معصومان، انبیا و ائمه اطهار(ع)، انسان هایی مانند سایر انسان ها و افراد بشر می باشند و از این لحاظ تفاوتی با سایر مردم ندارند و این حقیقتی است که قرآن کریم بر آن تصریح دارد. بنابراین، معصومان نمی توانند با داشتن تمامی کمالات ممکن پا به دنیا گذارند، و مسلماً تمام یا برخی از کمالات را باید با حضورشان در این دنیا، و پشت سر گذاشتن آزمایش های الهی و انجام عبادات فکری و بدنی و ریاضت ها و سیر و سلوک و تقرب به سوی خدا، کسب و تحصیل نمایند. البته برخی کمالات از همان ابتدای تولد در معصومان وجود داشته است؛ خصوصیات نیکی که از پدر و آباء و اجداد و مادرانشان به ارث برده اند، رحم پاکی که نطفه ایشان در آن، تکون و پرورش یافته، دامان مطهری که پرورشگاه ایشان بوده و فضای سالمی که در آن بزرگ شده اند، همگی در سلامت روحی و طهارت قلبی و رسیدن ایشان به قله های کمال مؤثر بوده اند. ضمن اینکه الطاف خداوندی در رشد و تزکیه ایشان دخالت داشته و مخصوصاً با گذشت زمان و نشان دادن لیاقت و شایستگی از طرف ایشان، همواره راه کمال به ایشان نشان داده شده و آنان به سرعت آن را پیموده اند. در اینجا ممکن است سؤالی به ذهن آمده و یا شبهه ای مطرح شود که: اگر پیامبران، مسیر تکامل را در این دنیا طی می کنند و با گذشت زمان و بروز حوادث، شخصیت شان کامل می گردد، دین ایشان هم که تابعی از وجودشان است به تدریج متکامل می شود. پس اگر امکان ادامه حیات برای ایشان وجود داشت، یا حوادث دیگری برای ایشان پیش می آمد، دین شکل دیگری به خود می گرفت یا اینکه کامل تر می شد، و اکنون نیز باید سیر تکاملی انبیا را ادامه داد و به وجود ایشان بسنده نکرد. و همچنین راه و تجربه آنان را در پیش گرفت و دینی کامل تر ارائه نمود. پاسخ این پرسش و شبهه این است که: دین و وحی پیامبران با تجربه دینی و کشف و شهود و الهام متفاوت است. چرا که دین و دستورات تشریعی با برنامه ریزی دقیق از طرف پروردگارتوانا و حکیم، ارائه گردیده است. سیر تکاملی ادیان الهی بدین صورت بوده که در طول تاریخ، پیامبرانی ظهور کرده اند تا اینکه زمینه برای ارائه کامل ترین دستور خداوند، به وسیله والاترین پیامبر که خاتم آنان نیز هست، فراهم گردد. این کار انجام شده است و قرآن به کامل شدن دین تصریح دارد. پس اشکال کامل نبودن دین نمی تواند صحیح باشد. البته عده ای هستند که ادامه دهندگان راه انبیا می باشند و هر پیامبری برای خود جانشینان و اوصیایی داشته است. ائمه معصومین (ع) نیز عهده دار تبیین و تفسیر[1] معصومانه دستورات پیامبر و آیات قرآن هستند. پس از ایشان نیز عالمان وارسته و اسلام شناسان حقیقی، وظیفه دارند دین و آیات الهی را، مناسب با مقتضات زمان و فرهنگ هر عصری بیان نمایند.
