از روایات موجود در این زمینه به دست میآید که بعد از ظهور حضرت حجة بن الحسن العسکری - ارواحنا له الفدا - حضرت مسیح(ع) از آسمان نزول خواهد کرد و در محضر آن حضرت حضور خواهد داشت. این امر از امور قطعی و مسلّم نزد شیعه و همینطور اهل سنت است. روایات در این باب متعدد است که در اینجا به نقل چند روایت بسنده میکنیم. 1 - در حدیث معراج، خداوند خطاب به پیامبر اسلام(ص) میفرماید: ای محمد، این فضیلت را برای او (علی (ع)) قرار دادم که از صلب او یازده مهدی (هدایتگر) خارج سازم... و آخرین آنها کسی است که عیسی بن مریم، در نمازش به او اقتدا میکند.(1) 2 - رسول خدا(ص) میفرماید: [هنگامی که قائم ما قیام کند] عیسی بن مریم در هنگام صبح به زمین فرود آید؛ و او وزیر دست راست قائم و نماینده و جانشین اوست. عیسی بن مریم از کرامت قائم ما، امنیت را در عالم گسترش میدهد.(2) 3- همچنین پیامبر اکرم(ص) میفرماید: (لن تُهلک اُمَّةٌ انأ فی اولها و عیسی فی آخرها و المهدی فی وسطها)؛(3) امتی که من در اول، عیسی(ع) در آخر و مهدی(ع) در وسط آن باشیم هرگز به هلاکت نمی افتند. این روایت صراحت بیشتری بر این مطلب دارد که ظهور حضرت مهدی(ع) پیش از حضرت عیسی(ع) انجام میگیرد، بنابراین حضرت مهدی(عج) میانه امت پیامبر خواهد بود و منظور از وسط در روایت ذکر شده ما قبل آخر است و میانه حقیقی نیست چون حضرت عیسی(ع) پس از حضرت مهدی(عج) خواهد آمد و حضور ایشان با حضور حضرت مهدی(عج) منافاتی نخواهد داشت. از این روایت استفاده میشود که حضرت عیسی(ع) وحضرت مهدی(عج) با هم ظهور نمیکنند بلکه نخست حضرت مهدی(عج) و سپس بعد حضرت عیسی(ع) ظهور میکنند.(4) پی نوشتها: (1). کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ج 1، ص 471. (2). همان، ج 5، ص 306. (3). کشف الغمه، ج 2، ص 484، الباب الثانی عشر. (4). یکصد پرسش وپاسخ پیرامون امام زمان(عج) علی رضا رجایی تهران، ص 211 به نقل از کفایة المطالب ، ضمیمه البیان ، گنجی شافعی، ص 508.
از روایات موجود در این زمینه به دست میآید که بعد از ظهور حضرت حجة بن الحسن العسکری - ارواحنا له الفدا - حضرت مسیح(ع) از آسمان نزول خواهد کرد و در محضر آن حضرت حضور خواهد داشت. این امر از امور قطعی و مسلّم نزد شیعه و همینطور اهل سنت است. روایات در این باب متعدد است که در اینجا به نقل چند روایت بسنده میکنیم.
1 - در حدیث معراج، خداوند خطاب به پیامبر اسلام(ص) میفرماید: ای محمد، این فضیلت را برای او (علی (ع)) قرار دادم که از صلب او یازده مهدی (هدایتگر) خارج سازم... و آخرین آنها کسی است که عیسی بن مریم، در نمازش به او اقتدا میکند.(1)
2 - رسول خدا(ص) میفرماید: [هنگامی که قائم ما قیام کند] عیسی بن مریم در هنگام صبح به زمین فرود آید؛ و او وزیر دست راست قائم و نماینده و جانشین اوست. عیسی بن مریم از کرامت قائم ما، امنیت را در عالم گسترش میدهد.(2)
3- همچنین پیامبر اکرم(ص) میفرماید:
(لن تُهلک اُمَّةٌ انأ فی اولها و عیسی فی آخرها و المهدی فی وسطها)؛(3)
امتی که من در اول، عیسی(ع) در آخر و مهدی(ع) در وسط آن باشیم هرگز به هلاکت نمی افتند.
این روایت صراحت بیشتری بر این مطلب دارد که ظهور حضرت مهدی(ع) پیش از حضرت عیسی(ع) انجام میگیرد، بنابراین حضرت مهدی(عج) میانه امت پیامبر خواهد بود و منظور از وسط در روایت ذکر شده ما قبل آخر است و میانه حقیقی نیست چون حضرت عیسی(ع) پس از حضرت مهدی(عج) خواهد آمد و حضور ایشان با حضور حضرت مهدی(عج) منافاتی نخواهد داشت. از این روایت استفاده میشود که حضرت عیسی(ع) وحضرت مهدی(عج) با هم ظهور نمیکنند بلکه نخست حضرت مهدی(عج) و سپس بعد حضرت عیسی(ع) ظهور میکنند.(4)
پی نوشتها:
(1). کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ج 1، ص 471.
(2). همان، ج 5، ص 306.
(3). کشف الغمه، ج 2، ص 484، الباب الثانی عشر.
(4). یکصد پرسش وپاسخ پیرامون امام زمان(عج) علی رضا رجایی تهران، ص 211 به نقل از کفایة المطالب ، ضمیمه البیان ، گنجی شافعی، ص 508.
- [سایر] آیا امام زمان (عج) و حضرت عیسی (ع) در یک زمان ظهور میکنند؟
- [سایر] آیا امام زمان (عج) و حضرت عیسی (ع) در یک زمان ظهور میکنند؟
- [سایر] آیا امام زمان و حضرت عیسی در یک زمان ظهور می کنند ؟
- [سایر] سلام دو سؤال دارم: آیا ما شیعیان اعتقاد داریم که امام زمان (عج) ظهور میکنند تا حکومت را برای حضرت عیسی علیه السلام مهیا کنند؟ یا اینکه خود امام زمان حکومت خواهند کرد؟ ممنون
- [سایر] زمان ظهور حضرت ولی عصر(عج) کی میباشد؟
- [سایر] احادیثی از امام مهدی بیان فرمایید علایم ظهور حضرت کدامند؟
- [سایر] علایم ظهور حضرت ولی عصر (علیه السلام) چیست؟
- [سایر] علایم ظهور حضرت ولی عصر (ع) چیست؟
- [سایر] اگر ظهور امام زمان به معنای شروع قیامت نیست، چرا ظهور حضرت را آخرالزمان مینامند؟
- [سایر] شرایط ظهور امام مهدی(علیه السلام) با علائم ظهور آن حضرت، چه فرقی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینی نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله بهجت] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: (بارَأتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق)، یعنی: (مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او، پس او رهاست)، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: (بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق).
- [آیت الله سبحانی] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق خلع را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد می گوید: زَوْجَتِی فاطِمَةُ خلعتها عَلی ما بَذَلَتْ هِیَ طالِق (یعنی زنم فاطمه را طلاق خلع دادم او رها است).
- [آیت الله اردبیلی] اگر شوهر بخواهد خود صیغه طلاق را بخواند، چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد، میگوید: (زَوْجَتِی فاطِمَةُ خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ، هِیَ طالِقٌ) یعنی: (زنم فاطمه را در مقابل آنچه بخشید طلاق خلع دادم، او رهاست).