در پاسخ به چند مطلب توجه کنید :
1- قرآن کریم مردم را به فهم و درک محتوا و پیام خود دعوت کرده و از آنها خواسته است که اهل تدبر و تفکر و اندیشه در آیات قرآن باشند و در آن غور کنند .
2- آیات قرآن عمیق و دارای وجوه و احتمالات و معانی متعدد و مختلف است که ممکن است همه آنها مراد و منظور باشند و هر مفسری به یکی یا برخی از این معانی دست یابد و گوشه ای از این حقیقت بی پایان را کشف کند .
2- هیچ مفسری نمی گوید که آن چه من می گویم همان منظور و مراد قرآن است بلکه می گوید برداشت و درک من از قرآن بر اساس استفاده از ابزارهای خاص فهم قرآن و قرائن و شواهد موجود چنین است .
3- بر این اساس اگر تعبیر کنیم که مفسران در تفاسیر خود نظر شخصی خود در مورد آیات قرآن را بیان می کنند حرف درستی است .
4- باید توجه داشت که معنای این سخن این نیست که هر مفسری از پیش خود و به میل خود چیزی را به قرآن نسبت می دهد و درک و فهم خود را حقیقت قران می داند بدون این که از روش ها و متد های خاص فهم قرآن استفاده کند و راه درست فهم قرآن را که تایید شده و معتبر است طی کند زیرا اگر چنین باشد این همان تفسیر قرآن به میل و رای و نظر خود است که در روایات اسلامی و سخنان معصومین –ع- سخت مورد مذمت و حمله واقع شده است .
