وسواس یعنی چه و بر اساس چه ویژگیهایی میتوان آن را شناخت؟ پاسخ:وسواس در واقع، فکر یا تصویری است که به رغم اراده انسان، به هشیاری (ذهن) وی هجوم میآورد، سازمان روانی را تحت سیطره خود قرار میدهد و اضطراب گستردهای را در فرد بر میانگیزد (دادستان، روانشناسی مرضی تحولی، تهران: انتشارات سمت، ج 1، ص 147.) این افکار مزاحم، غالباً بیمار را به تکرار برخی کارها و اعمال بیفایده وا میدارد. بیمار با اینکه میداند این افکار و اعمال غیرمنطقی و بیفایده است؛ اما نمیتواند خود را از چنبره آنها رهایی بخشد بلکه خود را مجبور به انجام آنها میبیند. این اعمال اجباری، زندگی فرد را مختل میکند و وقت زیادی را از او میگیرد. علاوه بر اینکه واکنش منفی اطرافیان را نیز برمیانگیزاند و موجب تمسخر یا مخالفت علنی دیگران میشود. در نتیجه این روند به پنهان کاری، تردید، تشویش، عدم اعتماد به نفس و در مراحل شدیدتر تهاجم و صدمه به دیگران، افسردگی و... میانجامد( حائری، شناخت وسواس و درمان آن، انتشارات مجمع ذخائر اسلامی، 1377، ص 42.). بنابراین (وسواس) یکی از بیماریهایی است که از پیچیدگی زیادی برخوردار است و در صورتی که درمان نشود، زندگی فردی و اجتماعی بیمار را مختل میکند و مشکلات جدیتری نیز برای اطرافیان فرد وسواسی به وجود میآورد. وسواس بر دو گونه است: 1. وسواس فکری عبارت استاز: عقاید، افکار تکانهها یا تصاویر ذهنی پایداری که مزاحم و نامناسب مینمایند و به اضطراب یا پریشانی آشکار منجر میشوند. فرد وسواسی به خوبی میداند که این وسواسهای فکری، محصول ذهن خود او هستند و از خارج تحمیل نمیشوند. 2. وسواسهای عملی رفتارهایی تکراری (مانند شستن، منظم کردن، بازبینی) یا اعمال ذهنی (مانند دعا کردن، شمارش، تکرار واژهها به آرامی) هستند که هدف آنها پیشگیری یا کاهش اضطراب و پریشانی است؛ نه به دست آوردن لذت یا رضایتDSM_IV( ، متن تجدید نظر شده راهنمایی تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ص 686 و 687، چاپ چهارم، 2000.). در دوران کودکی و نوجوانی، احتمال ابتلا به وسواس وجود دارد؛ همچنان که در بزرگسالی نیز چنین است. متوسط سن شروع در مردان پایینتر از زنان است؛ یعنی، بین شش تا پانزده سالگی برای مردان و بین بیست تا سی سالگی برای زنان بیشتر پیش میآید. در بیشتر موارد شروع این اختلال تدریجی است؛ ولی در بعضی موارد شروع حاد و ناگهانی نیز دیده شده است( همان.). بنابراین همچنان که (بزرگسالان به وسواس مبتلا میشوند، کودکان نیز مبتلا میشوند با این تفاوت که بزرگسالان به غیرمنطقی بودن افکار یا اعمال وسواسی آگاهی دارند؛ ولی ممکن است کودکان فاقد آگاهی و شناختی کافی برای انجام این قضاوت باشند)( همان، ص 687.). البته نمودهای اختلال وسواس فکری - عملی در کودکان، به طور کلی شبیه به نمودهای آن در بزرگسالی است( همان، ص 690.). نویسنده: ابوالقاسم بشیری
وسواس یعنی چه و بر اساس چه ویژگیهایی میتوان آن را شناخت؟
وسواس یعنی چه و بر اساس چه ویژگیهایی میتوان آن را شناخت؟
پاسخ:وسواس در واقع، فکر یا تصویری است که به رغم اراده انسان، به هشیاری (ذهن) وی هجوم میآورد، سازمان روانی را تحت سیطره خود قرار میدهد و اضطراب گستردهای را در فرد بر میانگیزد (دادستان، روانشناسی مرضی تحولی، تهران: انتشارات سمت، ج 1، ص 147.)
این افکار مزاحم، غالباً بیمار را به تکرار برخی کارها و اعمال بیفایده وا میدارد. بیمار با اینکه میداند این افکار و اعمال غیرمنطقی و بیفایده است؛ اما نمیتواند خود را از چنبره آنها رهایی بخشد بلکه خود را مجبور به انجام آنها میبیند. این اعمال اجباری، زندگی فرد را مختل میکند و وقت زیادی را از او میگیرد. علاوه بر اینکه واکنش منفی اطرافیان را نیز برمیانگیزاند و موجب تمسخر یا مخالفت علنی دیگران میشود. در نتیجه این روند به پنهان کاری، تردید، تشویش، عدم اعتماد به نفس و در مراحل شدیدتر تهاجم و صدمه به دیگران، افسردگی و... میانجامد( حائری، شناخت وسواس و درمان آن، انتشارات مجمع ذخائر اسلامی، 1377، ص 42.). بنابراین (وسواس) یکی از بیماریهایی است که از پیچیدگی زیادی برخوردار است و در صورتی که درمان نشود، زندگی فردی و اجتماعی بیمار را مختل میکند و مشکلات جدیتری نیز برای اطرافیان فرد وسواسی به وجود میآورد.
وسواس بر دو گونه است:
1. وسواس فکری عبارت استاز: عقاید، افکار تکانهها یا تصاویر ذهنی پایداری که مزاحم و نامناسب مینمایند و به اضطراب یا پریشانی آشکار منجر میشوند.
فرد وسواسی به خوبی میداند که این وسواسهای فکری، محصول ذهن خود او هستند و از خارج تحمیل نمیشوند.
2. وسواسهای عملی رفتارهایی تکراری (مانند شستن، منظم کردن، بازبینی) یا اعمال ذهنی (مانند دعا کردن، شمارش، تکرار واژهها به آرامی) هستند که هدف آنها پیشگیری یا کاهش اضطراب و پریشانی است؛ نه به دست آوردن لذت یا رضایتDSM_IV( ، متن تجدید نظر شده راهنمایی تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ص 686 و 687، چاپ چهارم، 2000.).
در دوران کودکی و نوجوانی، احتمال ابتلا به وسواس وجود دارد؛ همچنان که در بزرگسالی نیز چنین است. متوسط سن شروع در مردان پایینتر از زنان است؛ یعنی، بین شش تا پانزده سالگی برای مردان و بین بیست تا سی سالگی برای زنان بیشتر پیش میآید. در بیشتر موارد شروع این اختلال تدریجی است؛ ولی در بعضی موارد شروع حاد و ناگهانی نیز دیده شده است( همان.). بنابراین همچنان که (بزرگسالان به وسواس مبتلا میشوند، کودکان نیز مبتلا میشوند با این تفاوت که بزرگسالان به غیرمنطقی بودن افکار یا اعمال وسواسی آگاهی دارند؛ ولی ممکن است کودکان فاقد آگاهی و شناختی کافی برای انجام این قضاوت باشند)( همان، ص 687.). البته نمودهای اختلال وسواس فکری - عملی در کودکان، به طور کلی شبیه به نمودهای آن در بزرگسالی است( همان، ص 690.).
نویسنده: ابوالقاسم بشیری
- [سایر] مقصود از شرک، کفر و نفاق و علل آنها چیست؟ چگونه میتوان انسانها را بر این اساس شناخت تا معیاری برای شناخت خودمان باشد؟
- [سایر] بر اساس خطبه غدیر دوستان اهل البیت(ع) چه ویژگیهایی دارند؟
- [سایر] چگونه میتوان بهتر خدا را شناخت؟
- [سایر] مدعیان دروغین را چگونه میتوان شناخت؟
- [سایر] مقصود از شرک، کفر و نفاق و علل آنها چیست؟ چگونه می توان انسان ها را بر این اساس شناخت تا معیاری برای شناخت خودمان باشد؟
- [سایر] چگونه میتوان امام زمان(ارواحنا له الفداء) را شناخت؟
- [سایر] چگونه میتوان جایگاه علمی امام حسین(علیه السلام) را شناخت؟
- [سایر] چگونه میتوان نایب امام زمان علیه السلام را در زمان غیبت شناخت؟
- [سایر] با وجود غیبت امام زمان علیه السلام چگونه میتوان امام زمان خود را شناخت؟
- [سایر] چگونه میتوان در دوره عقد، شناخت کاملتری از همسر خود به دست آورد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که در نماز وسواس دارد و وسواس او اسباب اشکال نماز می شود، چنانچه بداند در صورتی که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت می شود باید نماز را به جماعت بخواند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که در نماز وسواس دارد و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت میشود، باید نماز را با جماعت بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در نماز وسواس دارد و فقط در صورتی که نماز جماعت بخواند ، از وسواس راحت می شود ، باید نماز را با جماعت بخواند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که در نماز وسواس دارد، و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند، از وسواس راحت می شود، باید نماز را با جماعت بخواند.
- [امام خمینی] کسی که در نماز وسواس دارد و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت می شود، باید نماز را با جماعت بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در نماز وسواس دارد و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت میشود، باید نماز را با جماعت بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در نماز وسواس دارد و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت می شود باید نماز را با جماعت بخواند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که در نماز وسواس دارد و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت میشود، باید نماز را با جماعت بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که در نماز وسواس دارد وفقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند، از وسواس راحتمیشود، باید نماز را با جماعت بخواند در صورتی که وسواسی او بحدّی است که مبطل نماز باشد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که در نماز بحدّی وسواس دارد که موجب بطلان نمازش میشود ، و فقط در صورتی که نماز را با جماعت بخواند ، از وسواس راحت میشود ، باید نماز را با جماعت بخواند .