باران در قرآن چگونه توصیف شده است؟

أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُزْجی‌ سَحاباً ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُکاماً فَتَرَی الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ وَ یُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فیها مِنْ بَرَدٍ فَیُصیبُ بِهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ یَشاءُ یَکادُ سَنا بَرْقِهِ یَذْهَبُ بِالْأَبْصارِ ( نور/ 43)
( آیا ندیدی که خداوند ابرهایی را به آرامی می راند، سپس میان آنها پیوند می دهد، و بعد آن را متراکم می سازد؟ در این حال، دانه های باران را می بینی که از لابه لای آن خارج می شود، و از آسمان- از کوههایی که در آن است ابرهایی که همچون کوهها انباشته شده اند دانه های تگرگ را نازل و فرود می آورند.
پس منظور از کوه در آسمان، ابرهایی است که در آسمان می باشند.
تنها سوالی که در اینجا باقی می ماند این است که این کدام کوه در آسمان است که تگرگها از آن فرو می ریزند ، در اینجا مفسران بیانات مختلفی دارند:
1-بعضی گفته اند (جبال) (کوهها) در اینجا جنبه کنائی دارد، همانگونه که می گوئیم کوهی از غذا، یا کوهی از علم، بنابراین مفاد آیه فوق این است که در واقع کوهی و توده عظیمی از تگرگ به وسیله ابرها در دل آسمان به وجود می آید ، و از آنها بخشی در شهر، و بخشی در بیابان فرو می ریزد، و حتی کسانی مورد اصابت آن قرار می گیرند.
2- بعضی دیگر گفته اند منظور از کوهها، توده های عظیم ابر است که در عظمت و بزرگی بسان کوه است .
3- نویسنده تفسیر ( فی ظلال) در اینجا بیان دیگری دارد که مناسبتر به نظر می رسد و آن اینکه توده های ابر در وسط آسمان به راستی شبیه کوهها هستند گرچه از طرف پایین به آنها می نگریم صافند، اما کسانی که با هواپیما بر فراز ابرها حرکت کرده اند غالبا با چشم خود این منظره را دیده اند که ابرها از آن سو به کوهها و دره ها و پستیها و بلندیهائی می مانند که در روی زمین است ، و به تعبیر دیگر سطح بالای ابرها هرگز صاف نیست، و همانند سطح زمین دارای ناهمواریهای فراوان است، و از این نظر اطلاق نام جبال بر آنها مناسب نیست .
براین سخن می توان این نکته دقیق را افزود که به عقیده دانشمندان تگرگ در آسمان به این طریق است که دانه های باران از ابر جدا می شود، و در قسمت فوقانی هوا به جبهه سردی برخورد می کند و یخ می زند، سپس طوفانهای کوبنده ای که در آن مطقه حکم فرماست گاهی این دانه ها را مجددا به بالا پرتاب می کند ، و بار دیگر این دانه ها به داخل ابرها فرو می رود و لایه دیگری از آب به روی آن می نشیند که به هنگام جدا شدن از ابر مجددا یخ می بندد، و گاهی این موضوع چندین بار تکرار می شود و هر زمان لایه تازه ای روی آن می نشیند تا تگرگ به اندازه ای درشت شود که دیگر طوفان نتواند آن را بالا پرتاب کند، اینجا است که راه زمین را به پیش می گیرد و فرود می آید و یا اینکه طوفان فرو می نشیند و بدون مانع به طرف زمین حرکت می کند .
با توجه به این مطلب، نکته علمی که در کلمه (جبال) در اینجا نهفته است روشنتر می شود، زیرا به وجود آمدن تگرگهای درشت و سنگین در صورتی امکان پذیر است که توده های ابر متراکم گردند، تا هنگامی که طوفان دانه یخ زده تگرگ را به میان آن پرتاب می کند مقدار بیشتری آب به خود جذب نماید، و این تنها در آنجاست که توده های ابر بسان کوههای مرتفع در جهت بالا قرار گیرد و منبع قابل ملاحظه ای برای تکون تگرگ شود (دقت کنید)
در اینجا تحلیل دیگری از بعضی از نویسندگان می خوانیم که خلاصه آن چنین است:
( در آیات مورد بحی ابرهای بلند صریحا به کوههای از یخ اشاره می کند و یا به تعبیر دیگر کوههائی که در آن نوعی از یخ وجود دارد و این بسیار جالب است ، زیرا بعد از اختراع هواپیما و امکان پروازهای بلند که دید دانش بشر را وسعت بخشید دانشمندان به ابرهائی متشکل و متصور از سوزنهای یخ رسیدند که درست عنوان کوههائی از یخ بر آنها صادق است، و باز هم عجیب است که یکی از دانشمندان شوروی در تشریح ابرهای رگباری طوفانی، چندین بار از آنها به عنوان (کوههای از برف) یاد کرده است، و به این ترتیب روشن می شود که براستی در آسمان کوههائی از یخ وجود دارد.
معرفی منبع:
1- قرآن کریم ، ترجمه آیه الله مکارم شیرازی، ( از ترجمه های بسیار موثر و مفید می باشد) .
2- ترجمه و تفسیر نوین، عبدالکریم بی آزار شیرازی.
3- تفسیر نور، حجت الاسلام قرائتی.
4- تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی .
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 477/400008)