در قرآن هر آنچه که مورد نیاز ما در مسیر هدایت است، بیان شده:
(وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْری لِلْمُسْلِمینَ؛[نحل/89] و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است.)
اما شکل بیان متفاوت است و بعضی از مسائل به نحو کلی بیان شده اند. امام صادق(ع) می فرمایند: (ما من أمر یختلف فیه اثنان إلا و له أصل فی کتاب الله عز و جل، و لکن لا تبلغه عقول الرجال؛[1] هیچ مساله اختلافی ای نیست مگر اینکه برای آن مساله اصلی در قرآن وجود دارد ولی عقل های مردم به آن نمی رسد.)
بنابراین اولا باید توجه کنیم که بعضی مسائل به شکل اصولی و کلی بیان شده اند و باید از آن کلیت به نتیجه برسیم. ثانیا ما مسلط بر قرآن نیستیم و محتاج نظر مفسرین و معلمین راستین قرآن هستیم. هر دوی این ها ما را به سنت رسول الله و ائمه اطهار (علیهم السلام) باز می گرداند، چرا که در قرآن بیان شده که رسول الله (ص) معلّم قرآن است و ایشان نیز برای بعد از خودشان اهل بیت (علیهم السلام) را معرفی کرده اند. علاوه بر اینکه قرآن به ما دستور داده است، هر چه رسول الله (ص) می گوید، وحی الهی است و ما موظف به اطاعت از آن هستیم:
(أَرْسَلْنا فیکُمْ رَسُولاً مِنْکُمْ یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِنا وَ یُزَکِّیکُمْ وَ یُعَلِّمُکُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ؛[بقره/151] رسولی از خودتان در میان شما فرستادیم تا (آیات ما را بر شما بخواند و شما را پاک کند و به شما، کتاب و حکمت بیاموزد.)
(وَ مَا یَنطِقُ عَنِ الهَوَی * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَی؛[نجم/3-4] و هرگز از روی هوای نفس سخن نمی گوید! * آنچه می گوید چیزی جز وحی که بر او نازل شده نیست.)
حماد بن عیسی(بعد از این که در حضور امام صادق(علیه السلام) دو رکعت نماز می‌خواند و حضرت نمازش را نمی‌پسندد) گوید: امام صادق(علیه السلام) برخاست و رو به قبله ایستاد، دو دستش را روی پاهایش قرار داد و انگشتان دستش را بست، فاصله بین پاهایش را نزدیک کرد تا مقدار سه انگشت باز، با خشوع تکبیرة الاحرام گفت، سپس حمد را با ترتیل قرائت فرمود و سوره توحید را بعد از آن خواند، سپس به مقدار یک نفس کشیدن درنگ کرد، در حالی که ایستاده بود، سپس در همین حال (الله اکبر) گفت، بعد به رکوع رفت و کف دست‌هایش را در حالی که انگشتان دستش باز بود، بر روی زانوهایش قرار داد. زانوهایش را به پشت رد نمود و پشت خود را مستوی نمود؛ به گونه‌ای که اگر قطره آبی بر آن می‌ریخت، ثابت می‌ماند. گردنش کشیده و چشمانش را فرو خوابانیده بود. در این حال سه بار با ترتیل تسبیح (سبحان ربی العظیم و بحمده) گفت، سپس سر از رکوع برداشت وایستاد، پس از آرامش (سمع الله لمن حمده) و (الله اکبر) را گفت و دست‌هایش را تا مقابل صورتش بالا آورد. بعد از آن به سجده رفت. هنگام سجده رفتن، ابتدا دست‌هایش را به زمین نهاد، سپس زانوهایش را. در سجده تنها هشت عضو بدنش را بر زمین نهاد: پیشانی، دو کف دست، دو زانو، سر دو انگشت شست پا و بینی قرار دادن بینی بر زمین مستحب است و در سجده سه بار فرمود: (سبحان ربی الاعلی و بحمده). سپس سر از سجده برداشت و به طور کامل نشست؛ آنگاه (الله اکبر) گفت و نیز (استغفر الله ربی و اتوب الیه) گفت. دوباره (الله اکبر) گفت، سپس به سجده دوم رفت و سجده دوم را همانند سجده اول به جا آورد و رکعت دوم را همانند رکعت اول انجام داد. بعد از نماز به حمّاد فرمود: ای حمّاد! این گونه نماز بخوان، در حال نماز به جایی نگاه نکن، با انگشتان خود بازی نکن.[2]
[1]. تفسیر نور الثقلین، ج3، ص: 76.
[2]. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 4، ص 673.
