وام مشروط به بهره، وام ربوی است از نظر شرعی جایز نیست؛ ولی پولی را که بانکها به عنوان سود می پردازند، در صورتی که به صورت مضاربه و جعاله و امثال آن از عقود شرعیه با بانک قرارداد کنید و اطمینان داشته باشید که با آن عقود عمل می شود جایز است.[1] بهطور کلی معاملات بانکی که بانکها بر اساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان انجام می دهند، اشکال ندارد و محکوم به صحّت است و سود حاصل از بکارگیری سرمایه براساس یکی از عقود صحیحِ اسلامی، شرعاً حلال است، لذا در صورتی که گرفتن پول از بانک برای خرید مسکن و مانند آن تحت عنوان یکی از آن عقود باشد، بدون اشکال است ولی اگر بهصورت قرض ربوی باشد، هرچند گرفتن آن از نظر حکم تکلیفی حرام است، ولی اصل قرض از نظر حکم وضعی صحیح است و آن مال، ملک قرض گیرنده می شود وجایز است در آن و در هر چیزی که با آن می خرد تصرّف نماید.[2] [1]. الاستفتائات جدید، آیت اللّه تبریزی، مسأله 2100. [2]. آیت الله خامنهای، اجوبة الاستفتائات، س 1922.
بهره های بانکی حرام است یا حلال؟
وام مشروط به بهره، وام ربوی است از نظر شرعی جایز نیست؛ ولی پولی را که بانکها به عنوان سود می پردازند، در صورتی که به صورت مضاربه و جعاله و امثال آن از عقود شرعیه با بانک قرارداد کنید و اطمینان داشته باشید که با آن عقود عمل می شود جایز است.[1]
بهطور کلی معاملات بانکی که بانکها بر اساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان انجام می دهند، اشکال ندارد و محکوم به صحّت است و سود حاصل از بکارگیری سرمایه براساس یکی از عقود صحیحِ اسلامی، شرعاً حلال است، لذا در صورتی که گرفتن پول از بانک برای خرید مسکن و مانند آن تحت عنوان یکی از آن عقود باشد، بدون اشکال است ولی اگر بهصورت قرض ربوی باشد، هرچند گرفتن آن از نظر حکم تکلیفی حرام است، ولی اصل قرض از نظر حکم وضعی صحیح است و آن مال، ملک قرض گیرنده می شود وجایز است در آن و در هر چیزی که با آن می خرد تصرّف نماید.[2]
[1]. الاستفتائات جدید، آیت اللّه تبریزی، مسأله 2100.
[2]. آیت الله خامنهای، اجوبة الاستفتائات، س 1922.
- [آیت الله سیستانی] آیا وام گرفتن از بانک با بهره بانکی حرام است؟
- [سایر] گرفتن سود بانکی حلال است یا حرام است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا پولی که در بانکها یا تعاونیها میگذاریم بهره ان حرام است یا حلال؟
- [آیت الله سیستانی] وام بانکی که بایستی با بهره پرداخت شود چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در اغلب بانکهای دنیا طبق قوانین بانکی، مبلغی به عنوان بهره به صاحبِ پول می دهند، گرفتن این بهره چه صورت دارد؟
- [سایر] آیا سود بانکی حرام است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیاسودی که به سپرده های بانکی تعلق می گیرد حلال است؟ و آیا خمس دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا با توجه به بهره های بسیار بالا بانکها برای ساختن منزل مسکونی آیا خودروهایی که شرکت های خودرو سازی بصورت نقدی – اقصاطی میدهند و بهره 24 درصدی هم میگیرند ما مجاز به خریدن هستیم یا خیر در مجموع میتوانیم از سیستم بانکی کشور که بهره های بالایی از مردم میگیرند استفاده کنیم یا خیر و اگر حکم ربا دارد بفرمایید؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پولی به عنوان (پس انداز) در بانک قرار داده شود و بهره ای به آن تعلق بگیرد، آیا گرفتن آن بهره حلال است؟
- [آیت الله بهجت] آیا بهره ای که بانک های خارجی غیر مسلمان می دهند حلال است؟
- [آیت الله اردبیلی] تخمِ پرندگان حلال گوشت، حلال و تخمِ پرندگان حرام گوشت، حرام است و اگر بین حلال و حرام مشتبه شود، تخمهایی که دو طرف آن مساوی باشد، حرام است و تخمهایی که یک طرف آن باریکتر باشد، حلال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تخم حیوانات دریایی حلال، حلال و تخم حیوانات دریایی حرام، حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تخم پرندگان حلال، حلال و تخم پرندگان حرام، حرام است. و اگر مشتبه باشد تخمهائی که دو طرف آن مساوی است حرام است و تخمهائی که یک طرف آن باریک تر است حلال است.
- [آیت الله مظاهری] تخم و شیر از حیوان حلال گوشت حلال است و از حیوان حرام گوشت حرام است، و تخم ماهی که به آن خاویار میگویند اگر از ماهی فلسدار باشد حلال است.
- [آیت الله اردبیلی] تخم ماهی حلال گوشت (خاویار) هرچند نرم و لَزِج باشد حلال است و تخم ماهی حرام گوشت هرچند سفت و خشن باشد حرام میباشد و اگر در موردی مشتبه شود که از قبیل حلال است یا حرام، بنابر احتیاط اگر لَزِج و نرم باشد، از مصرف آن خودداری شود و اگر سفت و زبر باشد، خوردن آن حلال است.
- [آیت الله مظاهری] اگر شک داشته باشیم حیوانی حلال گوشت است یا حرام گوشت، خوردن گوشت و شیر و تخم آن حلال است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز نیست چیزی که فایده حلال و حرام هر دو دارد به قصد فایده حرام عاریه بدهند.
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش رادیو و تلویزیون، که دارای منافع حلال و حرام است، به قصد منفعت حلال مانعی ندارد؛ و همچنین است استفاده از آن در جهت حلال، ولی بههیچوجه نباید از آن استفاده حرام بکنند، و نیز باید در دسترس کسی که استفاده حرام میکند قرار ندهند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند، یا اول با حلال خود نزدیکی کند و بعد از آن از حرام جنب شود، احتیاط واجب آن است که از عرق خود اجتناب نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] چون رادیو وتلویزیون هم منافع حلال وهم منافع حرام دارد، خرید وفروش آنها برای منافع حلال مانعی ندارد ولی در صورتی که مواظب باشند خانواده وبچهها استفاده حرام از آنها نکنند.