آیا در روز قیامت فقط به حساب انسان ها رسیدگی میشود؟
آنچه روشن است اینکه جنیان نیز در روز قیامت، در حسابرسی با انسان مشترک هستند. چون جن ها نیز مانند انسان مخاطب دستورات دینی هستند و تکلیف الهی به دوششان است. بنابراین پاداش و عقاب برای آنها مساله ای کاملا طبیعی است: وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛[1] جن و انس را جز برای پرستش خود نیافریده‌‌ام. همچنان آنجا که سخن از اعجاز قرآن است، جن را نیز در کنار انسان ها مورد تحدی قرار داده و همین نشانه مخاطب بودن جنیان در مقابل قرآن است. ضمن اینکه در آیه ای دیگر، صریحا از ایمان بعضی از جنیان به قرآن سخن می گوید: قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی‌ أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهیراً؛[2] بگو: اگر جن و انس گرد آیند تا همانند این قرآن را بیاورند نمی ‌توانند همانند آن را بیاورند، هر چند که یکدیگر را یاری دهند. وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَیْکَ نَفَراً مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلی‌ قَوْمِهِمْ مُنْذِرینَ؛[3]  و گروهی از جن را نزد تو روانه کردیم تا قرآن را بشنوند. چون به حضرتش رسیدند گفتند: گوش فرادهید. چون به پایان آمد، همانند بیم‌دهندگانی نزد قوم خود بازگشتند.  و در آیات بسیاری از حشر جنیان در روز قیامت و یا جهنمی شدن بعضی از آنها سخن گفته شده است. وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمیعاً یا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ؛[4] و روزی که همگان را گرد آورد و گوید: ای گروه جنیان، شما بسیاری از آدمیان را پیرو خویش ساختید. یا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیاتی‌ وَ یُنْذِرُونَکُمْ لِقاءَ یَوْمِکُم؛[5] ای گروه جنیان و آدمیان، آیا بر شما پیامبرانی از خودتان فرستاده نشده تا آیات مرا برایتان بخوانند و شما را از دیدار چنین روزی بترسانند. قالَ ادْخُلُوا فی‌ أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فِی النَّارِ؛[6] گوید: به میان امتهایی که پیش از شما بوده ‌اند، از جن و انس، در آتش داخل شوید. وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ؛[7] برای جهنم بسیاری از جن و انس را بیافریدیم. [1]. ذاریات آیه 56. [2]. اسراء آیه 88. [3]. احقاف آیه 29. [4]. انعام آیه 128. [5]. انعام آیه 130. [6]. اعراف آیه 38. [7]. اعراف آیه 179.
عنوان سوال:

آیا در روز قیامت فقط به حساب انسان ها رسیدگی میشود؟


پاسخ:

آنچه روشن است اینکه جنیان نیز در روز قیامت، در حسابرسی با انسان مشترک هستند. چون جن ها نیز مانند انسان مخاطب دستورات دینی هستند و تکلیف الهی به دوششان است. بنابراین پاداش و عقاب برای آنها مساله ای کاملا طبیعی است:

وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛[1] جن و انس را جز برای پرستش خود نیافریده‌‌ام.

همچنان آنجا که سخن از اعجاز قرآن است، جن را نیز در کنار انسان ها مورد تحدی قرار داده و همین نشانه مخاطب بودن جنیان در مقابل قرآن است. ضمن اینکه در آیه ای دیگر، صریحا از ایمان بعضی از جنیان به قرآن سخن می گوید:

قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی‌ أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهیراً؛[2] بگو: اگر جن و انس گرد آیند تا همانند این قرآن را بیاورند نمی ‌توانند همانند آن را بیاورند، هر چند که یکدیگر را یاری دهند.

وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَیْکَ نَفَراً مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلی‌ قَوْمِهِمْ مُنْذِرینَ؛[3]  و گروهی از جن را نزد تو روانه کردیم تا قرآن را بشنوند. چون به حضرتش رسیدند گفتند: گوش فرادهید. چون به پایان آمد، همانند بیم‌دهندگانی نزد قوم خود بازگشتند.

 و در آیات بسیاری از حشر جنیان در روز قیامت و یا جهنمی شدن بعضی از آنها سخن گفته شده است.

وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمیعاً یا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ؛[4] و روزی که همگان را گرد آورد و گوید: ای گروه جنیان، شما بسیاری از آدمیان را پیرو خویش ساختید.

یا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیاتی‌ وَ یُنْذِرُونَکُمْ لِقاءَ یَوْمِکُم؛[5] ای گروه جنیان و آدمیان، آیا بر شما پیامبرانی از خودتان فرستاده نشده تا آیات مرا برایتان بخوانند و شما را از دیدار چنین روزی بترسانند.

قالَ ادْخُلُوا فی‌ أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فِی النَّارِ؛[6] گوید: به میان امتهایی که پیش از شما بوده ‌اند، از جن و انس، در آتش داخل شوید.
وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ؛[7] برای جهنم بسیاری از جن و انس را بیافریدیم.

[1]. ذاریات آیه 56.
[2]. اسراء آیه 88.
[3]. احقاف آیه 29.
[4]. انعام آیه 128.
[5]. انعام آیه 130.
[6]. اعراف آیه 38.
[7]. اعراف آیه 179.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین