اداب
آداب به سه معنی است:۱.رفتارها و گفتارهای شایسته۲.تأدیب و تنبیه۳.علوم ادبی
قرض دادن و آداب آن در قرآن چیست؟
در پاسخ به این پرسش به مطالب ذیل توجه نمایید : 1- همه دستورات اسلامی قابل عمل و اجرا است و ممکن نیست خدای حکیم برای ما احکامی جعل نمایدکه از توان ما خارج باشد و یا قابل اجرا نباشد . مهم این است که زمینه اجرای آن باید توسط بندگان خدا فراهم گردد و مقدمات آن آماده گردد . 2- آیه مورد پرسش آیه 280 سوره بقره است وحکم شرعی در این آیه این است که اگر مقروض از پرداخت دین و قرض خود ناتوان بود به او مهلت دهید و او را تحت فشار قرار ندهید و سپس به عنوان توصیه ای اخلاقی اگر واقعا به هیچ وجه قدرت پرداخت ندارد می فرماید به او ببخشید بهتر است . 3- اجرا نشدن احکام الهی در جامعه به معنای سخت بودن آن نیست بلکه بدلیل کوتاهی ما در فراهم کردن زمینه و بستر مناسب و بر طرف کردن موانع موجود بر سر راه آن است . پیاده شدن بسیار ی از احکام اسلامی در جامعه امروز ما بهترین دلیل بر عملی بودن همه احکام الهی است و اگر انجام برخی ممکن بود اجرای همه نیز ممکن خواهد بود . 4- برای آگاهی بیشتر شما از آیه مورد پرسش توجه شما را به توضیح و تفسیر آن جلب می نماییم : وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلی مَیْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره - 280) 280- و اگر (بدهکار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانایی، مهلت دهید! (و در صورتی که به راستی قدرت پرداخت را ندارد،) برای خدا به او ببخشید بهتر است، اگر (منافع این کار را) بدانید! در اینجا یکی از حقوق بدهکاران را بیان می‌فرماید که اگر آنها از پرداختن اصل بدهی خود (نه سود) نیز عاجز باشند، نه تنها نباید به رسم جاهلیت سود مضاعفی بر آنها بست و آنها را تحت فشار قرار داد، بلکه باید برای پرداختن اصل بدهی نیز به آنها مهلت داده شود، و این یک قانون کلی در باره تمام بدهکاران است. حتی در قوانین اسلام که در واقع تفسیری است برای آیه فوق، تصریح شده که هیچگاه نمی‌توان خانه و وسائل زندگی ضروری افراد را به خاطر بدهی آنها توقیف کرد یا از آنها گرفت، بلکه طلبکاران تنها از ما زاد آن می‌توانند حق خود را بگیرند و این حمایت روشنی است از حقوق قشرهای ضعیف جامعه. و در پایان آیه می‌فرماید: و (چنانچه قدرت پرداخت ندارند) ببخشید برای شما بهتر است اگر بدانید (وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ). این در واقع گامی فراتر از مسائل حقوقی است، این یک مساله اخلاقی و انسانی است که بحث حقوقی سابق را تکمیل می‌کند و به طلبکاران می‌گوید: در این گونه موارد که بدهکاران سخت در مضیقه‌اند اگر بدهی آنان بخشوده شود، از هر نظر برای شما، بهتر است، احساس کینه‌توزی و انتقام را به محبت و صمیمیت مبدل می‌سازد و افراد ضعیف جامعه را به فعالیت مجددی که نتیجه‌اش عاید همگان می‌شود، وامی‌دارد و اضافه بر اینها صدقه و انفاقی در راه خدا محسوب می‌شود که ذخیره روز بازپسین است. تفسیر نمونه، ج2، ص: 378 (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 9/100114916)
در پاسخ به این پرسش به مطالب ذیل توجه نمایید : 1- همه دستورات اسلامی قابل عمل و اجرا است و ممکن نیست خدای حکیم برای ما احکامی جعل نمایدکه از توان ما خارج باشد و یا قابل اجرا نباشد . مهم این است که زمینه اجرای آن باید توسط بندگان خدا فراهم گردد و مقدمات آن آماده گردد . 2- آیه مورد پرسش آیه 280 سوره بقره است وحکم شرعی در این آیه این است که اگر مقروض از پرداخت دین و قرض خود ناتوان بود به او مهلت دهید و او را تحت فشار قرار ندهید و سپس به عنوان توصیه ای اخلاقی اگر واقعا به هیچ وجه قدرت پرداخت ندارد می فرماید به او ببخشید بهتر است . 3- اجرا نشدن احکام الهی در جامعه به معنای سخت بودن آن نیست بلکه بدلیل کوتاهی ما در فراهم کردن زمینه و بستر مناسب و بر طرف کردن موانع موجود بر سر راه آن است . پیاده شدن بسیار ی از احکام اسلامی در جامعه امروز ما بهترین دلیل بر عملی بودن همه احکام الهی است و اگر انجام برخی ممکن بود اجرای همه نیز ممکن خواهد بود . 4- برای آگاهی بیشتر شما از آیه مورد پرسش توجه شما را به توضیح و تفسیر آن جلب می نماییم : وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلی مَیْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره - 280) 280- و اگر (بدهکار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانایی، مهلت دهید! (و در صورتی که به راستی قدرت پرداخت را ندارد،) برای خدا به او ببخشید بهتر است، اگر (منافع این کار را) بدانید! در اینجا یکی از حقوق بدهکاران را بیان می‌فرماید که اگر آنها از پرداختن اصل بدهی خود (نه سود) نیز عاجز باشند، نه تنها نباید به رسم جاهلیت سود مضاعفی بر آنها بست و آنها را تحت فشار قرار داد، بلکه باید برای پرداختن اصل بدهی نیز به آنها مهلت داده شود، و این یک قانون کلی در باره تمام بدهکاران است. حتی در قوانین اسلام که در واقع تفسیری است برای آیه فوق، تصریح شده که هیچگاه نمی‌توان خانه و وسائل زندگی ضروری افراد را به خاطر بدهی آنها توقیف کرد یا از آنها گرفت، بلکه طلبکاران تنها از ما زاد آن می‌توانند حق خود را بگیرند و این حمایت روشنی است از حقوق قشرهای ضعیف جامعه. و در پایان آیه می‌فرماید: و (چنانچه قدرت پرداخت ندارند) ببخشید برای شما بهتر است اگر بدانید (وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ). این در واقع گامی فراتر از مسائل حقوقی است، این یک مساله اخلاقی و انسانی است که بحث حقوقی سابق را تکمیل می‌کند و به طلبکاران می‌گوید: در این گونه موارد که بدهکاران سخت در مضیقه‌اند اگر بدهی آنان بخشوده شود، از هر نظر برای شما، بهتر است، احساس کینه‌توزی و انتقام را به محبت و صمیمیت مبدل می‌سازد و افراد ضعیف جامعه را به فعالیت مجددی که نتیجه‌اش عاید همگان می‌شود، وامی‌دارد و اضافه بر اینها صدقه و انفاقی در راه خدا محسوب می‌شود که ذخیره روز بازپسین است. تفسیر نمونه، ج2، ص: 378 (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 9/100114916)
عنوان سوال:
قرض دادن و آداب آن در قرآن چیست؟
پاسخ:
در پاسخ به این پرسش به مطالب ذیل توجه نمایید :
1- همه دستورات اسلامی قابل عمل و اجرا است و ممکن نیست خدای حکیم برای ما احکامی جعل نمایدکه از توان ما خارج باشد و یا قابل اجرا نباشد . مهم این است که زمینه اجرای آن باید توسط بندگان خدا فراهم گردد و مقدمات آن آماده گردد .
2- آیه مورد پرسش آیه 280 سوره بقره است وحکم شرعی در این آیه این است که اگر مقروض از پرداخت دین و قرض خود ناتوان بود به او مهلت دهید و او را تحت فشار قرار ندهید و سپس به عنوان توصیه ای اخلاقی اگر واقعا به هیچ وجه قدرت پرداخت ندارد می فرماید به او ببخشید بهتر است .
3- اجرا نشدن احکام الهی در جامعه به معنای سخت بودن آن نیست بلکه بدلیل کوتاهی ما در فراهم کردن زمینه و بستر مناسب و بر طرف کردن موانع موجود بر سر راه آن است . پیاده شدن بسیار ی از احکام اسلامی در جامعه امروز ما بهترین دلیل بر عملی بودن همه احکام الهی است و اگر انجام برخی ممکن بود اجرای همه نیز ممکن خواهد بود .
4- برای آگاهی بیشتر شما از آیه مورد پرسش توجه شما را به توضیح و تفسیر آن جلب می نماییم :
وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلی مَیْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (بقره - 280)
280- و اگر (بدهکار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانایی، مهلت دهید! (و در صورتی که به راستی قدرت پرداخت را ندارد،) برای خدا به او ببخشید بهتر است، اگر (منافع این کار را) بدانید!
در اینجا یکی از حقوق بدهکاران را بیان می‌فرماید که اگر آنها از پرداختن اصل بدهی خود (نه سود) نیز عاجز باشند، نه تنها نباید به رسم جاهلیت سود مضاعفی بر آنها بست و آنها را تحت فشار قرار داد، بلکه باید برای پرداختن اصل بدهی نیز به آنها مهلت داده شود، و این یک قانون کلی در باره تمام بدهکاران است.
حتی در قوانین اسلام که در واقع تفسیری است برای آیه فوق، تصریح شده که هیچگاه نمی‌توان خانه و وسائل زندگی ضروری افراد را به خاطر بدهی آنها توقیف کرد یا از آنها گرفت، بلکه طلبکاران تنها از ما زاد آن می‌توانند حق خود را بگیرند و این حمایت روشنی است از حقوق قشرهای ضعیف جامعه.
و در پایان آیه می‌فرماید: و (چنانچه قدرت پرداخت ندارند) ببخشید برای شما بهتر است اگر بدانید (وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ).
این در واقع گامی فراتر از مسائل حقوقی است، این یک مساله اخلاقی و انسانی است که بحث حقوقی سابق را تکمیل می‌کند و به طلبکاران می‌گوید: در این گونه موارد که بدهکاران سخت در مضیقه‌اند اگر بدهی آنان بخشوده شود، از هر نظر برای شما، بهتر است، احساس کینه‌توزی و انتقام را به محبت و صمیمیت مبدل می‌سازد و افراد ضعیف جامعه را به فعالیت مجددی که نتیجه‌اش عاید همگان می‌شود، وامی‌دارد و اضافه بر اینها صدقه و انفاقی در راه خدا محسوب می‌شود که ذخیره روز بازپسین است.
تفسیر نمونه، ج2، ص: 378 (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 9/100114916)
- [سایر] آداب قرض دادن و قرض گرفتن در اسلام چیست؟
- [سایر] آداب تلاوت قرآن چیست؟
- [سایر] آداب تلاوت قرآن چیست؟
- [سایر] مقصود از آداب باطنی قرائت قرآن چیست؟
- [سایر] آداب تلاوت قرآن را بیان کنید؟
- [سایر] خداوند برای تکریم رسول اکرم(ص) در قرآن کریم چه آداب و معارفی را تبیین می‌کند؟
- [سایر] خداوند برای تکریم رسول اکرم(ص) در قرآن کریم چه آداب و معارفی را تبیین می‌کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا گفتن "اعوذ باللّه من الشیطان الرّجیم" از آداب نماز است یا از آداب قرائت قرآن؟ آیا گفتن آن در نماز جماعت از عهده ی مأموم ساقط است یا نه؟
- [سایر] الف) آیا قرآن، آمیخته با فرهنگ و آداب اعراب و متأثر از آن است؟ ب) آیا قرآن بر اساس مقتضیات زمان پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده است؟
- [سایر] آداب توبه واقعی چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] قرض دادن به مسلمان مخصوصا به مومنین از کارهای مستحب است و در قران مجید به ان امر شده و قرض دادن به مومن قرض دادن به خدا شمرده شده و وعده مغفرت به قرض دهنده داده شده و در اخبار راجع به ان سفارش شده است و از پیغمبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم روایت شده که کسی که به برادر مسلمان خود قرض بدهد برای او به هر درهمی که قرض داده به وزن کوه احد از کوههای رضوی و طور سیناء حسنات است و اگر با او در طلب قرض مدارا کند بر صراط مانند برق بدون حساب و عذاب می گذرد و کسی که برادر مسلمان به او شکایت کند و قرض ندهد خداوندعزوجل بهشت را بر او حرام می کند و از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که اگر قرض بدهم برای من محبوب تر است از ان که به مانند ان صدقه بدهم
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که نمیتواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی کهمیداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب پول قرض کند، باید قرض نماید، ولی کسی که میداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند، بلکه نباید قرض کند.
- [آیت الله اردبیلی] قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و روایات درباره آن زیاد سفارش شده است. از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت شده است که: (هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد می‌شود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند، بدون حساب و به سرعت از صراط می‌گذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام می‌شود.)(1)
- [آیت الله بهجت] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که میترسد نتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند نمیتواند از منافع کسب آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، میتواند قرض را از منافع کسب ادا نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند نمی تواند از منافع کسب آن قرض را بدهد ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، درصورتی که مال دیگر نداشته باشد می تواند از منافع کسب قرض را ادا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای زیاد کردن مال، یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند، نمیتواند از منافع کسب آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده، از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، میتواند از منافع کسب قرض خود را ادا نماید.
- [امام خمینی] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند،نمی تواند از منافع کسب، آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، می تواند از منافع کسب قرض را ادا نماید.