اگر شرایط درونی و عوامل باطنی که زمینه ساز تاثیر پند و موعظه و پذیرش سخن حق وحقیقت است فراهم نباشد و موانع موجود بر سر راه قبول نصیحت و موعظه در وجود انسان بر طرف نگردد پند و اندرز در وجود انسان تاثیر نمی کند ومورد قبول واقع نمی شود . در روایتی حضرت باقر –ع- می فرماید : مواعظ أبی جعفر محمد بن علی الْمُؤْمِنُ یَحْتَاج إِلَی ثَلَاثِ خِصَالٍ تَوْفِیقٍ مِنَ اللَّهِ وَ وَاعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَ قَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ انسان مومن به سه ویژگی نیازمند است : توفیق الهی و واعظی درونی و قبول نصیحت از ناصحان بحارالأنوار ج 75 ص 358.
در روایتی دیگر تاکید شده که اگر آمادگی درونی و زمینه مناسب و به تعبیرروایات واعظ درونی وجود نداشته باشد پند و اندرز صاحبان پند بی حاصل و بی ثمر خواهد بود .حجاب های ناشی از گناهان و جرم ها و آلودگی ای روحی و باطنی وآثار و ملکات زشت و تیره ای که از اعمال و اخلاق و خصلت های شیطانی و حیوانی در وجود انسان نقش بسته است و نیز خود خواهی ها و خود پرستی ها ودل بستن در حد عشق و شیفتگی به دنیا وجاه ومنزلت و قدرت دنیا هر کدام از اینها عواملی هستند که مانع پذیرش سخن حق و قبول نصیحتمی گردند و در آیات و روایت فراوانی به آنها اشاره شده است .خداوند در آیه 27 سوره مبارکه نمل در مورد قوم فرعون می فرماید : و جحدوا بها و استیقنتها ظلما و علوا ؛ آنها آیات و نشانه های حقانیت موسی –ع- را دیدند و به آنها یقین کردند ولی ستمگری و برتری جویی آنها مانع پذبرش و قبول آنها و تسلیم شدنشان در برابر حق گردید و به همین خاطر این آیات روشن را انکار کردند و نپذیرفتند . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 142/200943)
