غلبه
موفقیت در نبرد و شکست دشمن به یاری خداوند را پیروزی گویند.
علت ترس از مرگ چیست؟ و راه غلبه بر این ترس چیست؟
معمولاً بیش تر مردم از مرگ می‌‌ترسند و وحشت دارند. ریشه ترس را یکی از دو چیز تشکیل میدهد: 1 - بسیاری از مردم مرگ را به معنای فنا و نیستی و نابودی تفسیر میکنند. بدیهی است که انسان از فنا و نیستی وحشت دارد. اگر انسان مرگ را به این معنا تفسیر کند، حتماً از آن گریزان خواهد بود. از این رو حتی در بهترین حالات زندگی، فکر مرگ، شهد زندگی را در کام او زهر میکند و همیشه از این نظر نگران است. 2 - افرادی که مرگ را پایان زندگی نمی‌‌دانند، ولی به خاطر اعمال ناپسند و کارهای خلاف خود از مرگ می‌‌ترسند و از آن وحشت دارند، زیرا مرگ را آغاز رسیدن به نتایج شوم اعمال خود می‌‌بینند. بنابراین برای فرار از محاسبه الهی و کیفر اعمال میل دارند هر چه بیش تر مرگ را عقب بیندازند. [1] در نتیجه اگر انسان ایمان به جهان آخرت داشته باشد و از اعمال زشت و معاصی دوری کند و وظایف دینی را انجام دهد و اگر مرتکب گناه شد، توبه کند و روحش را از آلودگی گناه پاک نماید، ترس و وحشت از مردن نخواهد داشت. کسی خدمت پیامبر (ص) عرض کرد: چرا مرگ را دوست ندارم؟ فرمود: آیا ثروت داری؟ عرض کرد: آری، فرمود: چیزی از آن را پیش از خود فرستاده‌ای است؟ عرض کرد: نه، فرمود: به همین دلیل است که مرگ را دوست نداری (یعنی نامه اعمالت خالی از حسنات است). [2] کسی از ابوذر پرسید: چرا از مرگ متنفریم؟ جواب داد: برای این که دنیا را آباد کرده‌‌اید، و آخرت تان را ویران. طبیعی است که دوست ندارید از نقطه آباد به نقطه ویران منتقل شوید. [3] بنابراین راه وحشت نداشتن از مرگ این است که انسان معتقد باشد که مرگ پا نهادن به یک جهان وسیع است و به هیچ وجه پایان زندگی نیست. از سوی دیگر به وظایف شرعی خود عمل کند و به رحمت واسعه امیدوار باشد. خدا را نسبت به بنده خود مهربان تر از مادر به فرزندش بداند. متوجه این مسئله باشد که همه از او بیم و بازگشت مان به سوی او است و او مطمئناً آفریده خود را دوست دارد. در این صورت نه تنها از مرگ نمی‌‌ترسد، بلکه آن را دوست خواهد داشت و به آن عشق ورزید. امیرمؤمنان (ع) فرمود: (به خدا سوگند! فرزند ابی طالب علاقه‌‌اش به مرگ بیش تر است از کودک شیرخوار به پستان مادر). [3] امام سجاد (ع) فرمود: (مرگ برای مؤمنان مانند کندن لباس چرکین و پرحشرات است، و گشودن غل و زنجیرهای سنگین، و تبدیل آن به فاخرترین لباس‌ها و خوش‌ترین عطرها و راهوارترین مرکب‌ها و مناسب‌ترین منزل‌ها). [4] امام حسین (ع) در کربلا هنگام شدت گرفتن جنگ در باره حقیقت مرگ به اصحاب خود فرمود: (شکیبایی کنید ای فرزندان مردان بزرگوار، مرگ تنها پلی است که شما را از ناراحتی‌‌ها و رنج‌ها به باغ‌های وسیع بهشت و نعمت‌های جاودان منتقل میکند. کدام یک از شما از انتقال یافتن از زندان به قصر ناراحتید؟ اما نسبت به دشمن شما همانند این است که شخصی را از قصدی به زندان و عذاب منتقل کنند. پدرم از رسول خدا (ص) نقل فرمود: دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است . مرگ پل آنها به باغ‌های بهشت و پل این‌ها به جهنم است) [5] پس انسان مؤمن با امید رحمت بی پایان و توجه به مهربانی و لطف خداوند و انجام وظایف و تکالیف شرعی خود و ترک محرمات و توبه و بازگشتن به سوی پروردگار می‌تواند در مورد مرگ چنان بیندیشد که نه تنها از آن نترسد، بلکه مشتاق آن گردد، چرا که در آن جا با رسول خدا (ص) و ائمه اطهار(ع) همنشین شده و از نعمت‌هایی که در تصور نمی‌‌گنجد، بهره‌‌مند خواهد شد. کسانی که با دیدگاه الهی، مرگ را گذرگاه حیات ابدی و باز شدن دفتر زندگی نوینی می‌دانند و باورشان این است که رحمت و مغفرت خداوند بی‌پایان است، به لطف و رحمتش امیدوار می‌گردند و هراسی از مرگ ندارد، چه آن که هر چقدر گناهان آنان بزرگ و زیاد باشد، با رحمت نامحدود خداوند قابل مقایسه نیست، پس با آب توبه آثار گناهان را شستشو می‌دهند و با بیم و امید زندگی میکنند، زیرا توبه کننده (محبوب) خداست. قرآن کریم می‌فرماید: (انّ الله یحب التوابین)[6]. کسی که دوستدارش خداوند است، چه غم دارد و از چی هراس داشته باشد، در حالی که همه چیز از بهشت و جهنم، دنیا و آخرت در اختیار و تحت فرمان دوستش است؟! [1]. تفسیر نمونه، ج 1، ص 358. [2]. همان، ج 24، ص 123. [3]. نهج البلاغه، خطبه 5. [4]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 262. [5]. همان، ص 263. [6]. بقره(2) آیه 222.
معمولاً بیش تر مردم از مرگ می‌‌ترسند و وحشت دارند. ریشه ترس را یکی از دو چیز تشکیل میدهد: 1 - بسیاری از مردم مرگ را به معنای فنا و نیستی و نابودی تفسیر میکنند. بدیهی است که انسان از فنا و نیستی وحشت دارد. اگر انسان مرگ را به این معنا تفسیر کند، حتماً از آن گریزان خواهد بود. از این رو حتی در بهترین حالات زندگی، فکر مرگ، شهد زندگی را در کام او زهر میکند و همیشه از این نظر نگران است. 2 - افرادی که مرگ را پایان زندگی نمی‌‌دانند، ولی به خاطر اعمال ناپسند و کارهای خلاف خود از مرگ می‌‌ترسند و از آن وحشت دارند، زیرا مرگ را آغاز رسیدن به نتایج شوم اعمال خود می‌‌بینند. بنابراین برای فرار از محاسبه الهی و کیفر اعمال میل دارند هر چه بیش تر مرگ را عقب بیندازند. [1] در نتیجه اگر انسان ایمان به جهان آخرت داشته باشد و از اعمال زشت و معاصی دوری کند و وظایف دینی را انجام دهد و اگر مرتکب گناه شد، توبه کند و روحش را از آلودگی گناه پاک نماید، ترس و وحشت از مردن نخواهد داشت. کسی خدمت پیامبر (ص) عرض کرد: چرا مرگ را دوست ندارم؟ فرمود: آیا ثروت داری؟ عرض کرد: آری، فرمود: چیزی از آن را پیش از خود فرستاده‌ای است؟ عرض کرد: نه، فرمود: به همین دلیل است که مرگ را دوست نداری (یعنی نامه اعمالت خالی از حسنات است). [2] کسی از ابوذر پرسید: چرا از مرگ متنفریم؟ جواب داد: برای این که دنیا را آباد کرده‌‌اید، و آخرت تان را ویران. طبیعی است که دوست ندارید از نقطه آباد به نقطه ویران منتقل شوید. [3] بنابراین راه وحشت نداشتن از مرگ این است که انسان معتقد باشد که مرگ پا نهادن به یک جهان وسیع است و به هیچ وجه پایان زندگی نیست. از سوی دیگر به وظایف شرعی خود عمل کند و به رحمت واسعه امیدوار باشد. خدا را نسبت به بنده خود مهربان تر از مادر به فرزندش بداند. متوجه این مسئله باشد که همه از او بیم و بازگشت مان به سوی او است و او مطمئناً آفریده خود را دوست دارد. در این صورت نه تنها از مرگ نمی‌‌ترسد، بلکه آن را دوست خواهد داشت و به آن عشق ورزید. امیرمؤمنان (ع) فرمود: (به خدا سوگند! فرزند ابی طالب علاقه‌‌اش به مرگ بیش تر است از کودک شیرخوار به پستان مادر). [3] امام سجاد (ع) فرمود: (مرگ برای مؤمنان مانند کندن لباس چرکین و پرحشرات است، و گشودن غل و زنجیرهای سنگین، و تبدیل آن به فاخرترین لباس‌ها و خوش‌ترین عطرها و راهوارترین مرکب‌ها و مناسب‌ترین منزل‌ها). [4] امام حسین (ع) در کربلا هنگام شدت گرفتن جنگ در باره حقیقت مرگ به اصحاب خود فرمود: (شکیبایی کنید ای فرزندان مردان بزرگوار، مرگ تنها پلی است که شما را از ناراحتی‌‌ها و رنج‌ها به باغ‌های وسیع بهشت و نعمت‌های جاودان منتقل میکند. کدام یک از شما از انتقال یافتن از زندان به قصر ناراحتید؟ اما نسبت به دشمن شما همانند این است که شخصی را از قصدی به زندان و عذاب منتقل کنند. پدرم از رسول خدا (ص) نقل فرمود: دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است . مرگ پل آنها به باغ‌های بهشت و پل این‌ها به جهنم است) [5] پس انسان مؤمن با امید رحمت بی پایان و توجه به مهربانی و لطف خداوند و انجام وظایف و تکالیف شرعی خود و ترک محرمات و توبه و بازگشتن به سوی پروردگار می‌تواند در مورد مرگ چنان بیندیشد که نه تنها از آن نترسد، بلکه مشتاق آن گردد، چرا که در آن جا با رسول خدا (ص) و ائمه اطهار(ع) همنشین شده و از نعمت‌هایی که در تصور نمی‌‌گنجد، بهره‌‌مند خواهد شد. کسانی که با دیدگاه الهی، مرگ را گذرگاه حیات ابدی و باز شدن دفتر زندگی نوینی می‌دانند و باورشان این است که رحمت و مغفرت خداوند بی‌پایان است، به لطف و رحمتش امیدوار می‌گردند و هراسی از مرگ ندارد، چه آن که هر چقدر گناهان آنان بزرگ و زیاد باشد، با رحمت نامحدود خداوند قابل مقایسه نیست، پس با آب توبه آثار گناهان را شستشو می‌دهند و با بیم و امید زندگی میکنند، زیرا توبه کننده (محبوب) خداست. قرآن کریم می‌فرماید: (انّ الله یحب التوابین)[6]. کسی که دوستدارش خداوند است، چه غم دارد و از چی هراس داشته باشد، در حالی که همه چیز از بهشت و جهنم، دنیا و آخرت در اختیار و تحت فرمان دوستش است؟! [1]. تفسیر نمونه، ج 1، ص 358. [2]. همان، ج 24، ص 123. [3]. نهج البلاغه، خطبه 5. [4]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 262. [5]. همان، ص 263. [6]. بقره(2) آیه 222.
پاسخ:
معمولاً بیش تر مردم از مرگ می‌‌ترسند و وحشت دارند. ریشه ترس را یکی از دو چیز تشکیل میدهد:
1 - بسیاری از مردم مرگ را به معنای فنا و نیستی و نابودی تفسیر میکنند. بدیهی است که انسان از فنا و نیستی وحشت دارد. اگر انسان مرگ را به این معنا تفسیر کند، حتماً از آن گریزان خواهد بود. از این رو حتی در بهترین حالات زندگی، فکر مرگ، شهد زندگی را در کام او زهر میکند و همیشه از این نظر نگران است.
2 - افرادی که مرگ را پایان زندگی نمی‌‌دانند، ولی به خاطر اعمال ناپسند و کارهای خلاف خود از مرگ می‌‌ترسند و از آن وحشت دارند، زیرا مرگ را آغاز رسیدن به نتایج شوم اعمال خود می‌‌بینند. بنابراین برای فرار از محاسبه الهی و کیفر اعمال میل دارند هر چه بیش تر مرگ را عقب بیندازند. [1] در نتیجه اگر انسان ایمان به جهان آخرت داشته باشد و از اعمال زشت و معاصی دوری کند و وظایف دینی را انجام دهد و اگر مرتکب گناه شد، توبه کند و روحش را از آلودگی گناه پاک نماید، ترس و وحشت از مردن نخواهد داشت. کسی خدمت پیامبر (ص) عرض کرد: چرا مرگ را دوست ندارم؟ فرمود: آیا ثروت داری؟ عرض کرد: آری، فرمود: چیزی از آن را پیش از خود فرستاده‌ای است؟ عرض کرد: نه، فرمود: به همین دلیل است که مرگ را دوست نداری (یعنی نامه اعمالت خالی از حسنات است). [2]
کسی از ابوذر پرسید: چرا از مرگ متنفریم؟ جواب داد: برای این که دنیا را آباد کرده‌‌اید، و آخرت تان را ویران. طبیعی است که دوست ندارید از نقطه آباد به نقطه ویران منتقل شوید. [3] بنابراین راه وحشت نداشتن از مرگ این است که انسان معتقد باشد که مرگ پا نهادن به یک جهان وسیع است و به هیچ وجه پایان زندگی نیست. از سوی دیگر به وظایف شرعی خود عمل کند و به رحمت واسعه امیدوار باشد. خدا را نسبت به بنده خود مهربان تر از مادر به فرزندش بداند. متوجه این مسئله باشد که همه از او بیم و بازگشت مان به سوی او است و او مطمئناً آفریده خود را دوست دارد.
در این صورت نه تنها از مرگ نمی‌‌ترسد، بلکه آن را دوست خواهد داشت و به آن عشق ورزید.
امیرمؤمنان (ع) فرمود: (به خدا سوگند! فرزند ابی طالب علاقه‌‌اش به مرگ بیش تر است از کودک شیرخوار به پستان مادر). [3] امام سجاد (ع) فرمود: (مرگ برای مؤمنان مانند کندن لباس چرکین و پرحشرات است، و گشودن غل و زنجیرهای سنگین، و تبدیل آن به فاخرترین لباس‌ها و خوش‌ترین عطرها و راهوارترین مرکب‌ها و مناسب‌ترین منزل‌ها). [4] امام حسین (ع) در کربلا هنگام شدت گرفتن جنگ در باره حقیقت مرگ به اصحاب خود فرمود: (شکیبایی کنید ای فرزندان مردان بزرگوار، مرگ تنها پلی است که شما را از ناراحتی‌‌ها و رنج‌ها به باغ‌های وسیع بهشت و نعمت‌های جاودان منتقل میکند. کدام یک از شما از انتقال یافتن از زندان به قصر ناراحتید؟ اما نسبت به دشمن شما همانند این است که شخصی را از قصدی به زندان و عذاب منتقل کنند. پدرم از رسول خدا (ص) نقل فرمود: دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است . مرگ پل آنها به باغ‌های بهشت و پل این‌ها به جهنم است) [5]
پس انسان مؤمن با امید رحمت بی پایان و توجه به مهربانی و لطف خداوند و انجام وظایف و تکالیف شرعی خود و ترک محرمات و توبه و بازگشتن به سوی پروردگار می‌تواند در مورد مرگ چنان بیندیشد که نه تنها از آن نترسد، بلکه مشتاق آن گردد، چرا که در آن جا با رسول خدا (ص) و ائمه اطهار(ع) همنشین شده و از نعمت‌هایی که در تصور نمی‌‌گنجد، بهره‌‌مند خواهد شد. کسانی که با دیدگاه الهی، مرگ را گذرگاه حیات ابدی و باز شدن دفتر زندگی نوینی می‌دانند و باورشان این است که رحمت و مغفرت خداوند بی‌پایان است، به لطف و رحمتش امیدوار می‌گردند و هراسی از مرگ ندارد، چه آن که هر چقدر گناهان آنان بزرگ و زیاد باشد، با رحمت نامحدود خداوند قابل مقایسه نیست، پس با آب توبه آثار گناهان را شستشو می‌دهند و با بیم و امید زندگی میکنند، زیرا توبه کننده (محبوب) خداست.
قرآن کریم می‌فرماید:
(انّ الله یحب التوابین)[6]. کسی که دوستدارش خداوند است، چه غم دارد و از چی هراس داشته باشد، در حالی که همه چیز از بهشت و جهنم، دنیا و آخرت در اختیار و تحت فرمان دوستش است؟!
[1]. تفسیر نمونه، ج 1، ص 358.
[2]. همان، ج 24، ص 123.
[3]. نهج البلاغه، خطبه 5.
[4]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 262.
[5]. همان، ص 263.
[6]. بقره(2) آیه 222.
- [سایر] علت ترس از مرگ چیست؟ و راه غلبه بر این ترس چیست؟
- [سایر] چه کنیم تا بر ترس قبل از امتحان غلبه کنیم؟
- [سایر] چطور بر ترس رفتن نزد دندان پزشک غلبه کنم؟
- [سایر] نظر اسلام راجع به ترس و راه غلبه بر آن چیست؟
- [سایر] عوامل ترس از مرگ چیست؟
- [سایر] علت ترس از مرگ چیست؟
- [سایر] ترس از مرگ نتیجه ی چیست؟
- [سایر] ریشه ترس از مرگ چیست؟
- [سایر] علت ترس از مرگ چیست؟
- [سایر] برای رهایی ترس از مرگ چکار کنم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر گندم و جو و خرما و انگور، هم از آب باران مشروب شود وهم از آب دلو ومانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند آبیاری با دلو ومانند آن غلبه داشته، زکاْ آن بیست یک است و اگر بگویند آبیاری با آب نهر وباران غلبه داشته، زکاْ آن ده یک است، بلکه اگر نگویند آب باران ونهر غلبه داشته، ولی آبیاری با آب باران ونهر بیشتر از آب دلو ومانند آن باشد بنابر احتیاط واجب زکاْ آن ده یک می‌باشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر شک کند که آبیاری با آب باران و آب دلو به یک اندازه بوده یا آب باران غلبه داشته، می‌تواند از نصف آن ده یک و از نصف دیگر آن بیست یک بدهد و نیز اگر شک کند که هر دو به یک اندازه بوده، یا آبیاری با دلو غلبه داشته، می‌تواند زکات تمام آن را بیست یک بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر گندم و جو و خرما و انگور ، هم از آب باران مشروب شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند ، چنانچه طوری باشد که بگویند آبیاریبا دلو و مانند آن غلبه داشته ، زکوه آن بیست یک است و اگر بگویند آبیاری با آب نهر و باران غلبه داشته ، زکوه آن ده یک است ؛ بلکه اگر نگویند آب باران و نهر غلبه داشته ولی آبیاری با آب باران و نهر بیشتر از آب دلو و مانند آب باشد ، بنابر احتیاط واجب زکوه آن ده یک می باشد . و اگر عرفأ بگویند با هر دو آبیاری شده ، زکوه آن سه چهلم است .
- [آیت الله بروجردی] اگر گندم و جو و خرما و انگور، هم از آب باران مشروب شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند آبیاری با دلو و مانند آن غلبه داشته، زکات آن بیست یک است و اگر بگویند آبیاری با آب نهر و باران غلبه داشته، زکات آن ده یک است، بلکه اگر نگویند آب باران و نهر غلبه داشته ولی آبیاری با آب باران و نهر بیشتر از آب دلو و مانند آن باشد، بنا بر احتیاط واجب زکات آن ده یک می‌باشد.
- [امام خمینی] اگر گندم و جو و خرما و انگور هم از آب باران مشروب شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه طوری باشد که بگویند آبیاری با دلو و مانند آن غلبه داشته زکات آن بیست یک است، و اگر بگویند آبیاری با آب نهر و باران غلبه داشته زکات آن ده یک است بلکه اگر نگویند آب باران و نهر غلبه داشته ولی آبیاری با آب باران و نهر بیشتر از آب دلو و مانند آن باشد بنابر احتیاط زکات آن ده یک می باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اجاره با مرگ اجارهدهنده باطل می‌شود و با مرگ مستأجر، باطل نمیشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر گندم، جو، خرما و انگور، هم از آب باران آبیاری شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده کند، چنانچه به گونه‌ای باشد که بگویند آبیاری با دلو و مانند آن غلبه داشته، زکات آن (یک بیستم) است و اگر بگویند آبیاری با آب نهر و باران غلبه داشته، زکات آن (یک دهم) است؛ بلکه اگر نگویند آب باران و نهر غلبه داشته ولی آبیاری با آب باران و نهر بیشتر از آب دلو و مانند آن باشد، بنابر احتیاط مستحب زکات آن (یک دهم) است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط مستحب انسان در مرگ کسی یقه پاره نکند، به خصوص در مرگ غیر پدر و برادر.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مقداری آب بیمنّت به او ببخشد، باید قبول کند. 3 ترس از ضرر:
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شک کند که آبیاری با آب باران و آب دلو به یک اندازه بوده یا آب باران غلبه داشته، می‌تواند از نصف آن ده یک، و از نصف دیگر آن، بیست یک بدهد.