درباره پسران حضرت علی (ع) که در جریان حمله مصعب به مختار کشته شده اند، دو قول وجود دارد. برخی معتقدند تنها عبیدالله بود که کشته شد و قاتلش هم شناخته نشد. و دیگرانی نیز هستند که می گویند در صف یاران مختار یکی از پسران حضرت علی (ع) به نام عمر بن علی(ع) به شهادت رسیده است. البته دینوری در اخبار الطوال، می گوید، او در شمار یاران مصعب بود. ولی به نظر می آید دینوری عمر بن علی را با عبیدالله بن علی یکی دانسته و بدین سان دچار اشتباه شده است.[1] البته او در این نظر تنها نیست و خلیفه بن خیاط نیز چنین سخنی می گوید. و تمامی داستان مربوط به دیدار عبیدالله با مصعب را برای عمر نقل می کند.[2] اما ذهبی در تاریخ اسلام خود، وی را در بین کشته شدگان جنگ مختار نام می برد و او را از یاران مختار می خواند. وی عمر را کشته شده به سال هفتاد می داند. البته گمانه ای را به صورت ضعیف اینچنین مطرح می کند که برخی معتقدند او در بین یاران مصعب بوده است.[3] گفتنی است ذهبی کشته شدن عبیدالله بن علی را در سال 72 هجری نوشته است.[4] در این بین ابن عماد حنبلی در شذرات الذهب، قتل عبیدالله را در صف یاران مصعب و کشته شدن عمر بن علی را در بین یاوران مختار را به صورت تفکیک شده آورده و چنین بدست می دهد که عمر از یاران پر و پا قرص مختار بوده است. گفتنی است او نام عمر را عمر الاطرف ثبت کرده است.[5] از این گزارشها که بگذریم ، به نظر می رسد اندکی در چند و چون زندگی عمر بن علی(ع) تردید وجود دارد. چرا که گفته شده وی در زمان حمله حجاج یعنی 5 سال پس از گشته شدن مختار ، زنده بوده و در این صورت او نمی توانسته در بین یاران مقتول مختار باشد.[6] مگر اینکه بگوییم حضرت علی(ع) صاحب فرزند دیگری به نام عمر نیز بوده اند که در این صورت تفاوت بین این دو آشکار شود. البته این سخن خیلی هم دور از ذهن نیست چرا که نام عمر اصغر نیز در بین فرزندان حضرت علی (ع) دیده می شود، که مادرش بر خلاف مادر عمر الاکبر که صهباء بوده است، مادر وی ام سعیده ثبت شده است.[7] پی نوشتها: [1] - الأخبار الطوال،ص:306 [2] - تاریخ خلیفة،ص:165 [3] -تاریخ الإسلام،ج5،ص:197 [4] - تاریخ الإسلام،ج6،ص:165 [5] - شذرات الذهب،ج1،ص:293 [6] - أنساب الأشراف، سهیل زکار،ج2،ص:318 [7] - أنساب الأشراف، زکار،ج2،ص:414
آیا کشته شدن یکی از فرزندان امام علی(علیه السلام) توسط مختار ثقفی در جنگ با مصعب صحت دارد؟
درباره پسران حضرت علی (ع) که در جریان حمله مصعب به مختار کشته شده اند، دو قول وجود دارد. برخی معتقدند تنها عبیدالله بود که کشته شد و قاتلش هم شناخته نشد. و دیگرانی نیز هستند که می گویند در صف یاران مختار یکی از پسران حضرت علی (ع) به نام عمر بن علی(ع) به شهادت رسیده است.
البته دینوری در اخبار الطوال، می گوید، او در شمار یاران مصعب بود. ولی به نظر می آید دینوری عمر بن علی را با عبیدالله بن علی یکی دانسته و بدین سان دچار اشتباه شده است.[1] البته او در این نظر تنها نیست و خلیفه بن خیاط نیز چنین سخنی می گوید. و تمامی داستان مربوط به دیدار عبیدالله با مصعب را برای عمر نقل می کند.[2] اما ذهبی در تاریخ اسلام خود، وی را در بین کشته شدگان جنگ مختار نام می برد و او را از یاران مختار می خواند. وی عمر را کشته شده به سال هفتاد می داند. البته گمانه ای را به صورت ضعیف اینچنین مطرح می کند که برخی معتقدند او در بین یاران مصعب بوده است.[3] گفتنی است ذهبی کشته شدن عبیدالله بن علی را در سال 72 هجری نوشته است.[4] در این بین ابن عماد حنبلی در شذرات الذهب، قتل عبیدالله را در صف یاران مصعب و کشته شدن عمر بن علی را در بین یاوران مختار را به صورت تفکیک شده آورده و چنین بدست می دهد که عمر از یاران پر و پا قرص مختار بوده است. گفتنی است او نام عمر را عمر الاطرف ثبت کرده است.[5] از این گزارشها که بگذریم ، به نظر می رسد اندکی در چند و چون زندگی عمر بن علی(ع) تردید وجود دارد. چرا که گفته شده وی در زمان حمله حجاج یعنی 5 سال پس از گشته شدن مختار ، زنده بوده و در این صورت او نمی توانسته در بین یاران مقتول مختار باشد.[6] مگر اینکه بگوییم حضرت علی(ع) صاحب فرزند دیگری به نام عمر نیز بوده اند که در این صورت تفاوت بین این دو آشکار شود. البته این سخن خیلی هم دور از ذهن نیست چرا که نام عمر اصغر نیز در بین فرزندان حضرت علی (ع) دیده می شود، که مادرش بر خلاف مادر عمر الاکبر که صهباء بوده است، مادر وی ام سعیده ثبت شده است.[7]
پی نوشتها:
[1] - الأخبار الطوال،ص:306
[2] - تاریخ خلیفة،ص:165
[3] -تاریخ الإسلام،ج5،ص:197
[4] - تاریخ الإسلام،ج6،ص:165
[5] - شذرات الذهب،ج1،ص:293
[6] - أنساب الأشراف، سهیل زکار،ج2،ص:318
[7] - أنساب الأشراف، زکار،ج2،ص:414
- [سایر] آیا واقعیت دارد که ابراهیم اشتر به مختار ثقفی خیانت کرد و بعد از شکت مختار به مصعب بن زبیر پیوست؟
- [سایر] فرزند حضرت علی(ع) به نام عبید الله بن علی چرا توسط مختار فرزند ابو عبید کشته شد؟ لطفاً ماجرا را شرح دهید.
- [سایر] حرمله چگونه بدست مختار ثقفی کشته شد؟
- [سایر] آیا صحت دارد که مختار ثقفی به عمویش پیشنهاد داد تا امام حسن(علیه السلام) را به معاویه تحویل دهند؟
- [سایر] آیا امام سجاد(ع) قیام مختار را تأیید کرد؟ وقتی مختار به حکومت رسید قول داد که بعد از کشتن قاتلین شهدای کربلا حکومت را به شورایی میسپارد تا آنان حاکم را انتخاب کنند. چرا مختار این حرف را زد؟ چرا ایشان بعد از کشتن قاتلین شهدای کربلا و شکست دادن ارتش شام، حکومت را به امام سجاد(ع) ندادند؟
- [سایر] انسان موجودی مختار است یا مجبور؟
- [سایر] با توجه به اینکه در کتابهای تاریخ نوشته شده که مختار مردم را به سوی محمد دعوت می کرد آیا مختار مورد تأیید ائمه هست یا نه؟
- [سایر] با توجه به اینکه در کتابهای تاریخ نوشته شده که مختار مردم را به سوی محمد دعوت می کرد آیا مختار مورد تأیید ائمه هست یا نه؟
- [سایر] نظر امامسجاد علیه السلام درباره مختار و قیام او چه بود؟
- [سایر] دیدگاه ائمه(علیهم السلام) و شیعیان در مورد مختار چگونه است؟
- [آیت الله سیستانی] آخر وقت نماز عشا برای شخص مختار همچنان که گذشت نصف شب است . و شب از اول غروب است تا طلوع فجر .
- [آیت الله مظاهری] مدّعی باید بالغ و رشید و مختار باشد و برای خود یا کسی که او را وکیل کرده یا کسی که مدّعی بر او ولایت دارد، اقامه دعوی نماید.
- [آیت الله مظاهری] کسی که قسم میخورد باید بالغ، عاقل، رشید، مختار و معتقد به قسم باشد و به طور قطع و جدّ و جزم قسم بخورد و در مجلس قضاوت بعد از خواستن قاضی باشد.
- [آیت الله مظاهری] مراد از بیّنه شهادت دو مرد مؤمن، بالغ، رشید، عاقل، عادل، مختار و حلالزادهای است که عیوبی که موجب سلب اطمینان میشود (جنون ادواری، سهو و خطای مفرط و مانند اینها) نداشته باشند و شهادت آنها با قطع و جزم و جدّ بعد از خواستن قاضی باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا با او جماع نمایند به طوری که از اختیار او خارج باشد روزه او باطل نمیشود، ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا در بین مختار شود، باید فوراً از حال جماع خارج شود، و اگر خارج نشود، روزه او باطل است، و همچنین اگر خودش از ترس جماع کند روزهاش باطل میشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که وصیت می کند باید عاقل و بالغ و مختار باشد ولی بچّه ای که به سن ده سالگی رسیده اگر وصیت به کارهای نیک در رابطه با خویشاوندان نسبی خودش بنماید نافذ است و نیز وصیت سفیه در اموالش نافذ نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر چیزی ندارد که در نماز عورت خود را با آن بپوشاند، واجب است اگر چه به کرایه یا خریداری باشد، تهیه نماید ولی اگر تهیه آن به قدری پول لازم دارد که نسبت به دارایی او زیاد است، یا طوری است که اگر پول را به مصرف لباس برساند، بحال او ضرر دارد مختار است به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند، یا تحمل ضرر کند و با لباس نماز بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] در صحت مضاربه اموری معتبر است اول ان که مالک و عامل بالغ و عاقل و مختار باشند و مالک ممنوع از تصرف در اموالش به سبب سفاهت یا افلاس نباشد و مضاربه با عامل سفیه بدون اذن ولی جایز نیست دوم تعیین سهم سود هر یک از مالک و عامل که مثلا نصف یا ثلث یا ربع و مانند ان باشد سوم ان که سود بین مالک و عامل باشد پس اگر شرط شود که مقداری از ان برای کسی باشد که کاری برای شرکت انجام نمی دهد مضاربه باطل است چهارم ان که عامل قدرت بر تجارت داشته باشد هر چند به کمک گرفتن از دیگری باشد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نشسته نماز می خواند، اگر شکی کند که مختار است برای آن یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بخواند، باید یک رکعت نشسته را به جا آورد، و هم چنین اگر شکی کند که معین است برای آن یک رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند، یک رکعت نشسته به جای یک رکعت ایستاده کافی است. و هم چنین دو رکعت نشسته به جای دو رکعت ایستاده، و لکن در مثل دو و سه احتیاط مستحب، جمع بین یک رکعت نشسته و دو رکعت نشسته، و دوباره خواندن نماز است.
- [آیت الله جوادی آملی] .فروشنده و خریدار باید دارای اوصاف زیر باشند : 1 .بالغ باشند. 2 عاقل ب اشند, نه دیوانه. 3 .رشید باشند , نه سفیه . 4 .قصد جدّی نسبت به معامله داشته باشند, نه شوخی. 5 .مجبور دیگری نباشند, بلکه مختار باشند. 6 .مالک یا ولیّ یا وصی، یا قیّم و یا وکیل مالکِ عوض یا معوّض باشند. 7 حقّ تصرف در مال خود را داشته باشند , پس ورشکستهای که ب ر اثر حکم حاکم شرع از تصرف در اموال خود ممنوع است , نمیتواند نسبت به مال خویش معامله کند , هرچند میتواند مال دیگران را با اذن آنها بفروشد یا با آن چیزی بخرد.