خداوند به هرچیزی عالم است یعنی چه؟

این آیه در یک تعبیر کوتاه و پرمعنی، آگاهی خدا را نسبت به همه چیز بدون استثناء بیان می‌کند و می‌گوید:(بدانید خداوند از هر چیزی آگاه است؛ وَ اعْلَمُوا اَنَّ اللهَ بِکُلِّ شَیْیٍء عَلیمٌ).
این تعبیر که بیش از ده بار در سوره‌های مختلف قرآن مجید با همین عبارت، یا شبیه آن، تکرار و تأکید شده، به عنوان یک اصل کلی قرآنی در معرفی صفت علم خداوند قابل توجه است.
در آیه مورد بحث، این جمله بعد از ذکر قسمتی از حقوق زنان و احکام الهی در این زمینه آمده است، و به کسانی که نیت سوءاستفاده از قوانین الهی در دل می‌پرورانند هشدار می‌دهد، در آیات دیگر قرآن نیز این جمله بعد از بیان لزوم تقوی، یا احکام دیگر، یا ذکر بعضی از اوصاف حق، و مانند آن آمده است، اینها از یکسو بیانگر این حقیقت است که اگر خداوند احکام مقرر داشته همه از روی حکمت و مصالح و فلسفه‌هائی بوده، و از سوی دیگر هشداری است به تمام متخلفان که خداوند از اعمال، و همچنین نیات آنها آگاه است، و تأثیر تربیتی چنین اعتقادی برای انسان ناگفته پیدا است، کسی که می‌داند (فرمان) از سوی کسی صادر شده است که از همه اسرار وجود و نیازهای انسان با خبر است، و نیز می‌داند کسی مراقب او است که از همه چیز آگاه است، مسلماً چنین انسانی اجازه تخلف به خود نمی‌دهد.
پیام قرآن ج 4، حضرت آیت الله مکارم شیرازی و سایر همکاران (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 5613/400002)