امامان کیستند؟
به اعتقاد شیعه، امامت عبارت است از ریاست همگانی و فراگیر
بر جامعه اسلامی در همه امور دینی و دنیوی. از دیدگاه شیعه چنین ریاستی فقط هنگامی مشروع و پذیرفته است که از طرف خدای متعال باشد و حتی شخص پیامبر نیز نقش استقلالی در تعیین جانشین خود نداشته آن را به امر الهی انجام داد. از این جهت امامت همانند نبوت یک منصب الهی است و همان گونه که پیامبر فقط از جانب خدا تعیین می‌گردد امام نیز تنها از سوی خدا به امامت منصوب می‌شود.
از دیدگاه شیعه کسی که اصالة دارای چنین مقامی باشد معصوم از خطا در بیان احکام و معارف اسلامی و نیز مصون از گناهان خواهد بود. در واقع امام معصوم همه منصب‌های پیامبر اکرم(ص) به جز نبوت و رسالت را دارد و هم سخنان او در تبیین حقایق و قوانین و معارف اسلام، حجّت است و هم فرمانهای وی در امور مختلف حکومتی، واجب الاطاعة می‌باشد. بدین ترتیب، اختلاف شیعه و سنی در موضوع امامت، در سه مسأله ظاهر می‌شود: نخست، آنکه امام باید از طرف خدای متعال، نصب شود. دوم، آنکه باید دارای علم خدادادی و مصون از خطا باشد. سوم، آن که باید معصوم از گناه باشد، (نگا: آموزش عقاید، استاد محمدتقی مصباح یزدی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ ششم، بهار 1370 ش، صص 342 - 346). با توجه به مطالب فوق، تنها خداوند است که می‌تواند مقام امامت را برای امام تعیین واو را برای چنین کاری نصب کند، زیرا تنها خداوند می‌داند کدام یک از بندگانش از چنین علم و عصمتی بهره‌مند است و این بدان خاطر است که علم و ملکات نفسانی از امور غیر محسوس است و مستقیماً به تجربه بشر در نمی‌آید. اما مصداق‌یابی مقام امامت با استفاده از برخی آیات قرآن و روایات می‌باشد. آیاتی که به نحوی بر شایستگی علی(ع) برای تصدی مقام امامت اشاره دارد فراوان است. علامه حلی در نهج‌الحق و کشف الصدق به 188 آیه از قرآن برای اثبات امامت علی(ع) استناد کرده است. این آیات بنابر احادیثی که در کتب مشهور اهل سنت از پیامبر اکرم(ص) نقل شده نشان دهنده ابعاد شخصیت علی(ع) و امامت وی می‌باشد، (درسنامه عقاید، همان، صص 180 - 191). امامت امامان دیگر نیز توسط رسول اکرم(ص) با عبارت‌ها و بیان‌های مختلف ابلاغ شده است در برخی روایات به تعداد دوازده تن اجمالاً تصریح شده است، در پاره‌ای روایات تک تک نامبرده شده است و در بعضی احادیث تعداد امامان را منحصر در دوازده امام تلقی کرده است که همه آنها حکایتگر تعیین مصداق امامت توسط و از سوی رسول گرامی اسلام(ص) از طرف خداوند بوده است، (نگا: همان، صص 192 - 194).
