آیا به پولی که از درآمد کسب تهیه شده و به عنوان رهن به صاحبخانه پرداخت میشود، خمس تعلق میگیرد؟ آیات عظام امام و سیستانی: خمس دارد و هر زمان دریافت شد یا دریافت آن ممکن گردید، باید فوری خمس آن را بپردازد. امام، استفتاءات، ج 1، س 116 ؛ فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 687 ؛ دفتر: سیستانی. آیات عظام بهجت، تبریزی، فاضل و وحید: چنانچه بدون پول رهن، نیاز مسکن او تأمین نمیشود، خمس ندارد و هر زمان آن را باز پس گرفت و نیازی به آن نداشت و از مخارج سال زیاد آمد، خمس دارد. بهجت، توضیحالمسائل، م 1396 ؛ فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 687 و 688 ؛ دفتر: وحید و تبریزی. آیةاللَّه خامنهای: هنگامی که برای این منظور نیاز دارد، پرداخت خمس آن واجب نیست ؛ ولی هر زمان آن را بازپس گرفت، باید خمس آن را بدهد ؛ مگر آنکه برای اجاره در جای دیگر، به آن نیاز داشته باشد. اجوبة الاستفتاءات، س 897 و 945. آیات عظام صافی و مکارم: پول رهن جزء مؤونه است و خمس ندارد ؛ ولی اگر آن را باز پس گرفت و نیازی به آن نداشت، بنابر احتیاط خمس آن را بپردازد. مکارم، استفتاءات، ج 2، س 524 و توضیحالمسائل، م 506 ؛ صافی، جامعالاحکام، ج 1، س 707. آیةاللَّه نوری: اگر نتواند خانه را از راه دیگری اجاره کند، به مبلغ مذکور خمس تعلق نمیگیرد. استفتاءات، ج 2، س 344. تبصره. اصطلاح (رهن) در رهن و اجاره خانه غلط مشهور است، اصطلاح قرض و اجاره (اجاره به شرط قرض ) صحیح است. از این رو اصل قرض خمس ندارد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 244/500016)
آیا به پولی که از درآمد کسب تهیه شده و به عنوان رهن به صاحبخانه پرداخت میشود، خمس تعلق میگیرد؟
آیا به پولی که از درآمد کسب تهیه شده و به عنوان رهن به صاحبخانه پرداخت میشود، خمس تعلق میگیرد؟
آیات عظام امام و سیستانی: خمس دارد و هر زمان دریافت شد یا دریافت آن ممکن گردید، باید فوری خمس آن را بپردازد. امام، استفتاءات، ج 1، س 116 ؛ فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 687 ؛ دفتر: سیستانی.
آیات عظام بهجت، تبریزی، فاضل و وحید: چنانچه بدون پول رهن، نیاز مسکن او تأمین نمیشود، خمس ندارد و هر زمان آن را باز پس گرفت و نیازی به آن نداشت و از مخارج سال زیاد آمد، خمس دارد. بهجت، توضیحالمسائل، م 1396 ؛ فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 687 و 688 ؛ دفتر: وحید و تبریزی.
آیةاللَّه خامنهای: هنگامی که برای این منظور نیاز دارد، پرداخت خمس آن واجب نیست ؛ ولی هر زمان آن را بازپس گرفت، باید خمس آن را بدهد ؛ مگر آنکه برای اجاره در جای دیگر، به آن نیاز داشته باشد. اجوبة الاستفتاءات، س 897 و 945.
آیات عظام صافی و مکارم: پول رهن جزء مؤونه است و خمس ندارد ؛ ولی اگر آن را باز پس گرفت و نیازی به آن نداشت، بنابر احتیاط خمس آن را بپردازد. مکارم، استفتاءات، ج 2، س 524 و توضیحالمسائل، م 506 ؛ صافی، جامعالاحکام، ج 1، س 707.
آیةاللَّه نوری: اگر نتواند خانه را از راه دیگری اجاره کند، به مبلغ مذکور خمس تعلق نمیگیرد. استفتاءات، ج 2، س 344.
تبصره. اصطلاح (رهن) در رهن و اجاره خانه غلط مشهور است، اصطلاح قرض و اجاره (اجاره به شرط قرض ) صحیح است. از این رو اصل قرض خمس ندارد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 244/500016)
- [سایر] به پولی که از درآمد کسب تهیه شده و به عنوان قرضالحسنه به دیگری دادهایم، آیا خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا به پولی که بطور قرض الحسنه در ضمن قرار داد اجاره به صاحبخانه داده میشود خمس تعلّق میگیرد؟
- [سایر] از درآمد کسب، وسایل مورد نیاز (مانند یخچال، رایانه و کتاب) تهیه و بعد از مدتی فروخته میشود، آیا به پول آن خمس تعلق میگیرد؟
- [سایر] از درآمد کسب زمینی تهیه کرده و سر سال، خمس آن را پرداختهام. آن را نگه داشتهام تا قیمت آن افزایش یابد، آیا به قیمت افزوده آن پس از چند سال، خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مبلغی بعنوان رهن پرداخت میشود که مورد نیاز هم میباشد، مثلاخانهای رهن کرده، آیا با گذشت سال، خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [سایر] آیا به پولی که در بانک سپرده گذاری شده و از درآمد (سود ) آن ارتزاق میشود، خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا به ابزار کسب و کار انسان که از درآمد بین سال آن را تهیه میکند، خمس تعلّق میگیرد؟
- [سایر] آیا به طلا و زیور آلات زنانه - که شوهر از درآمد خود برای همسرش تهیه میکند - خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا به پولی که بعنوان بیمه عمر، از طرف شرکت بیمه به وارث پرداخت میشود، خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا به سود پولی که در بانک سپرده گذاری شده در صورتی که خمس اصل پول پرداخت شده باشد خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] به طور کلی قرض داشتن مانع تعلق خمس نمی شود. 1 مثلاً کسی که یک میلیون تومان قرض دارد اگر سر سال خمسی یک میلیون تومان درآمد مازاد داشته باشد باید خمس آن را بدهد و نمی تواند آن را بابت بدهی خود کسر کند. 2 اگر عین پولی که قرض کرده موجود باشد یا آن را تبدیل به چیز دیگری کرده باشد لازم نیست خمس آن را بدهد. 3 اگر عین پولی که قرض کرده موجود باشد یا آن را تبدیل به چیز دیگری کرده باشد که مؤونه او نیست چنانچه مقداری از قرض خود یا تمام آن را از درآمد خود باز پرداخت کرده باشد باید به میزان باز پرداخت خمس آن را بپردازد. 4 اگر مبلغی را که خرج کرده صرف مؤونه خود کرده باشد یا تلف شده باشد می تواند از درآمد سال بدون پرداخت خمس قرض خود ادا کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .آنچه متعلق خمس است، مطلق درآمد است ; نه خصوص درآمد کسب , بنابراین جایزه، هبه، صله، هدیه و مانند آن ها متعلق خمس است, هرچند مقدار کم آنها خمس ندارد. عدم تکرار خمس
- [آیت الله جوادی آملی] .هزینه ای که برای کسب و تجارت انجام می شود، از سود آن کسر می شود, چنان که هزینه سالانه خود شخص و عیال و فرزندان او از درآمد سال کسر شده و خمس سودِ مانده پرداخت میشود.
- [آیت الله بهجت] سرمایه و آلاتی را که در وقت کسب به آنها و یا تکمیل آنها نیاز دارد، اگر از پولی تهیه کند که باید خمس آن را بدهد، حکم همان پول را دارد، و اگر از پولی مثل ارث تهیه شده باشد خمس ندارد، و اگر از دستمزد کاری که کرده سرمایه یا آن وسایل را تهیه کند، در صورتی که در همان سالِ کسب با آن سرمایه و وسایل، مقصودی عقلایی و متناسب با شأن خود دارد، اصل سرمایه و وسایل خمس ندارد، ولی واجب است خمس سودی که از آنها میبرد بدهد؛ و اینکه گفته شد سرمایه خمس ندارد منظور، آن مقدار از سرمایه است که زندگی مطابق شأن او بدون آن تأمین نمیشود، پس اگر سرمایه زیادتر از این بود آن مقدار زیادتر خمس دارد.
- [آیت الله بهجت] کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق میگیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق میگیرد، مقدم است.
- [آیت الله بهجت] در تعلق خمس به سودی که به مال طفل تعلق میگیرد، اشکال است و ظاهر عدم تعلق خمس است به مال طفل، ولی احوط ادای خمس بعد از بلوغ است و وقت تعلق آن گذشتن سال بر اولین سودی است که علم به وقت آن دارد.
- [آیت الله بهجت] پولی را که انسان قرض میدهد، اگر سر سال، موعد وصول آن فرا رسیده باشد و وصول آن بدون عسر، ممکن باشد، به حکم موجودیِ اوست. در غیر این صورت، هر زمان آن را وصول کرد، با تحقق دیگر شرایط، باید خمس آن را بدهد و پولی را که انسان قرض میگیرد به اصل آن، خمس تعلق نمیگیرد، ولی منافع آن به حکم دیگر منافع است.
- [آیت الله اردبیلی] خُمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون غوّاصی میگیرد، در صورتی واجب است که آنها را برای کسب بگیرد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او، از مخارج سالش زیادتر باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که حساب سال نداشته و تا به حال خمس نداده است اگر فردی حقوق بگیر، کارمند یا کارگر است و با دستمزد خود اشیایی فراهم کرده که مطابق شأن و مورد نیاز است خمس ندارد و اگر چیزی تهیه کرده که زائد بر شأن اوست یا جزء مؤونه او محسوب نمی شود باید خمس آن را بدهد. و همچنین اگر چیزی تهیه کرده که می داند پول آن را قبل از خرید یک سال داشته است باید خمس آن را بدهد. واگر درآمد اواز سرمایه ای تهیه می شده که به آن خمس تعلق گرفته و پرداخت نشده مثلاً کارخانه ای داشته و خمس آن را نداده است باید خمس تمام اموال خود را بدهد. 2 معدن
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی خود را در مضیقه اقتصادی قرار دهد و صرفه جویی کند، خمس مقدار صرفه جویی شده را باید بپردازد ; همچنین است اگر دیگری هزینههای او را به جهت نذر یا تبرّ ع بپردازد و او از درآمد کسب خودش چیزی را هزینه نکند، باید خمس تمام درآمد سال را بپردازد و نمیتواند به مقداری که معادل هزینهاش بوده, از درآمد کسر نماید. خمس درآمد بانوان