معجزات پیامبر صلی الله علیه و آله‌ چه بوده است؟
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله علاوه بر قرآن مجید- که اعجاز جاودانه آن آشکار و بدیهی است- معجزات فراوانی دارد که بعضی از آنها در آیات قرآن و کتاب‌های سیره‌نویسان ثبت شده است. شماری از این معجزات عبارت است از: 1. اسراء (اسراء) همان حرکت شبانگاهی پیامبر صلی الله علیه و آله از مسجد الحرام تا مسجدالاقصی است. (1) این سفر در (یک شب)، در بیداری و با همین پیکر مادی تحقّق یافت؛ نه در شب‌ها و روزهای طولانی یا در عالم خواب و با روح به تنهایی. آیات قرآنی و شواهد تاریخی، بر وقوع این سفر دلالت آشکار دارند. قرآن کریم می‌فرماید: سُبْحانَ الَّذِی أَسْری‌ بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ (2)؛ (منزّه است آن [خدایی‌] که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجدالحرام به سوی مسجدالاقصی- که پیرامونش را برکت داده‌ایم- سیر داد تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم که او همان شنوای بینا است). این رویداد از طریق شیعه و اهل سنت نقل و در کتاب‌های روایی و تاریخی، فراوان به آن پرداخته شده است. البته جابه جایی در فضا و پیمودن مسافت‌های طولانی در زمان کوتاه، در زندگانی دیگر پیامبران نیز سابقه داشته است؛ چنان که درباره سلیمان علیه السلام می‌خوانیم: وَ لِسُلَیْمانَ الرِّیحَ غُدُوُّها شَهْرٌ وَ رَواحُها شَهْرٌ وَ ... (3)؛ (و باد را برای سلیمان [رام کردیم‌] صبحگاهان مسیر یک ماه را می‌پیمود و عصر گاهان مسیر یک ماه را). افزون بر این، شواهد عینی و تجربی بسیار وجود دارد که برخی از اولیای الهی، مسافت‌های طولانی را در زمانی کوتاه پیموده و به اصطلاح‌ (طی الارض) داشته‌اند. البته آنچه گفته شد، تنها درباره (اسراء) و حرکت شبانگاهی پیامبر صلی الله علیه و آله از مسجدالحرام به مسجدالاقصی است که خود مقدمه (معراج) به شمار می‌آید. (معراج) از معجزات ویژه‌ای است که اسرار و لطایف عمیق‌تری دارد و از نشانه‌های برتری پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و شرافت وی بر تمام جهانیان است. 2. شق القمر از دیگر معجزات برجسته پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله (شق القمر) است. قرآن می‌فرماید: اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ (1)؛ (قیامت بسیار نزدیک شد و ماه شکافت). (انشقاق قمر)، در پاسخ مشرکانی صورت گرفت که درخواست چنین کاری داشتند، تا به ارتباط پیامبر صلی الله علیه و آله با علم و قدرت بی‌پایان الهی پی برند. (2) از آنجایی که حضرت محمد صلی الله علیه و آله واپسین پیامبر است، دوران پس از وی (آخر الزمان) خوانده می‌شود و بعثت او، نشانه نزدیک شدن قیامت است؛ زیرا در مقایسه با عمر جهان هستی، زمان پس از پیامبر اسلام اندک می‌نماید. بهترین دلیل بر وقوع این حادثه در زمان آن حضرت، آیه بعد همین سوره است که از سرسختی و تداوم انکار مشرکان- با وجود رؤیت این معجزه شگفت‌آور- پرده برمی‌دارد: وَ إِنْ یَرَوْا آیَةً یُعْرِضُوا وَ یَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ (3)؛ (و هرگاه نشانه‌ای ببینند، روی بگردانند و گویند، سحری همیشگی است). البته چنین انشقاق‌هایی در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته و به صورت ضعیف‌تر جلوه‌گر شده است؛ چنان که درباره موسی علیه السلام آمده است: فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِیقاً فِی الْبَحْرِ یَبَساً (1)؛ (و راهی خشک در وسط دریا برای آنان باز کن). در بخشی دیگر از داستان آن حضرت می‌خوانیم: ضربه عصای موسایی سنگ را شکافت و دوازده چشمه آب جوشید: وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً وَ أَوْحَیْنا إِلی‌ مُوسی‌ إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ ... (2)؛ (و آنان را به دوازده عشیره که هر یک امتی بودند، تقسیم کردیم و به موسی- وقتی قومش از او آب خواستند- وحی کردیم با عصایت بر آن تخته سنگ بزن؛ پس از آن دوازده چشمه جوشید و هر گروهی آبخور خود را شناخت). 3. گفت و شنود درختان‌ در نهج البلاغه آمده است: روزی پیامبر صلی الله علیه و آله برای ایجاد انگیزه گرایش به اسلام در یکی از افراد قریش، در برابر دیدگان او درختی رامخاطب قرار داد. درخت از جای خود حرکت کرد و نزد پیامبر صلی الله علیه و آله ایستاد و سپس به دستور آن حضرت به جای اولیه خود بازگشت. (3) در واقعه‌ای دیگر، درختی به رسالت پیامبر اعظم گواهی داد. (4) این دو معجزه نیز مورد اتفاق علمای شیعه و اهل سنت است و در کتاب‌های متعدد آنها نقل شده است. البته گفت و گو و فرمانبری جمادات، گیاهان و حیوانات در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته است؛ چنان که (هدهد) و دیگر حیوانات از سلیمان علیه السلام فرمانبری داشتند. (1) چهار پرنده کوبیده شده نیز به فراخوان ابراهیم علیه السلام پاسخ مثبت دادند و پرواز کنان به سوی او شتافتند: قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلی‌ کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَکَ سَعْیاً ... (2)؛ ( [خداوند] فرمود: [ای ابراهیم‌] پس چهار پرنده برگیر و آنها را پیش خود ریزریزگردان، سپس بر هر کوهی پاره‌ای از آن‌ها قرار بده؛ آنگاه به سوی تو می‌آیند). آنچه گفته شد، نمونه‌هایی از توانمندی انسان‌های کامل است که در پرتو بندگی خدا و اتصال به قدرت بی‌انتهای او، در برابر دیدگان مردمان جلوه‌گر شده است. گفتنی است کتاب‌های تفسیری، روایی و تاریخی، بیش از سه هزار مورد از معجزات و کرامات رسول اکرم صلی الله علیه و آله را ثبت کرده‌اند. از پیامدهای زیبای گفت و گو در این زمینه، رسیدن به روشن بینی و توسعه فضای فکری، شکسته شدن حصارهای مادی و راه‌یابی به دریای بی‌کران نورانیت معنوی است.
عنوان سوال:

معجزات پیامبر صلی الله علیه و آله‌ چه بوده است؟


پاسخ:

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله علاوه بر قرآن مجید- که اعجاز جاودانه آن آشکار و بدیهی است- معجزات فراوانی دارد که بعضی از آنها در آیات قرآن و کتاب‌های سیره‌نویسان ثبت شده است. شماری از این معجزات عبارت است از:
1. اسراء
(اسراء) همان حرکت شبانگاهی پیامبر صلی الله علیه و آله از مسجد الحرام تا مسجدالاقصی است. (1) این سفر در (یک شب)، در بیداری و با همین پیکر مادی تحقّق یافت؛ نه در شب‌ها و روزهای طولانی یا در عالم خواب و با روح به تنهایی. آیات قرآنی و شواهد تاریخی، بر وقوع این سفر دلالت آشکار دارند. قرآن کریم می‌فرماید: سُبْحانَ الَّذِی أَسْری‌ بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ (2)؛ (منزّه است آن [خدایی‌] که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجدالحرام به سوی مسجدالاقصی- که پیرامونش را برکت داده‌ایم- سیر داد تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم که او همان شنوای بینا است).
این رویداد از طریق شیعه و اهل سنت نقل و در کتاب‌های روایی و تاریخی، فراوان به آن پرداخته شده است. البته جابه جایی در فضا و پیمودن مسافت‌های طولانی در زمان کوتاه، در زندگانی دیگر پیامبران نیز سابقه داشته است؛ چنان که درباره سلیمان علیه السلام می‌خوانیم: وَ لِسُلَیْمانَ الرِّیحَ غُدُوُّها شَهْرٌ وَ رَواحُها شَهْرٌ وَ ... (3)؛ (و باد را برای سلیمان [رام کردیم‌] صبحگاهان مسیر یک ماه را می‌پیمود و عصر گاهان مسیر یک ماه را).
افزون بر این، شواهد عینی و تجربی بسیار وجود دارد که برخی از اولیای الهی، مسافت‌های طولانی را در زمانی کوتاه پیموده و به اصطلاح‌ (طی الارض) داشته‌اند. البته آنچه گفته شد، تنها درباره (اسراء) و حرکت شبانگاهی پیامبر صلی الله علیه و آله از مسجدالحرام به مسجدالاقصی است که خود مقدمه (معراج) به شمار می‌آید. (معراج) از معجزات ویژه‌ای است که اسرار و لطایف عمیق‌تری دارد و از نشانه‌های برتری پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و شرافت وی بر تمام جهانیان است.
2. شق القمر
از دیگر معجزات برجسته پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله (شق القمر) است. قرآن می‌فرماید: اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ (1)؛ (قیامت بسیار نزدیک شد و ماه شکافت).
(انشقاق قمر)، در پاسخ مشرکانی صورت گرفت که درخواست چنین کاری داشتند، تا به ارتباط پیامبر صلی الله علیه و آله با علم و قدرت بی‌پایان الهی پی برند. (2) از آنجایی که حضرت محمد صلی الله علیه و آله واپسین پیامبر است، دوران پس از وی (آخر الزمان) خوانده می‌شود و بعثت او، نشانه نزدیک شدن قیامت است؛ زیرا در مقایسه با عمر جهان هستی، زمان پس از پیامبر اسلام اندک می‌نماید.
بهترین دلیل بر وقوع این حادثه در زمان آن حضرت، آیه بعد همین سوره است که از سرسختی و تداوم انکار مشرکان- با وجود رؤیت این معجزه شگفت‌آور- پرده برمی‌دارد: وَ إِنْ یَرَوْا آیَةً یُعْرِضُوا وَ یَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ (3)؛ (و هرگاه نشانه‌ای ببینند، روی بگردانند و گویند، سحری همیشگی است).
البته چنین انشقاق‌هایی در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته و به صورت ضعیف‌تر جلوه‌گر شده است؛ چنان که درباره موسی علیه السلام آمده است:
فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِیقاً فِی الْبَحْرِ یَبَساً (1)؛ (و راهی خشک در وسط دریا برای آنان باز کن).
در بخشی دیگر از داستان آن حضرت می‌خوانیم: ضربه عصای موسایی سنگ را شکافت و دوازده چشمه آب جوشید: وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً وَ أَوْحَیْنا إِلی‌ مُوسی‌ إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ ... (2)؛ (و آنان را به دوازده عشیره که هر یک امتی بودند، تقسیم کردیم و به موسی- وقتی قومش از او آب خواستند- وحی کردیم با عصایت بر آن تخته سنگ بزن؛ پس از آن دوازده چشمه جوشید و هر گروهی آبخور خود را شناخت).
3. گفت و شنود درختان‌
در نهج البلاغه آمده است: روزی پیامبر صلی الله علیه و آله برای ایجاد انگیزه گرایش به اسلام در یکی از افراد قریش، در برابر دیدگان او درختی رامخاطب قرار داد.
درخت از جای خود حرکت کرد و نزد پیامبر صلی الله علیه و آله ایستاد و سپس به دستور آن حضرت به جای اولیه خود بازگشت. (3) در واقعه‌ای دیگر، درختی به رسالت پیامبر اعظم گواهی داد. (4) این دو معجزه نیز مورد اتفاق علمای شیعه و اهل سنت است و در کتاب‌های متعدد آنها نقل شده است. البته گفت و گو و فرمانبری جمادات، گیاهان و حیوانات در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته است؛ چنان که (هدهد) و دیگر حیوانات از سلیمان علیه السلام فرمانبری داشتند. (1) چهار پرنده کوبیده شده نیز به فراخوان ابراهیم علیه السلام پاسخ مثبت دادند و پرواز کنان به سوی او شتافتند: قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلی‌ کُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَکَ سَعْیاً ... (2)؛ ( [خداوند] فرمود: [ای ابراهیم‌] پس چهار پرنده برگیر و آنها را پیش خود ریزریزگردان، سپس بر هر کوهی پاره‌ای از آن‌ها قرار بده؛ آنگاه به سوی تو می‌آیند).
آنچه گفته شد، نمونه‌هایی از توانمندی انسان‌های کامل است که در پرتو بندگی خدا و اتصال به قدرت بی‌انتهای او، در برابر دیدگان مردمان جلوه‌گر شده است.
گفتنی است کتاب‌های تفسیری، روایی و تاریخی، بیش از سه هزار مورد از معجزات و کرامات رسول اکرم صلی الله علیه و آله را ثبت کرده‌اند. از پیامدهای زیبای گفت و گو در این زمینه، رسیدن به روشن بینی و توسعه فضای فکری، شکسته شدن حصارهای مادی و راه‌یابی به دریای بی‌کران نورانیت معنوی است.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین