قرامطه چگونه در ایران رواج یافت و سرانجام آن چه شد؟

قرمطیان یا قرامطه یکی از شاخه‌های فرقه‌ مذهبی اسماعیلیه است. پیروان این فرقه به مهدویت محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق (ع) اعتقاد داشتند و از پذیرش ادعای امامت خلفای فاطمی سرباز زدند. موسس این فرقه در آغاز یکی از داعیان دعوت اسماعیلی بود که فعالیت تبلیغی خود را در عراق به سال ۲۶۱ هجری آشکار کرد و مبلغانی به سرزمین‌های مختلف فرستاد. با ظهور خلافت فاطمی، بیشتر اسماعیلیان امامت آنان را پذیرفتند و از قرمطیان جدا شدند، با این حال قرمطیان تا مدت‌ها به حیات خود ادامه دادند و در بحرین دولت مقتدری تاسیس کردند که حدود دو قرن بر پا بود و همواره تهدیدی برای خلافت عباسی به شمار می‌رفت.

نام حکومت

محمد بن اسماعیل ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمد بن اسماعیل برمکی، معروف به صاحب صومعه، محدث امامی قرن سوم• ‌محمد بن اسماعیل حائری، عالم رجالی و فقیه امامی سده دوازدهم و سیزدهم• ‌محمد بن اسماعیل بخاری جعفی، ابوعبداللّه جُعْفی، از نامبردارترین محدثان اهل سنّت و نویسنده اثر مهم حدیثی الجامع الصحیح معروف به صحیح بخاری

دایرﺓالمعارف یا دانش‌نامه معادل انسیکلوپدیا (Encyclopaedia)؛ خلاصه‌ی مستند و قابل فهمی از مجموع اطلاعات بشری - در همه‌ی رشته‌ها یا در رشته‌ای معین- که به ترتیب الفبایی تنظیم شده باشد.

اَبوحاتمِ رازی، محمد بن ادریس بن مُنذر بن داوود بن مهران حنظلی (۱۹۵-۲۷۷ق/۸۱۱-۸۹۰م)، محدّث و رجال‌شناس نامی ری .

اسماعیلیه، فرقه‌ای از شیعه است که پس از امام صادق (علیه‌السّلام) در امامت حضرت موسی بن جعفر با امامیه به اختلاف افتادند و امامت ایشان را نپذیرفتند و قائل به امامت اسماعیل فرزند امام صادق (علیه‌السّلام) شدند.

محمد بن احمد ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمد بن احمد ابن‌حاج، قاضی‌ ، محدث‌ و فقیه‌ مالکی‌• محمد بن احمد ابوریحان‌بیرونی، دانشمند برجسته ایرانی در نیمه دوم قرن چهارم و اوایل قرن پنجم• محمد بن احمد بهشتی‌اسفراینی، معروف به فخر (یا قمر) خراسان، ریاضیدان ایرانی حدود قرن هشتم هجری• محمد بن احمد بن جبیر، سیاح، نویسنده و شاعر عرب اندلسی• محمد بن احمد بن جزی کلبی، فقیه مالکی، مفسر و شاعر غرناطی• محمد بن احمد بن سالم بن محمد مکی مالکی، از علمای مالکی مکه• محمد بن احمد بساطی، فقیه و ادیب و فاضل مالکی• محمد بن احمد بن ناصر، قاضی و مورخ و ادیب و شاعر و از خاندان باعونی• محمد بن احمد تربکی، فقیه مالکی اهل تونس در قرن نهم• محمد بن احمد ترمذی، محدّث و فقیه شافعی در قرن سوم• محمد بن احمد تریکی، فقیه مالکی اهل تونس در قرن نهم• محمد بن احمد تمیمی، مکنّا به ابوعبداللّه، پزشک و داروشناس مشهور سده چهارم• محمّد بن احمد خفری‌، ملقب به شمس‌الدین از حکیمان و دانشمندان قرن دهم هجری• محمد بن احمد ذهبی، مورخ و محدث سلفی مشهور و نویسنده پرکار سده هشتم هجری• محمد بن احمد هاشمی‌تلمسانی، صوفی و متکلم الجزایری در قرن چهاردهم• محمد بن احمد اندلسی، بَرْدَلَّه، ابوعبداللّه محمّد العربی بن احمد اندلسی، قاضیِ مغربیِ عصر حکمرانی مولای اسماعیل• محمد بن احمد بن سالم بن محمد مکی مالکی، از علمای مالکی مکه• محمد بن احمد بلخی، مؤلف شاهنامه منثور

احمد بن علی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • احمد بن علی بحرانی، بحرانی، کمال‌الدین احمدبن علی بن سعیدبن سعاده سَتراوی، محقق و متکلم شیعی قرن هفتم• احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی، از علمای قرن ششم هجری و معاصر امین الاسلام طبرسی• احمد بن علی بن شعیب نسائی، محدث معروف و مؤلف یکی از صحاح سته اهل سنت• احمد بن علی بونی، بُونی، ابوالعباس احمد بن علی بن یوسف قُرَشی الصوفی محیی الدین، نویسنده قرن هفتم• احمد بن علی بیهقی، از دانشمندان بلندپایه لغت، نحو، قرائت و تفسیر در سده‌های پنجم و ششم و صاحب کتاب تاج المصادر• احمد بن علی جصاص، جَصّاص‌، ابوبکر احمد بن‌ علی‌ رازی‌، فقیه‌، محدّث‌ و مفسر بزرگ‌ حنفی‌ قرن‌ چهارم‌• احمد بن علی خطیب بغدادی، خطیب بغدادی، احمد بن علی بن ثابت، محدّث و مورخ مشهور قرن پنجم و مؤلف تاریخ بغداد• احمد بن علی رفاعی، معروف به ابن‌ رفاعی، از عرفای شافعی قرن ششم و مؤسس طریقت رفاعیه• احمد بن علی نجاشی، از اساتید و بنیان‌گذاران علم رجال

اسماعیلیه، فرقه‌ای از شیعه است که پس از امام صادق (علیه‌السّلام) در امامت حضرت موسی بن جعفر با امامیه به اختلاف افتادند و امامت ایشان را نپذیرفتند و قائل به امامت اسماعیل فرزند امام صادق (علیه‌السّلام) شدند.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

سامانیان، در شرق ایران، در منطقه ماوراءالنهر خراسان بزرگ حاکم بودند. آنان تحولات فرهنگی و تمدنی عظیمی را به وجود آوردند و در طول یک قرن حکومت، زمینه مناسبی را برای تبلور نبوغ ایرانی فراهم آوردند.

حَریز بن عبداللّه سجستانی، فقیه و محدّث امامی قرن دوم می‌باشد.

قرمطیان یا قرامطه یکی از شاخه‌های فرقه‌ مذهبی اسماعیلیه است. پیروان این فرقه به مهدویت محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق (ع) اعتقاد داشتند و از پذیرش ادعای امامت خلفای فاطمی سرباز زدند. موسس این فرقه در آغاز یکی از داعیان دعوت اسماعیلی بود که فعالیت تبلیغی خود را در عراق به سال ۲۶۱ هجری آشکار کرد و مبلغانی به سرزمین‌های مختلف فرستاد. با ظهور خلافت فاطمی، بیشتر اسماعیلیان امامت آنان را پذیرفتند و از قرمطیان جدا شدند، با این حال قرمطیان تا مدت‌ها به حیات خود ادامه دادند و در بحرین دولت مقتدری تاسیس کردند که حدود دو قرن بر پا بود و همواره تهدیدی برای خلافت عباسی به شمار می‌رفت.

شخص پیام آور را سفیر می گویند.

اسماعیل ، از پیامبران الهی و فرزند ابراهیم‌ خلیل‌ است. به اعتقاد بیشتر مسلمانان‌ او همان ذبیح‌ است. همچنین بنا بر روایات اسلامی نسب‌ پیامبر اکرم، حضرت محمد(ص) به اسماعیل می‌رسد.

اسماعیلیان فرقه‌ای از فرق تشیع هستند که پس از امام صادق علیه‌السلام به امامت پسر بزرگ‌تر حضرت که در زمان حیات امام صادق علیه‌السلام وفات کرده بود، قائل شدند. اسماعیلیان در بین خود، انشعاباتی یافتند که یکی از آنان اسماعیلیان فاطمی بودند. اسماعیلیان فاطمی خلافت و دولت مستقل و نیرومندی تشکیل دادند.

«مَهدَویَت» واژه‌ای عربی و از ریشه «مهدی» است که از اضافه شدن «ت» به «مَهدَوی» ساخته شده. مهدوی به معنای مربوط‌بودن به مهدی است، مانند واژه عَلَوی و حَسَنی. «ت» در واژه «مهدویت»، تای تأنیث است و به واسطه حذف شدنِ موصوف آمده است؛ یعنی در اصل «طریقة مهدویة» یا مانند آن بوده است.[۱]

قرمطیان یا قرامطه یکی از شاخه‌های فرقه‌ مذهبی اسماعیلیه است. پیروان این فرقه به مهدویت محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق (ع) اعتقاد داشتند و از پذیرش ادعای امامت خلفای فاطمی سرباز زدند. موسس این فرقه در آغاز یکی از داعیان دعوت اسماعیلی بود که فعالیت تبلیغی خود را در عراق به سال ۲۶۱ هجری آشکار کرد و مبلغانی به سرزمین‌های مختلف فرستاد. با ظهور خلافت فاطمی، بیشتر اسماعیلیان امامت آنان را پذیرفتند و از قرمطیان جدا شدند، با این حال قرمطیان تا مدت‌ها به حیات خود ادامه دادند و در بحرین دولت مقتدری تاسیس کردند که حدود دو قرن بر پا بود و همواره تهدیدی برای خلافت عباسی به شمار می‌رفت.

خراسان می‏تواند به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد؛

استان سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۱۸۷۵۰۲ کیلومتر مربع، در جنوب شرقی ایران قرار دارد. این استان پهناور در سمت شرق با کشور پاکستان ۹۰۰ کیلومتر و با کشور افغانستان ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد؛ در قسمت جنوب با دریای عمان به طول تقریبی ۲۷۰ کیلومتر مرز آبی دارد ناحیه سیستان هشت هزار و صد و هفده کیلومتر مربع، در قسمت شمالی این استان قرار دارد و حوزه مسطح و مسدودی است که از آبرفت‌های دلتای قدیمی و فعلی رود هیرمند تشکیل شده است. ناحیه بلوچستان به مساحت صدو هفتاد و نه هزار و سی‌صد و هشتاد و پنج کیلومتر مربع منطقه وسیع کوهستانی است که حد شمالی آن کویر لوت و حد جنوبی آن دریای عمان است. چندگانگی و تنوع مذهبی، گویش‌های مختلف و نمود تعلقات قومی و قبیله‌ای از دیگر ویژگی‌های اجتماعی این استان است. شمال استان، برآمده از آبرفت‌های رودخانه هیرمند است، که بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین جهان را در خویش جای داده‌است. کوه خواجه تنها پشته بلندی می‌باشد که در منطقه مسطح سیستان خود نمایی نموده و نزد اهالی از قداستی خاص برخوردار است. دشت سیستان که در گروه اقلیم بیابانی میانه قرار دارد، بارشی کمتر از ۶۵ میلی متر را در سال دریافت می‌کند و میزان تبخیر در آن به بیش از ۵۰۰۰ میلی متر می‌رسد. این شرایط در مجموع باعث خشکی فیزیکی شدید محیط بوده و در سالهایی که میزان ورودی آب رودخانه هیرمند کاهش می‌یابد، خشکسالی‌های مخرب توسعه پیدا می‌کند. وزش بادهای ۱۲۰ روزه که از اواخر بهار تا پایان تابستان می‌وزد در تشدید نیاز و خشکی محیط موثر است. جنوب استان که وسعت متنوع اش را با دریای عمان گره زده‌است. این وادی دارای طبیعتی کوهستانی می‌باشد. مناطق جنوبی استان با توجه به مجاورت با دریای عمان و بهره گیری از بادهای موسمی اقلیم متفاوتی دارند. بالا بودن میانگین دما و پایین بودن نوسانات آن از مشخصه‌های اساسی اقلیم منطقه‌است. وجود مخروط آتشفشانی تفتان با ۳۹۴۱ متر ارتفاع در شمال بلوچستان مرکزی، شرایط اقلیمی متنوع و جالبی را فراهم آورده‌است.

دَفّ به معنای دایره است.از دَفّ، در باب تجارت و شهادات سخن گفته‌اند.

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

تبلیغ، رساندن مجموعه اطلاعاتی به مخاطب به منظور اقناع و برانگیختن احساسات او به سود یا بر ضد یک موضوع است. در این مقاله، تبلیغ به معنای تبلیغات دینی و تقریباً معادل دعوت است که معمولاً با اصطلاحاتی چون وعظ و خطابه هم مضمون است. [۱] از این عنوان در باب‌هایی نظیر اجتهاد و تقلید، طهارت، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر و تجارت سخن گفته شده است.

شریک کردن دیگرى در بخشى از کالا به نسبت بهاى خریدارى شده را اصطلاحا تشریک می گویند

تعقیب یعنی اشتغال به ذکر، دعا و قرآن پس از نماز و دنبال کردن فرارى. تعقیب به معناى نخست در باب صلات مورد بحث قرار گرفته و از آن به مناسبت در باب تجارت نیز سخن رفته است.

تبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر.

حکومت به توسعه یا تضییق تعبدی دلیل محکوم، توسط دلیل حاکم اطلاق می‌شود. حکومت چهار معنی دارد:۱.به معنای ناظر و مفسر بودن دلیلى نسبت به دلیلى دیگر.۲.حکومت مقابل کشف.۳.قضاوت.۴.ارش جنایت.

امامت، در نظرگاه شیعه، رهبری جامعه اسلامی به نصب الهی و جانشینی از پیامبر اکرم(ص) در امور دینی و دنیوی است. این آموزه، از اصول مذهب شیعه و از وجوه اختلاف اعتقادی میان شیعه و سنی است. اهمیت امامت نزد شیعیان باعث شده است تا آنان امامیه لقب گیرند.

نام حکومت

بخارا، نام ولایت و شهری در جمهوری ازبکستان است. این شهر پس از ورود اسلام به آسیای مرکزی یکی از مهم‌ترین مراکز اسلامی شد و نقش مهمی در نشر و گسترش فرهنگ اسلامی در طی قرون متوالی، ایفا کرد. به طوری که از قرن اول تا قرن دوازدهم هجری، بخارا را «مهد اسلام» نام نهادند.

جهت بحث مربوط به قابل اعتماد بودن یک منبع خاص ویکی‌شیعه:تابلوی اعلانات منابع معتبر را ببینید.

منسوب به حضرت فاطمه علیها السّلام را گویند.

مقاله در لغت فارسی به معنی "سخن، گفتار و بخش یا فصلی از کتاب" به‌کار رفته است.

المهدی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل و یا عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد: • امام مهدی علیه‌السلام، موعود امم و دوازدهمین امام معصوم شیعیان • المهدی (کتاب)، اثر سیدصدرالدین صدر (۱۲۹۹- ۱۳۷۳ ق)• المهدی المنتظر الامام الذی یملا الارض قسطا و عدلا، نام کتابی در موضوع مهدویت، به زبان عربی• المهدی المنتظر عند الشیعة الاثنی عشریة، اثر جواد علی یکی از محققان و مورخان معاصر عراقی• المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی، اثر عربی سید ثامر هاشم العمیدی• المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی (ترجمه)، ترجمه شده به قلم محمدباقر محبوب القلوب به زبان فارسی• المهدی المنتظر من ولد الامام الحسن ‌ام الامام الحسین، اثر مهدی حمد فتلاوی درباره تبارشناسی حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)• المهدی الموعود المنتظر عند علماء أهل السنة و الإمامة، تالیف شیخ نجم الدین جعفر بن محمد العکسری (متولد ۱۳۱۳)، از علمای معاصر امامیه• المهدی حقیقة لاخرافة، اثر محمد بن احمد ابن اسماعیل، نقد و بررسی دیدگاه‌های فرق مختلف اسلامی درباره مهدی موعود (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)

جهاد بذل جان و مال در راه خدا در جنگ با دشمن اسلام و مسلمانان است.

نسفی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • برهان‌الدین نسفی، ابوالفضائل محمدبن محمد عبداللّه (متوفی ۶۸۷) متکلّم حنفی، منطق‌دان و متبحّر در مسائل فقهیِ علم خلاف و جدل در قرن هفتم• علی بن محمد نسفی‌بزدوی، مشهور به ابوالعسر، از فقهای بزرگ حنفی ماوراءالنهر در قرن پنجم• عمر بن محمد نسفی‌، از علمای حنفی مذهب

فرار به معنی گریختن است.

دعوت به معنای فراخواندن کسی به چیزی یا انجام دادن کاری است. از عنوان دعوت، در باب های جهاد، نکاح، اطعمه و اشربه و شهادات سخن گفته‌اند.

دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .

سکونت دادن کسى در ملک خود به رایگان و اقامت گزیدن در مکانى را سُکنى‌ گویند. از سکنی به معنای اول در بابهای مختلف مثل هبه و وقف و حبس سخن گفته‌اند. از سکنى‌ به معناى دوم در بابهاى مختلف، همچون حج، تجارت و ا حیاء موات سخن گفته‌اند.

عُهده به معنای ظرف مسئوليتها و تعهدات است.

«مذهب» به معنای راه و روش است و در مفهوم دینی، به مسیر اعتقادی افراد، مذهب گفته می‌شود. [۱] در این تعریف، می توان مذهب را در ارتباط با اصل دین هم به کار برد، به عنوان نمونه، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، بنیان گذار مذهب اسلام بوده است، اما اکنون در مورد اصل اسلام از واژه «دین» و یا «آیین» استفاده می‌شود.

دلیل وارد به معنی دلیل منتفی کننده موضوع دلیل دیگر است.

امیر بمعنای آمر، پادشاه، فرمانروا، خلیفه و... می‌باشد.

الباعِث، از نام‌های خداوند است.

رازی (شخصیت‌های منتسب به ری)، ممکن است به یکی از این افراد اشاره داشته باشد:

حَلّاج، حسین بن منصور، صوفی مشهور سده سوم و چهارم است.

خواطر (جمع‌ خاطر)، اصطلاحی‌ در تصوف ‌ و عرفان ‌، به‌ معنای‌ اندیشه‌ و خطابی‌ که‌ به‌ سرعت‌ بر دلِ سالک ‌ می‌گذرد بدون‌ اینکه‌ خود او اراده ‌ کرده‌ باشد، هرچند قدرت ‌ دفع ‌ آن‌ را از دل ‌ دارد.

امام حسین (علیه‌السلام) سومین امام شیعیان می‌باشد.

حاکم، اصطلاحی با معانی مختلف در فقه، حقوق و اصول فقه. این کلمه در لغت به معانی قاضی، داور، فرمانروا، اجراکننده حکم و متصدی اداره یک ایالت یا بخش از جانب حکومت است. کاربرد «حاکم» در منابع فقهی و متون حقوقی به معنای لغوی و غیراصطلاحی رایج است. با وجود این، به سبب قیود و شروطی که برای برخی مصادیق آن، به ویژه در فقه امامی، ذکر شده، به یک اصطلاح تبدیل شده است، همچنان که در اصول فقه نیز معانی اصطلاحی خاصی دارد.

احمد از برجسته‌ترین نام‌های پیامبر اسلام(ص) است، که در قرآن کریم نیز آمده است. واژه «احمد» برای نامیدن پیامبر اسلام(ص) در یک جا از قرآن مجید[۱] به کار رفته است، آنجا که از زبان عیسی(ع) بشارتی درباره آمدن پیامبری در روزگاران بعد مطرح شده است.

خلف ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • خلف بن ابی القاسم براذعی، بَراذِعی‌، ابوسعید خلف‌ بن‌ ابی‌ القاسم‌ اسدی‌ قیروانی‌، فقیه‌ مالکی‌ سده چهارم، و مؤلف‌ کتاب‌ التهذیب‌• خلف بن عباس زهراوی قرطبی، ابوالقاسم خلف بن عباس زهراوی قرطبی، از پزشکان نامدار قرن چهارم هجری• خلف بن مسلم بن عوسجه، یکی از نوجوانان شهید در کربلا

آمر به معنای طلب کننده چیزی از کسی به صورت الزامی است.

كشتن

سال به سال قمری و شمسی تقسیم می‌شود و سال شرعی که احکام مرتبط با زمان بر اساس آن تنظیم شده، سال قمری است که دوازده ماه می‌باشد. از عنوان سال در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حجر، وصیت، نکاح و طلاق سخن گفته‌اند.

واژه نصر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره نصر، یکصد و دهمین سوره قرآن کریم و از سوره‌های مدنی• آیه نصر، آیه ۶۲ انفال، از آیات مرتبط با فضایل امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) کاربردهای دیگر• نصر، به معنای یاری کردن و بحث شده در باب‌های صلات، حج، تجارت، ضمان، اجاره، اطعمه و اشربه، غصب و دیات

«مذهب» به معنای راه و روش است و در مفهوم دینی، به مسیر اعتقادی افراد، مذهب گفته می‌شود. [۱] در این تعریف، می توان مذهب را در ارتباط با اصل دین هم به کار برد، به عنوان نمونه، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، بنیان گذار مذهب اسلام بوده است، اما اکنون در مورد اصل اسلام از واژه «دین» و یا «آیین» استفاده می‌شود.

آل، خانواده، عائله، خاندان، تیره، اهل، عشیره، پیروان، وابستگان، همه به یک معنا هستند. مقصود از «‌آل محمد‌» اهل بیت معصوم آن حضرتند همانطور که مقصود از «‌آل ابراهیم‌» در آیه ۱۲۴ سوره بقره ذریۀ معصوم حضرت ابراهیم است.

ری، از شهرهای مذهبی و زیارتی ایران که از دوران باستان تا قرن ششم هجری، جایگاه مذهبی و سیاسی داشته است؛ این شهر پایتخت مذهبی زرتشتیان، پایتخت تابستانی اشکانیان و سرانجام در عصر اسلامی، پایتخت آل بویه و سلجوقیان بوده و پس از آن، به‌تدریج از اهمیت آن کاسته شده است. ری امروزه به دلیل وجود حرم عبدالعظیم حسنی در آن، مورد توجه است. عالمان شیعه، سیاستمداران و چهره‌های ادبی و هنری بسیاری در شهر ری دفن شده‌اند؛ از جمله شیخ صدوق، محمدرضا مهدوی کنی، آیت الله کاشانی، جلال آل احمد و ناصرالدین شاه قاجار.