در زبان عربی، الف و لام در ابتدای کلمه سبب تعریف آن می شود. یعنی اگر فتح، هر نوع فتحی را شامل می شود، الفتح، اشاره به یک فتح خاص و مشخص می کند که در نزد شنونده روشن و مشخص است.
در زبان فارسی نیز نمونه هایی وجود دارد که سبب تعریف یک کلمه شود، مثلا وقتی گفته می شود: ماشین، می تواند هزاران مصداق داشته باشد. اما زمانی که دوست شما می گوید: ماشینم، شما فقط یک ماشین را در معنای این کلمه در نظر می گیرید.
و فتح مکه آن قدر برجسته و مهم هست که می توانیم آن را با تعبیری معرفه یاد کنیم که از بین تمام مصداق ها، تنها یک مصداق را شامل شود. به گونه ای که با بیان "الفتح" شنونده بداند منظور ما کدام فتح است.
( فتح مکه فصل نوینی در تاریخ اسلام گشود، چرا که مرکز اصلی شرک متلاشی شد، بتها از میان رفت، امید بت پرستان به یأس و نومیدی مبدل گشت، و موانعی که بر سر راه ایمان مردم به اسلام وجود داشت، برچیده شد. به همین دلیل فتح مکه را باید مرحله تثبیت اسلام، و استقرار آن در جزیرة العرب، و سپس درجهان دانست، و لذا بعد از فتح مکه دیگر هیچ مقاومتی از ناحیه مشرکان دیده نشد، و مردم از تمام نقاط جزیره برای پذیرش اسلام خدمت پیامبر(صلی الله علیه و آله)می آمدند.)[1]
یا اینکه در میان بحثی به دلیل ذکرهای سابق از این فتح، برای شنونده مصداق روشن است و در نتیجه از تعبیری معرفه استفاده می کنند که در این جا، به این الف و لام، عهد ذهنی می گویند.
[1]. تفسیرنمونه، ج27، ص399.
