چرا در آیه 1 سوره تحریم در رابطه با پیامبر(ص) واژه "تحریم" به کار رفته است؟
کلمه (تحریم) مشترک لفظی بین چند معناست و همین مسأله موجب سوء برداشتهایی از آیه شریفه شده است؛ از جمله: 1- یکی از معانی رایج آن (تحریم تشریعی) است؛ یعنی چیزی را از نظر قانون حرام و ممنوع شمردن. 2- معنای دیگر آن (کف نفس)؛ یعنی خودداری از استفاده کردن از چیزی است اعم از آن که از نظر شرع و قانون آن چیز حلال باشد یا حرام. آنچه در این آیه منظور است همین معنای دوم می‌باشد؛ یعنی پیامبر(ص) تصمیم گرفتند از آن امر مباح پرهیز کنند و این چیز مذموم و ناپسندی نیست؛ زیرا در آن نافرمانی خدا صورت نگرفته است و اگر خداوند به پیامبر(ص) فرمود: (چرا چنین کردی) توبیخ آن حضرت نیست بل اشعار بر این دارد که لازم نیست برای توقع نابجای همسرت خود را از نعمت دیگری محروم سازی. به نظر می‌رسد برداشت شما از آیه شریفه معنای اول بوده و پنداشته است که پیامبر حلالی را حرام کرده در صورتی که اگر چنین می‌بود هرگز شایستگی رسالت نمی‌داشت و خداوند او را مبعوث نمی‌ساخت. در ضمن این نکته را متذکر باشید که در خطابات قرآنی آیاتی هست که ظاهر اولیه آن عتاب و سرزنش پیامبر(ص) است ولی لب آن تمجید و ستایش ایشان است؛ مانند آیه‌ (فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ)(18:6)؛ . آیه مورد بحث نیز چنین است و نشان می‌دهد پیامبر اکرم(ص) تا چه اندازه - بیش از حد وظیفه - نسبت به رعایت حال همسرانش اهتمام می‌ورزیده است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/266)
عنوان سوال:

چرا در آیه 1 سوره تحریم در رابطه با پیامبر(ص) واژه "تحریم" به کار رفته است؟


پاسخ:

کلمه (تحریم) مشترک لفظی بین چند معناست و همین مسأله موجب سوء برداشتهایی از آیه شریفه شده است؛ از جمله: 1- یکی از معانی رایج آن (تحریم تشریعی) است؛ یعنی چیزی را از نظر قانون حرام و ممنوع شمردن. 2- معنای دیگر آن (کف نفس)؛ یعنی خودداری از استفاده کردن از چیزی است اعم از آن که از نظر شرع و قانون آن چیز حلال باشد یا حرام. آنچه در این آیه منظور است همین معنای دوم می‌باشد؛ یعنی پیامبر(ص) تصمیم گرفتند از آن امر مباح پرهیز کنند و این چیز مذموم و ناپسندی نیست؛ زیرا در آن نافرمانی خدا صورت نگرفته است و اگر خداوند به پیامبر(ص) فرمود: (چرا چنین کردی) توبیخ آن حضرت نیست بل اشعار بر این دارد که لازم نیست برای توقع نابجای همسرت خود را از نعمت دیگری محروم سازی. به نظر می‌رسد برداشت شما از آیه شریفه معنای اول بوده و پنداشته است که پیامبر حلالی را حرام کرده در صورتی که اگر چنین می‌بود هرگز شایستگی رسالت نمی‌داشت و خداوند او را مبعوث نمی‌ساخت. در ضمن این نکته را متذکر باشید که در خطابات قرآنی آیاتی هست که ظاهر اولیه آن عتاب و سرزنش پیامبر(ص) است ولی لب آن تمجید و ستایش ایشان است؛ مانند آیه‌ (فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ)(18:6)؛ . آیه مورد بحث نیز چنین است و نشان می‌دهد پیامبر اکرم(ص) تا چه اندازه - بیش از حد وظیفه - نسبت به رعایت حال همسرانش اهتمام می‌ورزیده است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/266)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین