّه بمیرد، دیگری از او ارث می‌برد.
- اگر زن در حال بیماری شوهر کند و به همان بیماری بمیرد، شوهرش اگرچه با او آمیزش نکرده باشد، از او ارث می‌برد.
- در ازدواج موقّت بین زن و شوهر ارث نیست مگر این که در ضمن عقد شرط کنند که از یکدیگر ارث ببرند و یا فقط مرد از زن و یا فقط زن از مرد ارث ببرد؛ ولی فرزندی که از ازدواج موقّت به دنیا میآید، مانند فرزندان زن دائم ارث می‌برد.
- اگر کسی از دو راه با میّت خویشاوندی داشته باشد، در صورتی که مانعی برای ارث بردن از هر دو طریق وجود نداشته باشد یا یکی مانع از طریق دیگری نگردد، از هر دو راه از او ارث می‌برد، بنابر این اگر زن و شوهر با یکدیگر خویشاوند باشند، علاوه بر ارث زن و شوهری، از جهت خویشاوندی نیز ارث میبرند، از باب مثال اگر مردی بمیرد و زن او دختر عموی او باشد و وارث او فرزندان عمو باشند، زن از دو جهت ارث می‌برد.
- زنی که در عدّه وفات به سر می‌برد، میتواند از خانه خارج شود و برای رفع نیازهای خود رفت و آمد کند، ولی احوط آن است که شب را در همان خانهای که در زمان حیات همسرش زندگی میکرده بماند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] مجرای آب قنات و مانند آن ، حکم زمین را دارد ، و آجر و چیزهائی که در آن بکار رفته ، در حکم ساختمان است ، امّا نسبت به خود آب از عین آن ارث می‌برد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] مقدار زکات گندم و جو و خرما و انگور در صورتی که از آب باران، یا قنات و نهر و سد و یا رطوبت زمین مشروب شود، ده یک است و اگر با آب چاههای عمیق و نیمه عمیق و کم عمق، یا بهوسیله دلو و دست و حیوان از چاه یا رودخانه آب بکشد و آن را مشروب سازد زکات آن بیست یک است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چاههای عمیق و نیمه عمیق و معمولی که آب آن با موتور و تلمبه کشیده می شود هرگاه آبی که از آن کشیده اند، به مقدار کر باشد پاک کننده است و اگر کمتر از کر باشد مادام که آب جریان مستمر دارد حکم آب چاه را دارد و با ملاقات نجاست نجس نمی شود.
- [آیت الله مظاهری] محدوده خاصی که برای شهر، ده، مزرعه، چاه، قنات، درخت و مانند آنها برای استفاده اهل و صاحبان آنها قرار داده می‌شود حریم آن میباشد و کسی بدون اجازه آنان نمیتواند در آن تصرّف نماید و حریم هر چیزی حدّ معیّنی است که با چیزهای دیگر فرق دارد و آن مقداری است که باعث ضرر نشود مثلاً حریم چاه یا قنات حدّی است که کندن چاه یا قنات دیگرموجب ضرر به آنها نگردد.
- [آیت الله مظاهری] مسلمان از کافر ارث می‌برد ولی کافر از مسلمان ارث نمیبرد ولی اگر کافر بمیرد و وارث مسلمان نداشته باشد کافر از او ارث می‌برد و اگر همه ورّاث مسلمان کافر باشند ارث او مال حاکم شرع است.
- [آیت الله بروجردی] آب جاری آبیست که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله سبحانی] اگر گندم و جو و خرما و انگور از آب باران یا نهر یا سدّ مشروب شود یا مثل زراعت های مصر از رطوبت زمین استفاده کند، زکات آن ده یک است، و اگر با آب چاه های عمیق و نیمه عمیق و کم عمق آبیاری شود، زکات آن بیست یک است و اگر مقداری از باران یا نهر یا رطوبت زمین استفاده کند و به همان مقدار از آبیاری با چاه استفاده نماید، زکات نصف آن ده یک و زکات نصف دیگر آن بیست یک می باشد یعنی از چهل قسمت سه قسمت آن را بابت زکات بدهند.
- [امام خمینی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشدو جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله بهجت] آب جاری، آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.