چرا در قرآن برای خدا ضمایر مذکر آمده است؟
خدای متعال شبیه هیچ کدام از مخلوقاتش نیست و جسمیت و نظیر آن، در او راه ندارد: (لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ‌ءٌ؛[شوری/11] هیچ چیز همانند او نیست.) بنابراین روشن است که استفاده از ضمیر مذکر برای خدا، در زبان عربی، به دلیل قواعد این زبان است. قرآن مجید به زبان مردم نازل شده است و می‌بایستی که قواعد زبان عرب- که زبان قرآن است- در آن رعایت گردد. در زبان عربی قمر، کتاب، قلم مذکر است و به آنها مذکر مجازی می گویند. کما اینکه مدرسه و جنه و شمس مونث مجازی هستند. حتی ممکن است اسم یک مرد، به دلیل لفظش مونث شناخته شود، مثل معاویه، طلحه و حمزه. بنابراین مذکر بودن ضمایر برای خدای متعال یا مذکر بودن بعضی اسم ها مثل الله و رحمان هیچ معنایی خارج از ادبیات عرب ندارد. و باید توجه داشت که از منظر الهی  مذکر بودن رجحانی بر مونث بودن ندارد همان گونه که مونث بودن نیز رجحانی بر مذکر بودن نیست. آنجا که در میان انسان ها ملاک امتیازی بناست مطرح شود، این چنین فرموده: (یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی‌ وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ؛[حجرات/13] ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ‌ها و قبیله ‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامی ‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست خداوند دانا و آگاه است.) و آنجا که عده ای با کج فهمی، فرشتگان را مونث می دانند، خدای متعال چنین می فرماید: (إِنَّ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَیُسَمُّونَ الْمَلائِکَةَ تَسْمِیَةَ الانْثی‌؛[نجم/27] کسانی که به آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را دختر نامگذاری می ‌کنند!)
عنوان سوال:

چرا در قرآن برای خدا ضمایر مذکر آمده است؟


پاسخ:

خدای متعال شبیه هیچ کدام از مخلوقاتش نیست و جسمیت و نظیر آن، در او راه ندارد:
(لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ‌ءٌ؛[شوری/11] هیچ چیز همانند او نیست.)
بنابراین روشن است که استفاده از ضمیر مذکر برای خدا، در زبان عربی، به دلیل قواعد این زبان است. قرآن مجید به زبان مردم نازل شده است و می‌بایستی که قواعد زبان عرب- که زبان قرآن است- در آن رعایت گردد.

در زبان عربی قمر، کتاب، قلم مذکر است و به آنها مذکر مجازی می گویند. کما اینکه مدرسه و جنه و شمس مونث مجازی هستند. حتی ممکن است اسم یک مرد، به دلیل لفظش مونث شناخته شود، مثل معاویه، طلحه و حمزه.

بنابراین مذکر بودن ضمایر برای خدای متعال یا مذکر بودن بعضی اسم ها مثل الله و رحمان هیچ معنایی خارج از ادبیات عرب ندارد.
و باید توجه داشت که از منظر الهی  مذکر بودن رجحانی بر مونث بودن ندارد همان گونه که مونث بودن نیز رجحانی بر مذکر بودن نیست.
آنجا که در میان انسان ها ملاک امتیازی بناست مطرح شود، این چنین فرموده:
(یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی‌ وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ؛[حجرات/13] ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ‌ها و قبیله ‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامی ‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست خداوند دانا و آگاه است.)

و آنجا که عده ای با کج فهمی، فرشتگان را مونث می دانند، خدای متعال چنین می فرماید:
(إِنَّ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَیُسَمُّونَ الْمَلائِکَةَ تَسْمِیَةَ الانْثی‌؛[نجم/27] کسانی که به آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را دختر نامگذاری می ‌کنند!)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین