آیا اگر به جای امام خدا پیامبران جدید می فرستاد، تفرقه و اختلاف از بین نمی رفت؟
اشکال اصلی این تصور از این جا نشات می گیرد که رمز اصلی اختلافات را مد نظر قرار نداده است. گویی عده ای تصور می کنند که دلیل اصلی اختلافات انسان ها اینجاست که حقیقت را به خوبی نفهمیده اند و به همین دلیل دچار اختلاف و تفرقه شده اند. و اگر راهی وجود داشت که حقیقت را کامل تبیین کند، تفرقه ها از بین می رفت.   این در حالی است که انسان ها علیرغم فهم و درک کامل حقیقت نیز به اختلاف و تفرقه دچار می شوند. آنجا که ابراهیم (ع) به جرم شکستن بت ها احضار شده و سخن می گفت، سخنانش بسیار شفاف و واضح بود و همه می فهمیدند که بت ها لیاقت خدایی ندارند. با این حال از بیراهه خود دست برنداشته بلکه دستور مجازات ابراهیم را صادر کردند. گفت: بلکه بزرگ‌ترینشان چنین کرده است. اگر سخن می ‌گویند از آنها بپرسید.* با خودشان گفت‌وگو کردند و گفتند: شما خود ستمکار هستید.* آن گاه به حیرت سر فرو داشتند و گفتند: تو خود می‌ دانی که اینان سخن نمی ‌گویند.* گفت: آیا سوای اللَّه چیزی را می‌ پرستید که نه شما را سود می ‌رساند نه زیان. * بیزارم از شما و از آن چیزهایی که سوای اللَّه می ‌پرستید. آیا به عقل درنمی ‌یابید؟* گفتند: اگر می‌ خواهید کاری بکنید، بسوزانیدش و خدایان خود را نصرت دهید.[انبیاء/63-68] این مساله نیز به این خاطر است که انسان همیشه تابع عقل و منطق نیست. بلکه در بسیاری از مقاطع تابع امیال خویش است امیالی که ناشی از هواهای نفسانی، عادات و رسوم و ... است که گمراهان از آنها فرمان می گیرند. به همین دلیل علیرغم فهمیدن حقیقت به آن پشت می کند: (مَا اخْتَلَفَ فیهِ إِلاَّ الَّذینَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّناتُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ[بقره/213] جز کسانی که کتاب بر آنها نازل شده و حجّتها آشکار گشته بود از روی حسدی که نسبت به هم می ورزیدند در آن اختلاف نکردند.)   مساله اختلاف در امت اسلامی نیز امری نیست که اگر پیامبر (ص) برای همیشه زنده می ماندند یا پیامبری جدید به جای خاتم الانبیاء مبعوث می شد، اختلاف از بین می رفت. اگر مسلمانان تابع محض پیامبر (ص) بودند، پیامبر راه آینده را برایشان ترسیم کرده بود. اما عده ای بودند که حتی در زمان حیات پیامبر (ص) نیز به دستورات ایشان گوش نمی دادند و توطئه های مختلفی ترتیب می دادند. و به همین جهت قرآن بسیار از منافقین سخن گفته، کسانی که ادعای پیروی از پیامبر (ص) داشتند اما در عمل به او و اهدافش کافر بودند.   و کافیست کمی در وقایع زمان پیامبر (ص) دقت کنیم که چگونه از دستورات ایشان تمرد می کردند تا جایی که توطئه برای ترور پیامبر (ص) توسط عده ای از منافقان مساله ای غیر قابل تردید است.
عنوان سوال:

آیا اگر به جای امام خدا پیامبران جدید می فرستاد، تفرقه و اختلاف از بین نمی رفت؟


پاسخ:

اشکال اصلی این تصور از این جا نشات می گیرد که رمز اصلی اختلافات را مد نظر قرار نداده است. گویی عده ای تصور می کنند که دلیل اصلی اختلافات انسان ها اینجاست که حقیقت را به خوبی نفهمیده اند و به همین دلیل دچار اختلاف و تفرقه شده اند. و اگر راهی وجود داشت که حقیقت را کامل تبیین کند، تفرقه ها از بین می رفت.
 
این در حالی است که انسان ها علیرغم فهم و درک کامل حقیقت نیز به اختلاف و تفرقه دچار می شوند. آنجا که ابراهیم (ع) به جرم شکستن بت ها احضار شده و سخن می گفت، سخنانش بسیار شفاف و واضح بود و همه می فهمیدند که بت ها لیاقت خدایی ندارند. با این حال از بیراهه خود دست برنداشته بلکه دستور مجازات ابراهیم را صادر کردند.

گفت: بلکه بزرگ‌ترینشان چنین کرده است. اگر سخن می ‌گویند از آنها بپرسید.* با خودشان گفت‌وگو کردند و گفتند: شما خود ستمکار هستید.* آن گاه به حیرت سر فرو داشتند و گفتند: تو خود می‌ دانی که اینان سخن نمی ‌گویند.* گفت: آیا سوای اللَّه چیزی را می‌ پرستید که نه شما را سود می ‌رساند نه زیان. * بیزارم از شما و از آن چیزهایی که سوای اللَّه می ‌پرستید. آیا به عقل درنمی ‌یابید؟* گفتند: اگر می‌ خواهید کاری بکنید، بسوزانیدش و خدایان خود را نصرت دهید.[انبیاء/63-68]

این مساله نیز به این خاطر است که انسان همیشه تابع عقل و منطق نیست. بلکه در بسیاری از مقاطع تابع امیال خویش است امیالی که ناشی از هواهای نفسانی، عادات و رسوم و ... است که گمراهان از آنها فرمان می گیرند. به همین دلیل علیرغم فهمیدن حقیقت به آن پشت می کند:

(مَا اخْتَلَفَ فیهِ إِلاَّ الَّذینَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّناتُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ[بقره/213] جز کسانی که کتاب بر آنها نازل شده و حجّتها آشکار گشته بود از روی حسدی که نسبت به هم می ورزیدند در آن اختلاف نکردند.)
 
مساله اختلاف در امت اسلامی نیز امری نیست که اگر پیامبر (ص) برای همیشه زنده می ماندند یا پیامبری جدید به جای خاتم الانبیاء مبعوث می شد، اختلاف از بین می رفت. اگر مسلمانان تابع محض پیامبر (ص) بودند، پیامبر راه آینده را برایشان ترسیم کرده بود.

اما عده ای بودند که حتی در زمان حیات پیامبر (ص) نیز به دستورات ایشان گوش نمی دادند و توطئه های مختلفی ترتیب می دادند. و به همین جهت قرآن بسیار از منافقین سخن گفته، کسانی که ادعای پیروی از پیامبر (ص) داشتند اما در عمل به او و اهدافش کافر بودند.
 
و کافیست کمی در وقایع زمان پیامبر (ص) دقت کنیم که چگونه از دستورات ایشان تمرد می کردند تا جایی که توطئه برای ترور پیامبر (ص) توسط عده ای از منافقان مساله ای غیر قابل تردید است.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین