این سوال ممکن است در ابتدا مفهومی غلط را به ذهن متبادر کند و آن اینکه اکثر جوانها دین گریز هستند و دین داری دوران افول و بی رونقی خود را سپری می کند. در حالی که قطعا این گونه نیست و دین داری امروزه دورانی خوب را سپری می کند. کافیست بین مراسم های پرشور مذهبی و اجتماع میلیونی مردم در آنها با دورانی مقایسه کنیم که سخن از دین واقعی، انسان را ناگزیر به فرار از شهر و دیار می کرد! (وَ إِذِ اعْتزَلْتُمُوهُمْ وَ مَا یَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُاْ إِلیَ الْکَهْفِ[کهف/16] و (به اصحاب کهف گفتیم هنگامی که از آنان و آنچه جز خدا میپرستند کناره گیری کردید، به غار پناه برید!) دوران غلبه کفر و شرک در جهان کم نبوده است و در قصص قرآنی نیز موارد بسیاری از آن را می بینیم! امت نوح که کفر گسترده شان سبب نزول عذاب شد. امت ابراهیم که همگی برای دفاع از بت ها او را در شعله های آتشی بسیار گسترده انداختند. امت لوط که همگی به زشت کاری مشغول بودند. امت موسی که سرکشی ها بسیاری نظیر کشتن هفتاد پیامبر در یک روز را داشته اند. و ... بنابراین امروز دینداری وضعیت نامناسبی ندارد و باید به این نکته توجه کرد که هدف اصلی دین، به تبعیت کشاندن همه و مومن کردن همه نیست! بلکه دین می خواهد زمینه ایمان فراهم شود و تنها کسانی که ایمان را انتخاب می کنند، مومن شوند. و باقی در کفر خود فرو روند. به همین دلیل خدای متعال مانع فعالیت شیطان نمی شود بلکه جنودی در اختیار شیطان قرار داده تا سرپرستی گمراهان را به عهده بگیرد! (مسائل اجتماعی و قوانین غیر از انتخاب ارادی ایمان است.) (إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً[انسان/3] ما راه را به انسان نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس) (إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَی الَّذینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ[نحل/100] تسلّط شیطان تنها بر کسانی است که او را به سرپرستی خود برگزیدهاند، و آنها که نسبت به خدا شرک می ورزند.) اگر بخواهیم هدف دین را اشتباه بنگریم، باید بگوییم که تمام پیامبران شکست خورده اند! چرا که فرزند نوح کافر شد. ابراهیم نتوانست عموی خود را مومن کند. لوط نتوانست همسر خود را به راه بکشاند و ... یعنی حتی در خانواده خود نیز موفق نبودند. در حالی که هدف اصلی انبیاء چیز دیگری بوده که با نگاه به آن پیروزی شان محرز و مسلم است: (فَإِنْ أَعْرَضُوا فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً إِنْ عَلَیْکَ إِلاَّ الْبَلاغُ[شوری/48] و اگر روی گردان شوند (غمگین مباش)، ما تو را حافظ آنان (و مأمور اجبارشان) قرار نداده ایم وظیفه تو تنها ابلاغ رسالت است!) پس نکته ای که باید به آن توجه کنیم، اینکه در زمان بالندگی دینداری متولد شده ایم و باید حمد و سپاس این نعمت الهی را به جای آوریم. هر چند انسان بی نهایت طلب، همیشه باید با نگاه به افقی عالی تر، از وضعیت کنونی خویش برای رسیدن به وضعیتی بهتر حرکت کند. اما بعد از توضیح مقدمه ای مفصل، این مطلب نیز روشن شد که دین گریزی همیشه به نوعی وجود داشته است و علت اصلی آن نیز در این آیه بیان شده است: (بَلْ یُریدُ الْإِنْسانُ لِیَفْجُرَ أَمامَهُ[قیامت/5] (او شک ندارد) بلکه می خواهد که در آینده نیز به کارهای ناشایست پردازد.) انسان با دو ندای متفاوت خوانده می شود. و بعضی از افراد به ندای شهوات و شیطان گوش فرا می دهند و به همین دلیل به دین داری پشت می کنند. روشن است که ماهواره و تهاجم فرهنگی و ... همیشه نبوده اما کفر ورزی همیشه بوده است. همان گونه که روشن است در عصر ماهواره و تهاجم فرهنگی و ... انسان های مومن اعم از جوان و پیر بسیارند. و این مطلب نیز بدیهی است که شیطان از ابزارهایی نظیر ماهواره و سایت ها و ... استفاده می کند و افرادی که دنیای فانی را انتخاب کرده اند، با همین ها به فساد می کشاند. البته مساله دین ستیزی در عصر ما مولفه هایی خاص نیز دارد که شاید به این شکل در گذشته نبوده است. مثلا هیاهوها و جنجالی هایی که با ژست علم با دین مقابله می کنند. در حالی که علم هیچ مطلب صحیحی علیه دین حق ندارد. و دین حقیقی نیز با علم حقیقی تضادی ندارد.
این سوال ممکن است در ابتدا مفهومی غلط را به ذهن متبادر کند و آن اینکه اکثر جوانها دین گریز هستند و دین داری دوران افول و بی رونقی خود را سپری می کند.
در حالی که قطعا این گونه نیست و دین داری امروزه دورانی خوب را سپری می کند. کافیست بین مراسم های پرشور مذهبی و اجتماع میلیونی مردم در آنها با دورانی مقایسه کنیم که سخن از دین واقعی، انسان را ناگزیر به فرار از شهر و دیار می کرد!
(وَ إِذِ اعْتزَلْتُمُوهُمْ وَ مَا یَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُاْ إِلیَ الْکَهْفِ[کهف/16] و (به اصحاب کهف گفتیم هنگامی که از آنان و آنچه جز خدا میپرستند کناره گیری کردید، به غار پناه برید!)
دوران غلبه کفر و شرک در جهان کم نبوده است و در قصص قرآنی نیز موارد بسیاری از آن را می بینیم! امت نوح که کفر گسترده شان سبب نزول عذاب شد. امت ابراهیم که همگی برای دفاع از بت ها او را در شعله های آتشی بسیار گسترده انداختند. امت لوط که همگی به زشت کاری مشغول بودند. امت موسی که سرکشی ها بسیاری نظیر کشتن هفتاد پیامبر در یک روز را داشته اند. و ...
بنابراین امروز دینداری وضعیت نامناسبی ندارد و باید به این نکته توجه کرد که هدف اصلی دین، به تبعیت کشاندن همه و مومن کردن همه نیست! بلکه دین می خواهد زمینه ایمان فراهم شود و تنها کسانی که ایمان را انتخاب می کنند، مومن شوند. و باقی در کفر خود فرو روند. به همین دلیل خدای متعال مانع فعالیت شیطان نمی شود بلکه جنودی در اختیار شیطان قرار داده تا سرپرستی گمراهان را به عهده بگیرد! (مسائل اجتماعی و قوانین غیر از انتخاب ارادی ایمان است.)
(إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً[انسان/3] ما راه را به انسان نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس)
(إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَی الَّذینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ[نحل/100] تسلّط شیطان تنها بر کسانی است که او را به سرپرستی خود برگزیدهاند، و آنها که نسبت به خدا شرک می ورزند.)
اگر بخواهیم هدف دین را اشتباه بنگریم، باید بگوییم که تمام پیامبران شکست خورده اند! چرا که فرزند نوح کافر شد. ابراهیم نتوانست عموی خود را مومن کند. لوط نتوانست همسر خود را به راه بکشاند و ... یعنی حتی در خانواده خود نیز موفق نبودند. در حالی که هدف اصلی انبیاء چیز دیگری بوده که با نگاه به آن پیروزی شان محرز و مسلم است:
(فَإِنْ أَعْرَضُوا فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً إِنْ عَلَیْکَ إِلاَّ الْبَلاغُ[شوری/48] و اگر روی گردان شوند (غمگین مباش)، ما تو را حافظ آنان (و مأمور اجبارشان) قرار نداده ایم وظیفه تو تنها ابلاغ رسالت است!)
پس نکته ای که باید به آن توجه کنیم، اینکه در زمان بالندگی دینداری متولد شده ایم و باید حمد و سپاس این نعمت الهی را به جای آوریم. هر چند انسان بی نهایت طلب، همیشه باید با نگاه به افقی عالی تر، از وضعیت کنونی خویش برای رسیدن به وضعیتی بهتر حرکت کند.
اما بعد از توضیح مقدمه ای مفصل، این مطلب نیز روشن شد که دین گریزی همیشه به نوعی وجود داشته است و علت اصلی آن نیز در این آیه بیان شده است:
(بَلْ یُریدُ الْإِنْسانُ لِیَفْجُرَ أَمامَهُ[قیامت/5] (او شک ندارد) بلکه می خواهد که در آینده نیز به کارهای ناشایست پردازد.)
انسان با دو ندای متفاوت خوانده می شود. و بعضی از افراد به ندای شهوات و شیطان گوش فرا می دهند و به همین دلیل به دین داری پشت می کنند.
روشن است که ماهواره و تهاجم فرهنگی و ... همیشه نبوده اما کفر ورزی همیشه بوده است. همان گونه که روشن است در عصر ماهواره و تهاجم فرهنگی و ... انسان های مومن اعم از جوان و پیر بسیارند.
و این مطلب نیز بدیهی است که شیطان از ابزارهایی نظیر ماهواره و سایت ها و ... استفاده می کند و افرادی که دنیای فانی را انتخاب کرده اند، با همین ها به فساد می کشاند.
البته مساله دین ستیزی در عصر ما مولفه هایی خاص نیز دارد که شاید به این شکل در گذشته نبوده است. مثلا هیاهوها و جنجالی هایی که با ژست علم با دین مقابله می کنند. در حالی که علم هیچ مطلب صحیحی علیه دین حق ندارد. و دین حقیقی نیز با علم حقیقی تضادی ندارد.
- [سایر] علت دین گریزی جوانان چیست؟
- [سایر] علل و آثار دین گریزی جوانان چیست؟
- [سایر] علت دین گریزی جوانان چیست و چگونه میتوان آنها را از این راه منصرف کرد ؟
- [سایر] علت دین گریزی جوانان چیست؟ و چه پیامد هایی را به دنبال خواهد داشت؟
- [سایر] علل دین گرایی و دین گریزی در ادیان اسلام مسیحیت زرتشت . یهود چیست؟ کدام یک از اعتقادات دینی موجب دین گریزی و یا دین گرایی می شود؟
- [سایر] علل دین گرایی و دین گریزی در ادیان اسلام مسیحیت، زرتشت، یهود چیست؟ کدام یک از اعتقادات دینی موجب دین گریزی و یا دین گرایی می شود؟ کدام یک از دستورات عملی ادیان موجب دین گریزی و یا دین گرایی می شود؟
- [سایر] عوامل دین زدایی و دین گریزی در دوره ی نوگرایی در غرب چیست؟
- [سایر] رابطه ی دین گریزی و پیشرفت علمی و صنعتی را در غرب چگونه ارزیابی می کنید؟
- [سایر] فرق افسردگی با زهد و دنیا گریزی چیست؟
- [سایر] چرا بعضی از جوانان گاهی به مسیحیّت روی میآورند و به انگلستان رفته مشغول تحصیل دین مسیح شده و بعنوان مبلغ مسیحی وارد جامعه میشوند؟
- [آیت الله مظاهری] استعمال دخانیات نظیر سیگار، قلیان و پیپ، مخصوصاً برای جوانان، سزاوار نیست. و امید است این عیب به طور کلّی از دامن مسلمانان زدوده شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اعانت ظلمه و کسانی که با دین و احکام دین، ضدیت و معاندت دارند و همراهی نمودن با آنها در ظلم و ستم، تجاوز به حریم دین و حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] ابراء ذمّه میت از دَین صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] برای یاد دادن واجبات یا مستحبات نماز میتوان مزد گرفت.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی که بدهکار است و زراعتی نیز دارد فوت کند و ورثه پیش از آن که زکات زراعت واجب شود دین او را از اموال دیگری بدهند، هرکدام از ورثه سهمش به اندازه زکات برسد باید زکات را بدهد اما اگر دین او را قبل از واجب شدن زکات نپردازند، چنانچه مال میت فقط به اندازه دین است زکات واجب نمی شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر شود یا حکم ضروری دین یعنیحکمی را که مسلمانان جز دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز وروزه را انکار کند در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است مرتدّ میشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] بر هر مسلمانی واجب است از بدعت گذاران در دین و کسانی که موجب افساد در دین و تزلزل عقاید حقه هستند اظهار برایت و بیزاری کند و دیگران را از فتنه و فساد انان بر حذر دارد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر شود، یا حکم ضروری دین، یعنی حکمی را که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند، مثلاً واجببودن نماز و روزه را انکار کند، در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است مرتد میشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مرتدّ از لحاظ نجس و پاکی حکم گروهی را دارد که به دین آنها در آمده است بنابراین اگر مشرک شده باشد نجس و اگر به دین یهودی و نصرانی گرویده باشد محکوم به طهارت است.
- [آیت الله بروجردی] مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر شود، یا حکم ضروری دین یعنی حکمی را که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز و روزه انکار کند، در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است مرتد میشود.